جمله در خشکی چو ماهی می‌‌تپند ** آب را بگشا ز جو بر دار بند

ای که چون تو در زمانه نیست کس ** الله الله خلق را فریاد رس‌‌

دفع گفتن وزیر مریدان را

گفت هان ای سخرگان گفت‌‌وگو ** وعظ و گفتار زبان و گوش جو 565

پنبه اندر گوش حس دون کنید ** بند حس از چشم خود بیرون کنید

پنبه‌‌ی آن گوش سر گوش سر است ** تا نگردد این کر آن باطن کر است‌‌

بی‌‌حس و بی‌‌گوش و بی‌‌فکرت شوید ** تا خطاب ارجعی را بشنوید

تا به گفت‌‌وگوی بیداری دری ** تو ز گفت خواب بویی کی بری‌‌

سیر بیرونی است قول و فعل ما ** سیر باطن هست بالای سما 570

حس خشکی دید کز خشکی بزاد ** عیسی جان پای بر دریا نهاد

سیر جسم خشک بر خشکی فتاد ** سیر جان پا در دل دریا نهاد

چون که عمر اندر ره خشکی گذشت ** گاه کوه و گاه صحرا گاه دشت‌‌

آب حیوان از کجا خواهی تو یافت ** موج دریا را کجا خواهی شکافت‌‌

موج خاکی وهم و فهم و فکر ماست ** موج آبی محو و سکر است و فناست‌‌ 575

تا در این سکری از آن سکری تو دور ** تا از این مستی از آن جامی تو دور

گفت‌‌وگوی ظاهر آمد چون غبار ** مدتی خاموش خو کن هوش دار

مکرر کردن مریدان که خلوت را بشکن

جمله گفتند ای حکیم رخنه جو ** این فریب و این جفا با ما مگو

چار پا را قدر طاقت بار نه ** بر ضعیفان قدر قوت کار نه‌‌

دانه‌‌ی هر مرغ اندازه‌‌ی وی است ** طعمه‌‌ی هر مرغ انجیری کی است‌‌ 580

طفل را گر نان دهی بر جای شیر ** طفل مسکین را از آن نان مرده گیر

چون که دندانها بر آرد بعد از آن ** هم بخود گردد دلش جویای نان‌‌

مرغ پر نارسته چون پران شود ** لقمه‌‌ی هر گربه‌‌ی دران شود

چون بر آرد پر بپرد او به خود ** بی‌‌تکلف بی‌‌صفیر نیک و بد

دیو را نطق تو خامش می‌‌کند ** گوش ما را گفت تو هش می‌‌کند 585

گوش ما هوش است چون گویا تویی ** خشک ما بحر است چون دریا تویی‌‌

با تو ما را خاک بهتر از فلک ** ای سماک از تو منور تا سمک‌‌