چون که وقت آید که جان گیرد جنین ** آفتابش آن زمان گردد معین‌‌

چون که وقت آید که جان گیرد جنین ** آفتابش آن زمان گردد معین‌‌ 3775

Ceninin canlanma zamanı gelince ona yardım eden güneştir.

این جنین در جنبش آید ز آفتاب ** کافتابش جان همی‌‌بخشد شتاب‌‌

Cenin, güneşin tesiriyle harekete gelir. Güneş, ona derhal can bağışlar.

از دگر انجم بجز نقشی نیافت ** این جنین تا آفتابش بر نتافت‌‌

Cenine güneş doğmadıkça, güneşin nuru, ona vurmadıkça öbür yıldızların tesiriyle canlanmaz. Onlar, ancak suretine hizmet ederler.

از کدامین ره تعلق یافت او ** در رحم با آفتاب خوب رو

Cenin, ana rahminde güzel yüzlü güneşle bu alâkayı hangi yoldan kazandı?

از ره پنهان که دور از حس ماست ** آفتاب چرخ را بس راههاست‌‌

Bizim duygumuzdan gizli olan bir yoldan gökyüzündeki güneşe nice yollar var.

آن رهی که زر بیابد قوت از او ** و آن رهی که سنگ شد یاقوت از او 3780

Bir yol var; yakut, o yolla güneşten gıdalanır…Bir yol var; o yolla ve güneşin tesiriyle yakut olur.

آن رهی که سرخ سازد لعل را ** و آن رهی که برق بخشد نعل را

Bir yol var, güneş o yola lâli kızıllaştırır. Bir yol var, o yolla nala kıvılcım saçma hassasını verir.

آن رهی که پخته سازد میوه را ** و آن رهی که دل دهد کالیوه را

Bir yol var, güneş o yolda meyveleri oldurur… Bir yol var, o yolla korkaklara yürek verir.

باز گو ای باز پر افروخته ** با شه و با ساعدش آموخته‌‌

Ey kandı aydınlanmış, padişahla ve padişahın koluyla ^şina olmuş doğan, açık söyle!

باز گو ای باز عنقا گیر شاه ** ای سپاه اشکن به خود نی با سپاه‌‌

Ey padişahın ankayı bile avlayan doğanı, ey askerle değil, bizzat ve tek başına ordular kıran,

امت وحدی یکی و صد هزار ** باز گو ای بنده بازت را شکار 3785

Sen, tek başına bir ümmetsin, fakat yüzbinlerce er sayılırsın. Ey bu kulu, himmet doğanına av eden!

در محل قهر این رحمت ز چیست ** اژدها را دست‌‌دادن راه کیست‌‌

Kahır zamanında bu merhamet neden? Ejderhayı elden bırakmak kimin yolu?”

جواب گفتن امیر المؤمنین که سبب افکندن شمشیر از دست چه بود در آن حالت‌‌

Emîr-ül Müminîn Ali –Kerremallahu Vechehu- nun, cevap vermesi ve o sırada kılıcı elinden atmasının sebebi ne olduğunu söylemesi

گفت من تیغ از پی حق می‌‌زنم ** بنده‌‌ی حقم نه مأمور تنم‌‌

Ali dedi ki: “Ben kılıcı Tanrı için vuruyorum. Tanrı kuluyum ten memuru değil!

شیر حقم نیستم شیر هوا ** فعل من بر دین من باشد گوا

Tanrı aslanıyım heva heves aslanı değil... İşim, dinime şahittir.

ما رمیت إذ رمیتم در حراب ** من چو تیغم و آن زننده آفتاب‌‌

Ben “Attığın zaman sen atmadın, Tanrı attı” sırrına mazharım. Ben kılıç gibiyim, vuran o güneştir.

رخت خود را من ز ره برداشتم ** غیر حق را من عدم انگاشتم‌‌ 3790

Ben; pılımı pırtımı yoldan kaldırdım; Tanrıdan gayrısını yok bildim.

سایه‌‌ام من کدخدایم آفتاب ** حاجبم من نیستم او را حجاب‌‌

Bir gölgeyim sahibim güneş... Ona hacibim hicap değil.

من چو تیغم پر گهرهای وصال ** زنده گردانم نه کشته در قتال‌‌

Kılıç gibi vuslat incileriyle doluyum; savaşta diriltirim, öldürmem.

خون نپوشد گوهر تیغ مرا ** باد از جا کی برد میغ مرا

Kılıcımın gevherini kan örtmez. Rüzgâr nasıl olur da bulutumu yerinden teprendirebilir?

که نیم کوهم ز حلم و صبر و داد ** کوه را کی در رباید تند باد

Saman çöpü değil; hilim, sabır ve adalet dağıyım. Kasırga dağı kımıldatabilir mi?

آن که از بادی رود از جا خسی است ** ز آن که باد ناموافق خود بسی است‌‌ 3795

Bir rüzgârla yerinden kımıldanıp kopan bir çöpten ibarettir. Çünkü muhalif esen nice rüzgârlar var!

باد خشم و باد شهوت باد آز ** برد او را که نبود اهل نماز

Hışım, şehvet ve hırs rüzgârı, namaz ehli olmayan kişiyi silip süpürür.

کوهم و هستی من بنیاد اوست ** ور شود چون کاه بادم یاد اوست

Ben dağım; varlığım, onun binasıdır. Hattâ saman çöpüne benzesem bile rüzgârım, onun rüzgârıdır.

جز به باد او نجنبد میل من ** نیست جز عشق احد سر خیل من‌‌

Benim hareketim, ancak onun rüzgarıyladır. Askerimin başbuğu, ancak tek Tanrının aşkıdır.

خشم بر شاهان شه و ما را غلام ** خشم را هم بسته‌‌ام زیر لگام‌‌

Hiddet, padişahlara bile padişahlık eder, fakat bize köledir. Ben hiddete gem vurmuş, üstüne binmişimdir.