الشقی من شقی فی بطن الام ** من سمات الجسم یعرف حالهم
Şakî, ana karnında şakî olur (fakat bilinmez) Cisim âlemindeyse cisimdeki hallerden, ruhun halleri de anlaşılır.
تن چو مادر طفل جان را حامله ** مرگ درد زادن است و زلزله
Vücut da ana gibi can çocuğuna gebedir. Ölüm, doğmak derdi ve kıyamettir.
جمله جانهای گذشته منتظر ** تا چگونه زاید آن جان بطر 3515
Bu dünyada geçmiş canların hepsi, “ O ferahlı can acaba nasıl doğacak?” diye beklemektedirler.
زنگیان گویند خود از ماست او ** رومیان گویند بس زیباست او
Zenciler, o mutlaka bizdendir derler. Beyazlar da, imkânı yok... O çok güzel olacak, derler.
چون بزاید در جهان جان و جود ** پس نماند اختلاف بیض و سود
Vücudun canı, ahiret âlemine doğunca artık beyaz, kara ihtilafı kalmaz.
گر بود زنگی برندش زنگیان ** روم را رومی برد هم از میان
Kara ise Zenciler alıp götürürler, beyazsa kendi cinslerinden olan bu çocuğu, beyazlar alıp götürürler.
تا نزاد او مشکلات عالم است ** آن که نازاده شناسد او کم است
Fakat doğmadıkça anlamak, âlemdeki müşkül işlerdendir. Çünkü henüz doğmamış çocuğun nasıl olduğunu bilen azdır.
او مگر ینظر بنور الله بود ** کاندرون پوست او را ره بود 3520
Bunu anlayan kişi, ancak Tanrı nuruyla bakıp gören kişidir. Böyle olan zat, bâtına da nüfuz edebilir.
اصل آب نطفه اسپید است و خوش ** لیک عکس جان رومی و حبش
Nutfenin aslı beyaz renkli ve hoştur. Fakat beyaz kişinin canının aksi;
میدهد رنگ احسن التقویم را ** تا به اسفل میبرد این نیم را
Nutfeye renk verir, onu en güzel şekle sokar; kara kişinin canının aksi de bir kısım halkı, en aşağılık bir renge, en bayağı bir şekle sürer, götürür.
این سخن پایان ندارد باز ران ** تا نمانیم از قطار کاروان
Bu söze nihayet yoktur. Sen yine atını sür de biz kervandan geri kalmayalım.
یوم تبیض و تسود وجوه ** ترک و هندو شهره گردد ز آن گروه
Bir gün her zümrenin önünde, saman çöpü müsün , dağ mı. Hindu musun, Türk mü? Meydana çıkar.
در رحم پیدا نباشد هند و ترک ** چون که زاید بیندش زار و سترگ 3525
Hindu ile Türk, ana karnında belli olmaz. Fakat doğunca zayıf mı kuvvetli mi... herkes görür anlar.
جمله را چون روز رستاخیز من ** فاش میبینم عیان از مرد و زن
Zeyd “ Ben halkı, kadın, erkek... Herkesi, kıyamet günündeymiş gibi apaçık görüyorum.
هین بگویم یا فرو بندم نفس ** لب گزیدش مصطفی یعنی که بس
Hemen şimdicik söyleyeyim mi? Yoksa kapayayım mı?” dedi. Mustafa, dudağını ısırarak sus demek istedi.
یا رسول الله بگویم سر حشر ** در جهان پیدا کنم امروز نشر
Zeyd dedi ki: “Ey Tanrı Peygamberi, haşir sırrını söyleyeyim de bugün dünyada kıyameti koparayım mı?
هل مرا تا پردهها را بر درم ** تا چو خورشیدی بتابد گوهرم
Müsaade et bana, perdeleri yırtayım da aslım, mahiyetim güneş gibi parlasın;
تا کسوف آید ز من خورشید را ** تا نمایم نخل را و بید را 3530
Güneş benim nurumdan tutulsun... Hurma ağacı (gibi meyveliler) ile söğüt ağacını (gibi meyvesizleri) göstereyim.
وا نمایم راز رستاخیز را ** نقد را و نقد قلب آمیز را
Kıyamet sırrını açayım, halis altın para ile ayarı bozuk parayı izhar edeyim.
دستها ببریده اصحاب شمال ** وانمایم رنگ کفر و رنگ آل
Elleri kesik Eshab-ı Simal-ı küfür rengiyle al rengi...
واگشایم هفت سوراخ نفاق ** در ضیای ماه بیخسف و محاق
Tutulmayan, gidilmeyen ayın ziyasında yedi nifak deliğini...
وانمایم من پلاس اشقیا ** بشنوانم طبل و کوس انبیا
Şakîlerin pırtıl elbiselerini göstereyim. Peygamberlerin davullarını, nöbetlerini duyurayım.
دوزخ و جنات و برزخ در میان ** پیش چشم کافران آرم عیان 3535
Cehennemi, cennetleri, ikisinin arasındaki A’raf’ı apaçık olarak kâfirlerin gözlerinin önlerine getireyim.
وانمایم حوض کوثر را به جوش ** کآب بر روشان زند بانگش به گوش
Kevser Havuzunun çoşmakta olduğunu... suyunun, cennetliklerin yüzlerine vurmakta. “İç, İç!” diye seslenmekte ve bu sesin de kulaklarına gelmekte bulunduğunu...
و آن کسان که تشنه بر گردش دوان ** گشتهاند این دم نمایم من عیان
Susuzların, havuzun etrafında koşup durduklarını apaçık göstereyim.