English    Türkçe    فارسی   

1
621-645

  • ور تو گویی غافل است از جبر او ** ماه حق پنهان کند در ابر رو
  • Eğer sen: “O, cebirden gafildir. Hakk’a mensup olan ay, bulutta yüzünü gizliyor” dersen,

  • هست این را خوش جواب ار بشنوی ** بگذری از کفر و در دین بگروی‌‌
  • Buna hoş bir cevap var; dinlersen küfürden geçer, dini tasdik eder, bana tâbi olursun:

  • حسرت و زاری گه بیماری است ** وقت بیماری همه بیداری است‌‌
  • Hasret ve figan, hastalık zamanındadır. Hastalık zamanı tamamı ile uyanıklık zamanıdır.

  • آن زمان که می‌‌شوی بیمار تو ** می‌‌کنی از جرم استغفار تو
  • Hasta olduğun zaman günahından istiğfar eder durursun.

  • می‌‌نماید بر تو زشتی گنه ** می‌‌کنی نیت که باز آیم به ره‌‌ 625
  • Sana günahın çirkinliği görünür; iyileşince yola geleyim diye niyet edersin.

  • عهد و پیمان می‌‌کنی که بعد از این ** جز که طاعت نبودم کار گزین‌‌
  • Bundan sonra kulluktan başka bir iş ihtiyar etmeyeyim diye ahdeylersin.

  • پس یقین گشت این که بیماری ترا ** می‌‌ببخشد هوش و بیداری ترا
  • Şu halde bu yakinen anlaşıldı ki hastalık sana akıllılık, bahşediyor.

  • پس بدان این اصل را ای اصل جو ** هر که را درد است او برده ست بو
  • Ey asıl arayan kimse! Şu aslı bil ki kimde dert varsa o, koku almış, dermana ermiştir.

  • هر که او بیدارتر پر دردتر ** هر که او آگاه‌‌تر رخ زردتر
  • Kim daha ziyade uyanıksa o daha ziyade dertlidir. Kim işi daha iyi anlamışsa onun benzi daha sarıdır.

  • گر ز جبرش آگهی زاریت کو ** بینش زنجیر جباریت کو 630
  • Hakk’ın cebrinden agâh isen feryadın nerede? Cebbarlık zincirini görüşün hani?

  • بسته در زنجیر چون شادی کند ** کی اسیر حبس آزادی کند
  • Zincire bağlanan nasıl olur da neşelenir? Hapiste esir olan nasıl hürlük eder?

  • ور تو می‌‌بینی که پایت بسته‌‌اند ** بر تو سرهنگان شه بنشسته‌‌اند
  • Eğer ayağını bağladıklarını, başına padişah çavuşlarının dikildiğini görüyorsan.

  • پس تو سرهنگی مکن با عاجزان ** ز آن که نبود طبع و خوی عاجز آن‌‌
  • Gayrı sen de âcizlere çavuşluk etme. Çünkü bu vazife âcizlerin huyu ve tabiatı değildir.

  • چون تو جبر او نمی‌‌بینی مگو ** ور همی‌‌بینی نشان دید کو
  • Mademki görmüyorsun; Tanrı’nın cebrinden bahsetme! Görüyorsan hangi gördüğünün nişanesi?

  • در هر آن کاری که میل استت بدان ** قدرت خود را همی‌‌بینی عیان‌‌ 635
  • Hangi bir işe meylin varsa o işte kendi kudretini apaçık görür durursun;

  • و اندر آن کاری که میلت نیست ** و خواست خویش را جبری کنی کاین از خداست‌‌
  • Hangi işe meylin ve isteğin yoksa... Bu, Tanrı’dandır diye kendini Cebrî yaparsın!

  • انبیا در کار دنیا جبری‌‌اند ** کافران در کار عقبی جبری‌‌اند
  • Peygamberler, dünya işinde Cebrîdirler, kâfirler de ahiret işinde.

  • انبیا را کار عقبی اختیار ** جاهلان را کار دنیا اختیار
  • Peygamberlerin, ahiret işinde ihtiyarları vardır, cahillerin de dünya işinde.

  • ز آن که هر مرغی به سوی جنس خویش ** می‌‌پرد او در پس و جان پیش پیش‌‌
  • Zira her kuş, kendi cinsinin bulunduğu yere gider, bedeni, geride uçmaktadır, canı daha tez, daha ileri gitmekte!

  • کافران چون جنس سجین آمدند ** سجن دنیا را خوش آیین آمدند 640
  • Kâfirler “Siccin” cinsinden olduklarından dünya zindanına rahat rahat gelmişlerdir.

  • انبیا چون جنس علیین بدند ** سوی علیین جان و دل شدند
  • Peygamberler, "İlliyyin" cinsinden olduklarından can ve gönül İlliyyinine doğru gitmişlerdir.

  • این سخن پایان ندارد لیک ما ** باز گوییم آن تمامی قصه را
  • Bu sözün sonu yoktur, fakat biz yine dönüp o hikâyeyi tamamlayalım:

  • نومید کردن وزیر مریدان را از رفض خلوت
  • Vezirin, halveti terk etmede müritleri ümitsiz bırakması

  • آن وزیر از اندرون آواز داد ** کای مریدان از من این معلوم باد
  • Vezir içerden seslendi: “Ey müritler, benden size şu malûm olsun.

  • که مرا عیسی چنین پیغام کرد ** کز همه یاران و خویشان باش فرد
  • Ki İsa bana “Hep yakınlarından, arkadaşlarından ayrıl, tek ol,

  • روی در دیوار کن تنها نشین ** وز وجود خویش هم خلوت گزین‌‌ 645
  • Yüzünü duvara çevirip yalnızca otur, kendi varlığından da halveti ihtiyar et” diye vahyetti.