هر شریعت را که حق منسوخ کرد ** او گیا برد و عوض آورد ورد

هر شریعت را که حق منسوخ کرد ** او گیا برد و عوض آورد ورد 3860

Tanrı hangi şeriatın hükmünü kaldırdıysa âdeta otu yoldu, yerine gül bitirdi demektir.

شب کند منسوخ شغل روز را ** بین جمادی خرد افروز را

Gece, gündüz meşguliyetini giderir, bitirir. Akıl ermeyen şu uykuya bak!

باز شب منسوخ شد از نور روز ** تا جمادی سوخت ز آن آتش فروز

Sonra tekrar gündüzün nuruyla gece ortadan kalkar, bu suretle de o yalımlı ateş yüzünden donukluk, uyku yanar, gider.

گر چه ظلمت آمد آن نوم و سبات ** نی درون ظلمت است آب حیات‌‌

O uyku, o duygusuzluk zulmettir ama abıhayat, zulmette değil mi?

نی در آن ظلمت خردها تازه شد ** سکته‌‌ای سرمایه‌‌ی آوازه شد

Akıllar, o zulmetle tazelenmiyor mu? Hanendenin bestedeki duraklaması sese kuvvet vermiyor mu?

که ز ضدها ضدها آمد پدید ** در سویدا روشنایی آفرید 3865

Zıtlar, zıtlardan zuhur etmekte... Tanrı, kalpte ki süveydada daimi bir nur yarattı.

جنگ پیغمبر مدار صلح شد ** صلح این آخر زمان ز آن جنگ بد

Peygamberin savaşı sulha sebep oldu. Bu âhir zamandaki sulh o savaş yüzündendir.

صد هزاران سر برید آن دلستان ** تا امان یابد سر اهل جهان‌‌

O gönüller alan sevgili ( Peygamber), âlemdekilerin başları aman bulsun diye yüz binlerce baş kesti.

باغبان ز آن می‌‌برد شاخ مضر ** تا بیابد نخل قامتها و بر

Bahçıvan, fidan yücelsin, meyve versin diye muzır dalları budar.

می‌‌کند از باغ دانا آن حشیش ** تا نماید باغ و میوه خرمیش‌‌

Sanatını bilen bahçıvan, bahçe ve meyve gelişsin diye bahçedeki otları yolar.

می‌‌کند دندان بد را آن طبیب ** تا رهد از درد و بیماری حبیب‌‌ 3870

Sevgilinin ağrıdan, hastalıktan kurtulması için hekim, çürük dişi çekip çıkarır.

بس زیادتها درون نقصهاست ** مر شهیدان را حیات اندر فناست‌‌

Noksanlarda nice fazlalıklar var. Şehitlere hayat yokluktadır.

چون بریده گشت حلق رزق خوار ** یرزقون فرحین شد گوار

Rızk yiyen boğaz kesildi mi “Onlar Rablerinden rızıklanır, ferahlarlar” nimeti hazmedilir.

حلق حیوان چون بریده شد به عدل ** حلق انسان رست و افزون گشت فضل‌‌

Hayvanın boğazı kesilince insanın boğazı gelişir. O hayvan, insan vücuduna girer, insan olur, fazileti artar.

حلق انسان چون ببرد هین ببین ** تا چه زاید کن قیاس آن بر این‌‌

İnsanın boğazı kesilirse ne olur, fazileti ne dereceye varır? Artık agâh ol da onu bununla mukayese et.

حلق ثالث زاید و تیمار او ** شربت حق باشد و انوار او 3875

Öyle bir üçüncü boğaz doğar ki o, Tanrı şerbetiyle, Tanrı nurlarıyla beslenir, gelişir.

حلق ببریده خورد شربت ولی ** حلق از لا رسته مرده در بلی‌‌

Kesilen boğaz, bu şerbeti içer ama “Lâ” dan kurtulmuş “Belâ” da ölmüş boğaz!

بس کن ای دون همت کوته بنان ** تا کی‌‌ات باشد حیات جان به نان‌‌

Ey kısa parmaklı, himmeti kesik kişi! Ne vakte dek canının hayatı ekmek olacak?

ز آن نداری میوه‌‌ای مانند بید ** کآبرو بردی پی نان سپید

Beyaz ekmek için yüzsuyu döktüğünden dolayı söğüt ağacı gibi meyven yok!

گر ندارد صبر زین نان جان حس ** کیمیا را گیر و زر گردان تو مس‌‌

Duygu canı, bu ekmeğe sabredemiyorsa kimyayı elde et de bakırı altın yap!

جامه شویی کرد خواهی ای فلان ** رو مگردان از محله‌‌ی گازران‌‌ 3880

Elbiseyi yıkamak istiyorsan bez yıkayanların mahallesinden yüz çevirme!

گر چه نان بشکست مر روزه‌‌ی ترا ** در شکسته بند پیچ و برتر آ

Ekmek orucunu bozduysa kırıkçıya yapış, yücel!

چون شکسته بند آمد دست او ** پس رفو باشد یقین اشکست او

Onun eli, mademki kırıkları sarar, iyileştirir... Şu halde onun kırması şüphe yok ki yapmaktır.

گر تو آن را بشکنی گوید بیا ** تو درستش کن نداری دست و پا

Fakat sen kırarsan der ki: “Gel yap bakalım.” Elin ayağın yok ki yapamazsın.

پس شکستن حق او باشد که او ** مر شکسته گشته را داند رفو

Şu halde kırmak, kırığı sarıp iyileştiren adamın hakkıdır.