-
الله الله این جفا با ما مکن ** خیر کن امروز را فردا مکن
- Allah aşkına bize bu cefayı yapma; lütfet, bugünü yarına bırakma!
-
میدهد دل مر ترا کاین بیدلان ** بیتو گردند آخر از بیحاصلان
- Gönlün razı olur mu, âşıkların, akıbet istifadesiz kalsınlar?
-
جمله در خشکی چو ماهی میتپند ** آب را بگشا ز جو بر دار بند
- Hepsi de karadaki balık gibi çırpınıyorlar. Suyu aç, ırmağın bendini yık!
-
ای که چون تو در زمانه نیست کس ** الله الله خلق را فریاد رس
- Ey zamanede nazîri olmayan zat! Allah aşkına halkın imdadına yetiş!”
-
دفع گفتن وزیر مریدان را
- Vezirin müritleri defetmesi
-
گفت هان ای سخرگان گفتوگو ** وعظ و گفتار زبان و گوش جو 565
- Vezir dedi ki: “Dikkat ediniz, ey dedikodu düşkünleri! Dilden çıkan ve kulakla duyulan zahiri vaizleri arayanlar!
-
پنبه اندر گوش حس دون کنید ** بند حس از چشم خود بیرون کنید
- Bu aşağılık duygu kulağına pamuk tıkayın, ten gözünden duygu başını çözün!
-
پنبهی آن گوش سر گوش سر است ** تا نگردد این کر آن باطن کر است
- O gizli kulağın pamuğu, baş kulağıdır, bu kulak sağır olmadıkça o can kulağı sağırdır.
-
بیحس و بیگوش و بیفکرت شوید ** تا خطاب ارجعی را بشنوید
- Hissiz, kulaksız, fikirsiz olur ki “İrciî - Tanrına geri dön” hitabını işitesiniz.
-
تا به گفتوگوی بیداری دری ** تو ز گفت خواب بویی کی بری
- Sen uyanıklık dedikodusunda oldukça uyku sohbetinden nasıl olur da bir koku alabilirsin!
-
سیر بیرونی است قول و فعل ما ** سیر باطن هست بالای سما 570
- Bizim sözümüz işimiz, hariçte yürümektedir. Bâtınî yürümek ise gökler üzerinde olur.
-
حس خشکی دید کز خشکی بزاد ** عیسی جان پای بر دریا نهاد
- Cisim, kuruluğu (bu âlemi) gördü, çünkü kuruluktan (bu âlemden) doğdu; can İsa’sı, ayağını denize attı.
-
سیر جسم خشک بر خشکی فتاد ** سیر جان پا در دل دریا نهاد
- Kuru cismin yürümesi, kuruya düştü, ama canın yürümesine gelince: Ayağını denizin ta ortasına bastı.
-
چون که عمر اندر ره خشکی گذشت ** گاه کوه و گاه صحرا گاه دشت
- Ömür kuruluk yolunda; gâh dağ, gâh deniz, gâh ova aşarak geçip gittikten sonra...
-
آب حیوان از کجا خواهی تو یافت ** موج دریا را کجا خواهی شکافت
- Abıhayatı, nerede bulacaksın; deniz dalgalarını nerede yaracaksın?
-
موج خاکی وهم و فهم و فکر ماست ** موج آبی محو و سکر است و فناست 575
- Kara dalgası, bizim kuruntularımız, anlayışımız ve fikrimizdir. Deniz dalgası ise kendinden geçiş, sarhoşluk ve yokluktur.
-
تا در این سکری از آن سکری تو دور ** تا از این مستی از آن جامی تو دور
- Sen bu sarhoşlukta oldukça o sarhoşluktan uzaksın. Bundan sarhoş oldukça o kadehten nefret eder durursun.
-
گفتوگوی ظاهر آمد چون غبار ** مدتی خاموش خو کن هوش دار
- Zahir dedikodusu toz gibidir. Kulak gibi bir müddet dinlemeyi âdet edin!”
-
مکرر کردن مریدان که خلوت را بشکن
- Müritlerin, halveti terk et diye tekrar ısrarla yalvarışları
-
جمله گفتند ای حکیم رخنه جو ** این فریب و این جفا با ما مگو
- Hepsi dediler ki: “Ey bahane arayan hakîm bu cefayı bize reva görme!
-
چار پا را قدر طاقت بار نه ** بر ضعیفان قدر قوت کار نه
- Hayvana takati derecesinde yük yüklet. Zayıflara iktidarları nispetinde iş havale et!
-
دانهی هر مرغ اندازهی وی است ** طعمهی هر مرغ انجیری کی است 580
- Her kuşun yiyeceği lokma, kendine göredir. Nasıl olur da her kuş bir inciri (bütün olarak) yutabilir?
-
طفل را گر نان دهی بر جای شیر ** طفل مسکین را از آن نان مرده گیر
- Çocuğa süt yerine ekmek verirsen zavallı yavruyu o ekmek yüzünden öldü bil!
-
چون که دندانها بر آرد بعد از آن ** هم بخود گردد دلش جویای نان
- Ondan sonra dişleri çıkınca kendi kendine onun içi ekmek ister.
-
مرغ پر نارسته چون پران شود ** لقمهی هر گربهی دران شود
- Henüz kanadı çıkmayan kuş uçmaya kalkışırsa her yırtıcı kedinin lokması olur.
-
چون بر آرد پر بپرد او به خود ** بیتکلف بیصفیر نیک و بد
- Ama kanatlanınca o kendisinden teklifsizce, iyi ve kötü ıslık olmaksızın uçar.
-
دیو را نطق تو خامش میکند ** گوش ما را گفت تو هش میکند 585
- Senin sözün Şeytan’ı susturur, senin lütuf ve keremin, bizim kulağımıza akıl ve fehim verir.