English    Türkçe    فارسی   

1
2873-2897

  • چون گرسنه می‌‌شوی سگ می‌‌شوی ** تند و بد پیوند و بد رگ می‌‌شوی‌‌
  • Acıkınca kızgın geçimsiz, aslı kötü bir köpek oluyorsun.

  • چون شدی تو سیر مرداری شدی ** بی‌‌خبر بی‌‌پا چو دیواری شدی‌‌
  • Karnın doyunca murdarlaşıyor, ayak üstünde duran ve hiçbir şeyden haberi olmayan bir duvar kesiliyorsun.

  • پس دمی مردار و دیگر دم سگی ** چون کنی در راه شیران خوش تگی‌‌ 2875
  • Şu halde sen bir zaman pis, murdar bir hale geliyor, bir zaman köpekleşiyorsun. Aslanların yolunda nasıl yürüyebilecek, nasıl koşup seğirteceksin?

  • آلت اشکار خود جز سگ مدان ** کمترک انداز سگ را استخوان‌‌
  • Sana avlanmakta yarayan ancak köpektir. Bunu böyle bil de köpeğe daha az miktarda kemik at!

  • ز آن که سگ چون سیر شد سرکش شود ** کی سوی صید و شکار خوش دود
  • Çünkü köpeğin karnı doyarsa daha ziyade serkeşleşir. Bu serkeşlikle ava istediğin gibi gider mi?

  • آن عرب را بی‌‌نوایی می‌‌کشید ** تا بدان درگاه و آن دولت رسید
  • O Bedeviyi, oraya yoksulluk çekiyordu. Nihayet o kapıyı, o devleti gördü.

  • در حکایت گفته‌‌ایم احسان شاه ** در حق آن بی‌‌نوای بی‌‌پناه‌‌
  • O penahı olmayan yoksula padişahın ihsanını hikâye etmiştik.

  • هر چه گوید مرد عاشق بوی عشق ** از دهانش می‌‌جهد در کوی عشق‌‌ 2880
  • Âşık, aşk diyarında ne söylerse söylesin, ağzından aşk kokusu duyulur.

  • گر بگوید فقه فقر آید همه ** بوی فقر آید از آن خوش دمدمه‌‌
  • Fıkıhtan bahsetse ağzından hep yokluğa ait sözler çıkar; o sözlerden yokluk kokusu gelir.

  • ور بگوید کفر دارد بوی دین ** ور به شک گوید شکش گردد یقین‌‌
  • Küfre ait bahis açsa o bahsinde din kokusu vardır. Şüpheye dair söz söylese sözleri, yakîni anlatmış olur.

  • کف کژ کز بحر صدقی خاسته است ** اصل صاف آن فرع را آراسته است‌‌
  • Eğri söylese doğru görünür. O ne güzel eğridir ki doğruyu süsler.

  • آن کفش را صافی و محقوق دان ** همچو دشنام لب معشوق دان‌‌
  • Doğruluk denizinden zuhur eden o eğri köpük, feridir. Sâf asıl, o fer’i de sâflıkla bezemiştir.

  • گشته آن دشنام نامطلوب او ** خوش ز بهر عارض محبوب او 2885
  • O köpüğü sâf ve makbul bil. Sevgilinin dudağından çıkan azarlayış say.

  • گر بگوید کژ نماید راستی ** ای کژی که راست را آراستی‌‌
  • Âşığın, pek de istemediği o azar, sevgilinin yüzünün hatırı için hoş görülür.

  • از شکر گر شکل نانی می‌‌پزی ** طعم قند آید نه نان چون می‌‌مزی‌‌
  • Şekeri, ekmek şekline sokar, pişirirsen tadınca yine onda şeker lezzeti vardır, ekmek lezzeti bulunmaz.

  • ور بیابد مومنی زرین وثن ** کی هلد آن را برای هر شمن‌‌
  • Bir mümin, altından yapılmış bir put bulsa hiç onu Şamanlara bırakır mı?

  • بلکه گیرد اندر آتش افکند ** صورت عاریتش را بشکند
  • Bırakmadıktan başka alır, ateşe atar. Onun ariyet şeklini bu suretle eritip bozar.

  • تا نماند بر ذهب شکل وثن ** ز آن که صورت مانع است و راه زن‌‌ 2890
  • Altında put şekli kalmaz. Çünkü suret, ibadete mânidir, yol vurucudur.

  • ذات زرش ذات ربانیت است ** نقش بت بر نقد زر عاریت است‌‌
  • O putun hakikati, yani altın; Tanrı’nın bir ihsanıdır. Sonradan put şekline sokulmuştur. Altın, Tanrı ihsanı olup altınlık nasıl bu ihsan için âriyet bir suretse put şekli de altın için ârızi bir surettir.

  • بهر کیکی تو گلیمی را مسوز ** وز صداع هر مگس مگذار روز
  • Bir pire için yepyeni kilimi yakma. Sineğin verdiği baş ağrısı yüzünden gününü zayi etme.

  • بت پرستی چون بمانی در صور ** صورتش بگذار و در معنی نگر
  • Surette kalırsan putperestsin. Her şeyin suretini bırak, mânaya bak.

  • مرد حجی همره حاجی طلب ** خواه هندو خواه ترک و یا عرب‌‌
  • Hacca gidersen hac yoldaşı ara. Ama ha Hintli olmuş, ha Türk, ha Arap.

  • منگر اندر نقش و اندر رنگ او ** بنگر اندر عزم و در آهنگ او 2895
  • Onun şekline rengine bakma; azmine ve maksadına bak.

  • گر سیاه است او هم آهنگ تو است ** تو سپیدش خوان که هم رنگ تو است‌‌
  • Rengi kara bile olsa değil mi ki seninle aynı maksadı güdüyor, aynı senin rengindedir, sen ona beyaz de.

  • این حکایت گفته شد زیر و زبر ** همچو فکر عاشقان بی‌‌پا و سر
  • Bu hikâye parça buçuk söylendi (araya sözler karıştı, başka hikâyeler girdi.) Âşıkların işi gibi başsız, ayaksız nakledildi.