لایق آن دیدم که من آیینه‌‌ای ** پیش تو آرم چو نور سینه‌‌ای‌‌

تا ببینی روی خوب خود در آن ** ای تو چون خورشید شمع آسمان‌‌

آینه آوردمت ای روشنی ** تا چو بینی روی خود یادم کنی‌‌

آینه بیرون کشید او از بغل ** خوب را آیینه باشد مشتغل‌‌ 3200

آینه‌‌ی هستی چه باشد نیستی ** نیستی بر گر تو ابله نیستی‌‌

هستی اندر نیستی بتوان نمود ** مال داران بر فقیر آرند جود

آینه‌‌ی صافی نان خود گرسنه ست ** سوخته هم آینه‌‌ی آتش زنه ست‌‌

نیستی و نقص هر جایی که خاست ** آینه‌‌ی خوبی جمله‌‌ی پیشه‌‌هاست‌‌

چون که جامه چست و دوزیده بود ** مظهر فرهنگ درزی چون شود 3205

ناتراشیده همی‌‌باید جذوع ** تا دروگر اصل سازد یا فروع‌‌

خواجه‌‌ی اشکسته بند آن جا رود ** که در آن جا پای اشکسته بود

کی شود چون نیست رنجور نزار ** آن جمال صنعت طب آشکار

خواری و دونی مسها بر ملا ** گر نباشد کی نماید کیمیا

نقصها آیینه‌‌ی وصف کمال ** و آن حقارت آینه‌‌ی عز و جلال‌‌ 3210

ز آن که ضد را ضد کند پیدا یقین ** ز آن که با سرکه پدید است انگبین‌‌

هر که نقص خویش را دید و شناخت ** اندر استکمال خود ده اسبه تاخت‌‌

ز آن نمی‌‌پرد به سوی ذو الجلال ** کاو گمانی می‌‌برد خود را کمال‌‌

علتی بدتر ز پندار کمال ** نیست اندر جان تو ای ذو دلال‌‌

از دل و از دیده‌‌ات بس خون رود ** تا ز تو این معجبی بیرون رود 3215

علت ابلیس انا خیری بده ست ** وین مرض در نفس هر مخلوق هست‌‌

گر چه خود را بس شکسته بیند او ** آب صافی دان و سرگین زیر جو

چون بشوراند ترا در امتحان ** آب سرگین رنگ گردد در زمان‌‌

در تگ جو هست سرگین ای فتی ** گر چه جو صافی نماید مر ترا

هست پیر راه دان پر فطن ** باغهای نفس کل را جوی کن‌‌ 3220

جوی خود را کی تواند پاک کرد ** نافع از علم خدا شد علم مرد