عشق شنگ بی‌‌قرار بی‌‌سکون ** چون در آرد کل تن را در جنون‌‌

لطف آب بحر کاو چون کوثر است ** سنگ ریزه‌‌ش جمله در و گوهر است‌‌

هر هنر که استا بدان معروف شد ** جان شاگردان بدان موصوف شد

پیش استاد اصولی هم اصول ** خواند آن شاگرد چست با حصول‌‌ 2830

پیش استاد فقیه آن فقه خوان ** فقه خواند نی اصول اندر بیان‌‌

پیش استادی که او نحوی بود ** جان شاگردش از او نحوی شود

باز استادی که او محو ره است ** جان شاگردش از او محو شه است‌‌

زین همه انواع دانش روز مرگ ** دانش فقر است ساز راه و برگ‌‌

حکایت ماجرای نحوی و کشتیبان‌‌

آن یکی نحوی به کشتی درنشست ** رو به کشتیبان نهاد آن خود پرست‌‌ 2835

گفت هیچ از نحو خواندی گفت لا ** گفت نیم عمر تو شد در فنا

دل شکسته گشت کشتیبان ز تاب ** لیک آن دم کرد خامش از جواب‌‌

باد کشتی را به گردابی فگند ** گفت کشتیبان به آن نحوی بلند

هیچ دانی آشنا کردن بگو ** گفت نی ای خوش جواب خوب رو

گفت کل عمرت ای نحوی فناست ** ز آن که کشتی غرق این گردابهاست‌‌ 2840

محو می‌‌باید نه نحو اینجا بدان ** گر تو محوی بی‌‌خطر در آب ران‌‌

آب دریا مرده را بر سر نهد ** ور بود زنده ز دریا کی رهد

چون بمردی تو ز اوصاف بشر ** بحر اسرارت نهد بر فرق سر

ای که خلقان را تو خر می‌‌خوانده‌‌ای ** این زمان چون خر بر این یخ مانده‌‌ای‌‌

گر تو علامه‌‌ی زمانی در جهان ** نک فنای این جهان بین وین زمان‌‌ 2845

مرد نحوی را از آن در دوختیم ** تا شما را نحو محو آموختیم‌‌

فقه فقه و نحو نحو و صرف صرف ** در کم آمد یابی ای یار شگرف‌‌

آن سبوی آب دانشهای ماست ** و آن خلیفه دجله‌‌ی علم خداست‌‌

ما سبوها پر به دجله می‌‌بریم ** گر نه خر دانیم خود را ما خریم‌‌

باری اعرابی بدان معذور بود ** کو ز دجله بی‌‌خبر بود و ز رود 2850

گر ز دجله با خبر بودی چو ما ** او نبردی آن سبو را جا به جا