همچو آن روبه کم اشکم کنید ** پیش او روباه بازی کم کنید

O tilki gibi siz de boğazınızı az düşünün, onun huzurunda hileye az sapın.

جمله ما و من به پیش او نهید ** ملک ملک اوست ملک او را دهید

Huzurunda bütün bizi, beni terk edin... Mülk, onun mülküdür; mülkü ona teslim edin.

چون فقیر آیید اندر راه راست ** شیر و صید شیر خود آن شماست‌‌

Doğru yola yoksulca gelirseniz aslan da sizindir, aslanın avladığı av da sizin.

ز آنکه او پاک است و سبحان وصف اوست ** بی‌‌نیاز است او ز نغز و مغز و پوست‌‌ 3140

Çünkü o, paktır; Sübhan, onun vasfıdır. O, batınî şeylerden de müstağnidir, zâhiri şeylerden de.

هر شکار و هر کراماتی که هست ** از برای بندگان آن شه است‌‌

Ondaki her türlü av, her çeşit ikram ve ihsan o padişahın kulları içindir.

نیست شه را طمع بهر خلق ساخت ** این همه دولت خنک آن کاو شناخت‌‌

Padişahın hiçbir şeye tamahı yoktur, O, bütün bu devleti halk için düzüp koşmuştur; ne mutlu anlayana!

آن که دولت آفرید و دو سرا ** ملک دولتها چه کار آید و را

Dünyanın ve ahiretin devletleri; devleti, dünyayı ve ahireti yaratan kişinin ne işine yarar?

پیش سبحان بس نگه دارید دل ** تا نگردید از گمان بد خجل‌‌

Şu halde Süphan’ın huzurunda gönlünüzü koruyun ki sonra kötü düşünceden utanmayasınız.

کاو ببیند سر و فکر و جستجو ** همچو اندر شیر خالص تار مو 3145

Çünkü o; halis sütün içindeki siyah kıl gibi bütün gizli şeyleri, düşünceleri arayıp taramayı...her şeyi görür.

آن که او بی‌‌نقش ساده سینه شد ** نقشهای غیب را آیینه شد

Suretten geçip gönlünü arıtan kişi, gayp suretlerine ayna olur.

سر ما را بی‌‌گمان موقن شود ** ز آن که مومن آینه‌‌ی مومن شود

Şüphe yok, sırrımızı anlar; çünkü mümin, müminin aynasıdır.

چون زند او نقد ما را بر محک ** پس یقین را باز داند او ز شک‌‌

Nakdimizi mehenge urunca derhal yakîni şüpheden ayırt eder.

چون شود جانش محک نقدها ** پس ببیند قلب را و قلب را

Canı, nakitlerin mehengi olunca elbette ayarı sağlam olanı da görür, kalp olanı da.

نشاندن پادشاهان صوفیان عارف را پیش روی خویش تا چشمشان بدیشان روشن شود

Padişahların ârif sofileri karşılarına oturtması

پادشاهان را چنان عادت بود ** این شنیده باشی ار یادت بود 3150

Hatırlarsan duymuşsundur; padişahların böyle bir âdeti vardı:

دست چپشان پهلوانان ایستند ** ز آنکه دل پهلوی چپ باشد ببند

Sol taraflarında yiğitler, bahadırlar dururdu, çünkü kalp vücudun sol tarafındadır.

مشرف و اهل قلم بر دست راست ** ز آن که علم و خط و ثبت آن دست راست‌‌

Defterdarlarla hesap memurlarının ve kalem ehli olanların makamı sağ taraflarındaydı. Çünkü yazı yazmak ve bir şeyi tespit etmek sağ elin işidir.

صوفیان را پیش رو موضع دهند ** کاینه‌‌ی جان‌‌اند و ز آیینه بهند

Sofilere karşılarında yer verirlerdi. Zira onlar, can aynasıdırlar, hattâ aynadan da iyidirler.

سینه صیقلها زده در ذکر و فکر ** تا پذیرد آینه‌‌ی دل نقش بکر

Gönül aynasının fikir suretleri kabul etmesi o aynada bu görülmemiş suretlerin görünmesi için kalplerini zikirle, fikirle cilâlamışlardır.

هر که او از صلب فطرت خوب زاد ** آینه در پیش او باید نهاد 3155

Yaratılış sulbünden temiz ve güzel doğan kişinin önüne ayna koymak gerektir.

عاشق آیینه باشد روی خوب ** صیقل جان آمد و تقوی القلوب‌‌

Güzel yüz aynaya âşıktır. Güzel yüz, aynaya âşık olduğu gibi cana cilâ, kalplere de temizlik verir.

آمدن مهمان پیش یوسف علیه السلام و تقاضا کردن یوسف از او تحفه و ارمغان‌‌

Bir konuğun Yusuf-u Sıddıyk’a gelmesi, Yusuf’un ondan bir armağan istemesi

آمد از آفاق یار مهربان ** یوسف صدیق را شد میهمان‌‌

Uzak yerlerden bir merhametli dost, Yusuf-u Sıddıyk’a konuk oldu.

کآشنا بودند وقت کودکی ** بر وساده‌‌ی آشنایی متکی‌‌

Çocukluktan beri birbirlerini tanırlardı. Eskiden beri âşinalık yastığına yaslanmışlardı.

یاد دادش جور اخوان و حسد ** گفت کان زنجیر بود و ما اسد

Konukla, Yusuf’a kardeşlerinin yaptığı cefayı, onların hasetlerini konuştular. Yusuf “o haset ve cefa, zincirdi; biz de aslandık.

عار نبود شیر را از سلسله ** نیست ما را از قضای حق گله‌‌ 3160

Aslanın zincire vurulması ayıp değildir. Bizim Tanrı’nın kaza ve kaderinden şikâyetimiz yok.

شیر را بر گردن ار زنجیر بود ** بر همه زنجیر سازان میر بود

Aslan, boynunda zincir bulunmakla beraber bütün zincir yapanlara beydir” dedi.