English    Türkçe    فارسی   

1
533-557

  • ای بسا گنج آگنان کنج کاو ** کان خیال اندیش را شد ریش گاو
  • Hey gidi hey... Çok köşe, bucak kazıcı ve hazine doldurucular; o kurup duran kişiye, o öküze (vezire) maskara oldular.

  • گاو که بود تا تو ریش او شوی ** خاک چه بود تا حشیش او شوی‌‌
  • Öküz kimdir ki sen onun maskarası olasın. Toprak nedir ki sen onun otu olasın.

  • چون زنی از کار بد شد روی زرد ** مسخ کرد او را خدا و زهره کرد 535
  • Bir kadının kötü işten yüzü sararınca, utanınca Tanrı, onu çarpıp Zühre yıldızı yaptı.

  • عورتی را زهره کردن مسخ بود ** خاک و گل گشتن نه مسخ است ای عنود
  • Bir kadını Zühre yapmak çarpma oldu da balçık haline geliş, çarpılma değil midir? Be inatçı?!

  • روح می‌‌بردت سوی چرخ برین ** سوی آب و گل شدی در اسفلین‌‌
  • Ruh, seni en yüksek göklere çıkarırken sen en aşağılıklara, su ve çamura doğru gittin.

  • خویشتن را مسخ کردی زین سفول ** ز آن وجودی که بد آن رشک عقول‌‌
  • Akılların bile imrendiği öyle bir varlığı, bu alçaklık yüzünden değiştin.

  • پس ببین کین مسخ کردن چون بود ** پیش آن مسخ این به غایت دون بود
  • Şimdi bak, bu senin kendini çarpman nasıl? O çarpılma yanında bu, gayet aşağı.

  • اسب همت سوی اختر تاختی ** آدم مسجود را نشناختی‌‌ 540
  • Himmet atını yıldız cihetine sürdün, nücum ilmi ile uğraştın da secde edilmiş Âdem’i tanımadın!

  • آخر آدم زاده‌‌ای ای ناخلف ** چند پنداری تو پستی را شرف‌‌
  • Ey hayırsız evlât! Nihayet sen Âdemoğlusun, ne vakte dek alçaklığı şeref sayarsın.

  • چند گویی من بگیرم عالمی ** این جهان را پر کنم از خود همی‌‌
  • Niceye dek “ben âlemi zapt edeyim, bu cihanı kendi varlığımla doldurayım” dersin?

  • گر جهان پر برف گردد سربه‌‌سر ** تاب خور بگدازدش با یک نظر
  • Dünyayı baştanbaşa kar kaplasa güneşin harareti, bir görünüşte onu eritir.

  • وزر او و صد وزیر و صد هزار ** نیست گرداند خدا از یک شرار
  • O vezirin vebalini de, daha onun gibi yüz binlercesinin vebalini de Tanrı bir kıvılcımla yok eder.

  • عین آن تخییل را حکمت کند ** عین آن زهر آب را شربت کند 545
  • O, aslı olmayan hayalleri, tamamıyla hikmet yapar; o, zehirli suyu şerbet haline getirir.

  • آن گمان انگیز را سازد یقین ** مهرها رویاند از اسباب کین‌‌
  • O zan ve şüphe doğuran sözleri, hakikat ve yakîn haline getirir. Kin ve adavet sebeplerinden dostluk ve muhabbet belirtir.

  • پرورد در آتش ابراهیم را ** ایمنی روح سازد بیم را
  • İbrahim’i ateş içinde besler; korkuyu, ruhun emniyeti ve selâmeti yapar.

  • از سبب سوزیش من سودایی‌‌ام ** در خیالاتش چو سوفسطایی‌‌ام‌‌
  • Onun sebep yakıcılığına hayranım. Onun hayallerinde Sofestâî gibiyim!

  • مکر دیگر انگیختن وزیر در اضلال قوم
  • Hıristiyanları azdırmak hususunda vezirin başka bir hile kurması

  • مکر دیگر آن وزیر از خود ببست ** وعظ را بگذاشت و در خلوت نشست‌‌
  • O vezir kendince başka bir hile kurdu. Vaiz ve nasihati bırakıp halvete girdi.

  • در مریدان در فکند از شوق سوز ** بود در خلوت چهل پنجاه روز 550
  • Müritleri yakıp yandırdı. Tam kırk, elli gün halvette kaldı.

  • خلق دیوانه شدند از شوق او ** از فراق حال و قال و ذوق او
  • Halk onun iştiyakından, hal ve tavrı ile sözünden, sohbetinden uzak düştükleri için deli oldular.

  • لابه و زاری همی‌‌کردند و او ** از ریاضت گشته در خلوت دو تو
  • Onlar yalvarıp sızlanıyorlardı, vezir ise halvette riyazetten iki büklüm olmuştu.

  • گفته ایشان نیست ما را بی‌‌تو نور ** بی‌‌عصا کش چون بود احوال کور
  • Hepsi birden ”Biz sensiz kötü bir hale düştük, karışıklık içindeyiz. Değneğini yeden birisi olmadıkça körün ahvali ne olur?

  • از سر اکرام و از بهر خدا ** بیش از این ما را مدار از خود جدا
  • İnayet et. Allah için olsun, bundan ziyade bizi kendinden ayırma!

  • ما چو طفلانیم و ما را دایه تو ** بر سر ما گستران آن سایه تو 555
  • Bizler çocuk gibiyiz, sen bize dadısın; sen bizim üzerimize o gölgeyi döşe” demişlerdi.

  • گفت جانم از محبان دور نیست ** لیک بیرون آمدن دستور نیست‌‌
  • Vezir dedi ki: “Ruhum dostlardan uzak değildir. Fakat dışarı çıkmaya izin yok.”

  • آن امیران در شفاعت آمدند ** و آن مریدان در شناعت آمدند
  • Emirler rica ve şefaate, müritler dil uzatmaya başladılar: