گر چه آهن سرخ شد او سرخ نیست ** پرتو عاریت آتش زنی است‌‌

گر شود پر نور روزن یا سرا ** تو مدان روشن مگر خورشید را

هر در و دیوار گوید روشنم ** پرتو غیری ندارم این منم‌‌

پس بگوید آفتاب ای نارشید ** چون که من غارب شوم آید پدید

سبزه‌‌ها گویند ما سبز از خودیم ** شاد و خندانیم و بس زیبا خدیم‌‌ 3265

فصل تابستان بگوید ای امم ** خویش را بینید چون من بگذرم‌‌

تن همی‌‌نازد به خوبی و جمال ** روح پنهان کرده فر و پر و بال‌‌

گویدش ای مزبله تو کیستی ** یک دو روز از پرتو من زیستی‌‌

غنج و نازت می‌‌نگنجد در جهان ** باش تا که من شوم از تو جهان‌‌

گرم‌‌دارانت ترا گوری کنند ** طعمه‌‌ی موران و مارانت کنند 3270

بینی از گند تو گیرد آن کسی ** کاو به پیش تو همی‌‌مردی بسی‌‌

پرتو روح است نطق و چشم و گوش ** پرتو آتش بود در آب جوش‌‌

آن چنان که پرتو جان بر تن است ** پرتو ابدال بر جان من است‌‌

جان جان چون واکشد پا را ز جان ** جان چنان گردد که بی‌‌جان تن بدان‌‌

سر از آن رو می‌‌نهم من بر زمین ** تا گواه من بود در روز دین‌‌ 3275

یوم دین که زلزلت زلزالها ** این زمین باشد گواه حالها

کاو تحدث جهرة أخبارها ** در سخن آید زمین و خاره‌‌ها

فلسفی منکر شود در فکر و ظن ** گو برو سر را بر آن دیوار زن‌‌

نطق آب و نطق خاک و نطق گل ** هست محسوس حواس اهل دل‌‌

فلسفی کاو منکر حنانه است ** از حواس اولیا بیگانه است‌‌ 3280

گوید او که پرتو سودای خلق ** بس خیالات آورد در رای خلق‌‌

بلکه عکس آن فساد و کفر او ** این خیال منکری را زد بر او

فلسفی مر دیو را منکر شود ** در همان دم سخره‌‌ی دیوی بود

گر ندیدی دیو را خود را ببین ** بی‌‌جنون نبود کبودی بر جبین‌‌

هر که را در دل شک و پیچانی است ** در جهان او فلسفی پنهانی است‌‌ 3285