English    Türkçe    فارسی   

1
3082-3106

  • آن دو همبازان گازر را ببین ** هست در ظاهر خلافی ز آن و ز این‌‌
  • Bez yıkayan iki arkadaşa bak. Görünüşte o, buna aykırı iş görmekte.

  • آن یکی کرباس را در آب زد ** و آن دگر همباز خشکش می‌‌کند
  • Birisi bezi suya sokar, öbür arkadaşı kurutur.

  • باز او آن خشک را تر می‌‌کند ** گوییا ز استیزه ضد بر می‌‌تند
  • Sonra yine öteki ıslatır. Sanki birbirlerine aykırı iş görürler.

  • لیک این دو ضد استیزه نما ** یکدل و یک کار باشد در رضا 3085
  • Fakat, ey genç! Görünüşte birbirlerinin zıddına iş görür gibi olan bu iki arkadaşın gönülleri de birdir, yaptıkları iş de.

  • هر نبی و هر ولی را مسلکی است ** لیک تا حق می‌‌برد جمله یکی است‌‌
  • Her Peygamberin, her velînin bir mesleği vardır. Fakat değil mi ki hepsi halkı Hak’ka ulaştırıyor, birdir.

  • چون که جمع مستمع را خواب برد ** سنگهای آسیا را آب برد
  • Dinleyenler, onların sözlerinden uykuya daldılar mı... Değirmenin taşlarını su götürdü demektir.

  • رفتن این آب فوق آسیاست ** رفتنش در آسیا بهر شماست‌‌
  • Bu suyun akışı, değirmen için değildir, değirmene sizin için gitmektedir.

  • چون شما را حاجت طاحون نماند ** آب را در جوی اصلی باز راند
  • Fakat değirmene ihtiyacınız kalmadığı için değirmenci, suyu yatağına koyuverdi, asıl dereye akıttı.

  • ناطقه سوی دهان تعلیم راست ** ور نه خود آن نطق را جویی جداست‌‌ 3090
  • Söz söyleme kudreti, öğretmek için ağza gelir; yoksa o sözün ayrı bir mecrası vardır.

  • می‌‌رود بی‌‌بانگ و بی‌‌تکرارها ** تحتها الأنهار تا گلزارها
  • Sessizce, akışı tekerrür etmeksizin, bir akan cüz’ü bir daha akmaksızın ta... altında nehirler akan gül bahçelerine kadar akıp gider.

  • ای خدا جان را تو بنما آن مقام ** کاندر او بی‌‌حرف می‌‌روید کلام‌‌
  • Tanrı, harfsiz söz beliren o makamı, canımıza sen göster.

  • تا که سازد جان پاک از سر قدم ** سوی عرصه‌‌ی دور پهنای عدم‌‌
  • Ki pâk can, başını ayak yapıp yokluğun o uzak ve geniş sahasına koşsun.

  • عرصه‌‌ای بس با گشاد و با فضا ** وین خیال و هست یابد زو نوا
  • Yokluk âlemi, pek geniş ve hudutsuz bir âlemdir. Bu hayal ve varlık, o âlemden yüzlerce gıda alır, o âlemden belirir, beslenir.

  • تنگتر آمد خیالات از عدم ** ز آن سبب باشد خیال اسباب غم‌‌ 3095
  • Hayaller, yokluk âlemine nispetle dardır. Onun için hayal, darlık ve sıkıntıya sebep olur.

  • باز هستی تنگتر بود از خیال ** ز آن شود در وی قمر همچون هلال‌‌
  • Varlık da hayalden daha dardır. O yüzden aylar, bu âlemde hilâl gibi görünür.

  • باز هستی جهان حس و رنگ ** تنگتر آمد که زندانی است تنگ‌‌
  • Duygu ve renk âleminin, yani bu dünyanın varlığı ise... yokluğa, hayale ve varlığa nispetle büsbütün dardır, âdeta daracık bir zindandır.

  • علت تنگی است ترکیب و عدد ** جانب ترکیب حسها می‌‌کشد
  • Âlemdeki terkip ve sayı, darlığa sebeptir. Fakat bizi duygularımız, terkip âlemine çekip durmaktadır.

  • ز آن سوی حس عالم توحید دان ** گر یکی خواهی بدان جانب بران‌‌
  • O duygularla birlik âlemini bil, eğer birlik âlemini diliyorsan o tarafa yürü.

  • امر کن یک فعل بود و نون و کاف ** در سخن افتاد و معنی بود صاف‌‌ 3100
  • Kün emri, bir tek iş yapar, fakat sözde Kâf ve Nûn harflerinden meydana gelmiştir. Mânası, yine tek ve sâftır.

  • این سخن پایان ندارد باز گرد ** تا چه شد احوال گرگ اندر نبرد
  • Bu söze nihayet yoktur. Dön de o kurdun o savaşta ne olduğunu anlat.

  • ادب کردن شیر گرگ را که در قسمت بی‌‌ادبی کرده بود
  • Pay etmede edebe riayet etmediği için aslanın kurdu tedibetmesi

  • گرگ را بر کند سر آن سر فراز ** تا نماند دو سری‌‌و امتیاز
  • O yüce aslan; iki baş, iki üstünlük kalmasın diye kurdun başını kopardı.

  • فانتقمنا منهم است ای گرگ پیر ** چون نبودی مرده در پیش امیر
  • Koca kurt! Mademki padişahın huzurunda kendini ölü saymadın, cezanı gör. İşte” Fentekamna minhüm?” budur.

  • بعد از آن رو شیر با روباه کرد ** گفت این را بخش کن از بهر خورد
  • Sonra yüzünü tilkiye dönüp “Hadi, bunları yememiz için pay et” dedi.

  • سجده کرد و گفت کاین گاو سمین ** چاشت خوردت باشد ای شاه گزین‌‌ 3105
  • Tilki secde edip dedi ki: “Bu semiz öküz, ey emin padişah, kuşluk yemeğin.

  • و آن بز از بهر میان روز را ** یخنیی باشد شه پیروز را
  • O keçiden de bahtı aydın padişaha gün ortasında yemesi için bir yahni olur.