گفت دشمن را همی بینم به چشم ** روز و شب بر وی ندارم هیچ خشم

گفت دشمن را همی بینم به چشم ** روز و شب بر وی ندارم هیچ خشم 3925

Ali dedi ki: “Ben düşmanımı gözümle görmekte, gece gündüz ona bakıp durmaktayım. Böyle olduğu halde hiç kızmıyorum.

ز آنکه مرگم همچو من خوش آمده ست ** مرگ من در بعث چنگ اندر زده ست‌‌

Çünkü ölümüm, bana can gibi hoş geliyor; dirilmemle âdeta bir.

مرگ بی‌‌مرگی بود ما را حلال ** برگ بی‌‌برگی بود ما را نوال‌‌

Ölümsüzlük ölümü bize helâl olmuştur; azıksızlık azığı, bize rızk ve nimettir.

ظاهرش مرگ و به باطن زندگی ** ظاهرش ابتر نهان پایندگی‌‌

Ölümün görünüşü ölüm, iç yüzü diriliktir; ölümün görünüşte sonu yoktur, hakikatte ise ebedîliktir.

در رحم زادن جنین را رفتن است ** در جهان او را ز نو بشکفتن است‌‌

Çocuğun rahimden, doğması bir göçmedir; fakatta cihanda ona yeni baştan bir hayat var.

چون مرا سوی اجل عشق و هواست ** نهی لا تلقوا بأيدیکم مراست‌‌ 3930

Ecele doğru meylimiz, ecele aşkımız olduğundan “Nefislerinizi elinizle tehlikeye atmayın” nehyi asıl bizedir.

ز آنکه نهی از دانه‌‌ی شیرین بود ** تلخ را خود نهی حاجت کی شود

Çünkü nehiy, tatlı şeyden olur, acı için nehye zaten hacet yok ki.

دانه‌‌ای که تلخ باشد مغز و پوست ** تلخی و مکروهی‌‌اش خود نهی اوست‌‌

Bir şeyin içi de acı olur dışı da acı olursa onun acılığı kötülüğü esasen nehiydir.

دانه‌‌ی مردن مرا شیرین شده ست ** بل هم احیاء پی من آمده ست‌‌

Bana da ölüm tatlıdır. “Onlar ölmemişlerdir, Rablerinin huzurunda diridirler” âyeti benim içindir.

اقتلونی یا ثقاتی لائما ** إن فی قتلی حیاتی دایما

Ey inandığım, itimat ettiğim kişiler! Beni kınayın ve öldürün. Şüphe yok, benim ebedî hayatım öldürülmemdedir.

إن فی موتی حیاتی یا فتی ** کم أفارق موطنی حتی متی‌‌ 3935

Ey yiğit! Hayatım, mutlaka ölümdedir. Ne zamana kadar yurdumdan ayrı kalacağım?

فرقتی لو لم تکن فی ذا السکون ** لم یقل إنا إليه راجعون‌‌

Bu âlemde durmaklığım, ayrılık olmasaydı (öldüğümüz zaman) “Biz, şüphe yok, Tanrı’ya dönenleriz” denmezdi.

راجع آن باشد که باز آید به شهر ** سوی وحدت آید از تفریق دهر

Dönen kişi; ayrıldığı şehre tekrar gelen kişidir; zamanın ayırışından kurtulup birliğe erişendir.

افتادن رکابدار هر باری پیش علی کرم الله وجهه که ای امیر المؤمنین از بهر خدا مرا بکش و از این قضا برهان‌‌

Seyisin "Emir-ül Müminîn, beni öldür ve bu kazadan kurtar” diye ayaklarına kapanması

باز آمد کای علی زودم بکش ** تا نبینم آن دم و وقت ترش‌‌

Seyis tekrar gelerek “Ya Ali, beni tez öldür ki o kötü vakti, o fena zamanı görmeyeyim.

من حلالت می‌‌کنم خونم بریز ** تا نبیند چشم من آن رستخیز

Sana helâl ediyorum, kanımı dök ki gözüm o kıyameti görmesin” dedi.

گفتم ار هر ذره‌‌ای خونی شود ** خنجر اندر کف به قصد تو رود 3940

Dedim ki: Eğer her zerre bir kanlı, bir katil olsa da elinde hançer olarak senin kastına yürüse.

یک سر مو از تو نتواند برید ** چون قلم بر تو چنان خطی کشید

Yine senin bir tek kılını kesemez. Çünkü kader kalemi böyle yazmıştır; sen beni öldüreceksin.

لیک بی‌‌غم شو شفیع تو منم ** خواجه‌‌ی روحم نه مملوک تنم‌‌

Fakat tasalanma, senin şefaatçin benim. Ben ruhun eri ve sultanıyım, ten kulu değil!

پیش من این تن ندارد قیمتی ** بی‌‌تن خویشم فتی ابن الفتی‌‌

Yanımda bu tenin kıymeti yok; ten kaydına düşmeyen bir er oğlu erim.

خنجر و شمشیر شد ریحان من ** مرگ من شد بزم و نرگسدان من‌‌

Hançer ve kılıç, benim çiçeğim; ölüm meclisim... bağım, bahçemdir.”

آن که او تن را بدین سان پی کند ** حرص میری و خلافت کی کند 3945

Tenini bu derece öldürüp ayaklar altına alan kişi, nasıl olur da beylik ve halifelik hırsına düşer?

ز آن به ظاهر کوشد اندر جاه و حکم ** تا امیران را نماید راه و حکم‌‌

O, ancak emirlere yol göstermek, emirliği belletmek için zâhiren makam işleriyle ve hükümle uğraşır;

تا امیری را دهد جانی دگر ** تا دهد نخل خلافت را ثمر

Emirlik makamına yeni bir can vermek, hilâfet fidanını meyvelendirmek için bu işle meşgul olur.

بیان آن که فتح طلبیدن پیغامبر علیه السلام مکه را و غیر مکه را بجهت دوستی ملک دنیا نبود چون فرموده است که الدنیا جیفه بلکه به امر بود

Mustafa Sallallahu Aleyhi Vesellem’in, Mekke’yi ve diğer yerleri fethetmek istemesi, dünya mülkünü sevdiğinden değildi; Tanrı emriyleydi. Çünkü “ Dünya cifedir” buyurmuştu.

جهد پیغمبر به فتح مکه هم ** کی بود در حب دنیا متهم‌‌

Peygamber, Mekke’yi fethe uğraştı diye nasıl olurda dünya sevgisiyle ittiham edilir?

آن که او از مخزن هفت آسمان ** چشم و دل بر بست روز امتحان‌‌

O öyle bir kişiydi ki imtihan günü ( yani Miraç’ta) yedi göğün hazinesine karşı hem yüzünü yumdu, hem gönlünü kapadı.