English    Türkçe    فارسی   

1
885-909

  • ثم یلجینا الی امثالها ** کی ینال العبد مما نالها 885
  • Sonradan kul nail olduğu şeylere bir daha nail olsun diye bizi, yine o güzel sözlere sevk eder, yine bize o çeşit sözler söyletir.

  • هکذا تعرج و تنزل دایما ** ذا فلا زلت علیه قائما
  • İşte böylece en güzel sözleri söyledikçe hep böyle sözlerin çıkmakta, Tanrı rahmeti inmektedir ve bu iki hal sende daimîdir.

  • پارسی گوییم یعنی این کشش ** ز آن طرف آید که آمد آن چشش‌‌
  • Fârisî söyleyelim: Bu şevk ve cezbe, o zevkin geldiği taraftan gelir.

  • چشم هر قومی به سویی مانده است ** کان طرف یک روز ذوقی رانده است‌‌
  • Her kavmin gözü, bir günceğiz zevk sürdüğü cihette kalmıştır.

  • ذوق جنس از جنس خود باشد یقین ** ذوق جزو از کل خود باشد ببین‌‌
  • Yakînen her cinsin zevki kendi cinsiyledir. Bak; cüz’ün zevki kendi küllünden olur.

  • یا مگر آن قابل جنسی بود ** چون بدو پیوست جنس او شود 890
  • Yahut o şey, bir cinse katılma kabiliyetinde olur da ona erişince o cinsten oluverir.

  • همچو آب و نان که جنس ما نبود ** گشت جنس ما و اندر ما فزود
  • Su ve ekmek gibi ki bizim cinsimiz değilken bizim cinsimizden oluverdi ve vücudumuzu besledi, kuvvetimizi arttırdı.

  • نقش جنسیت ندارد آب و نان ** ز اعتبار آخر آن را جنس دان‌‌
  • Su ve ekmeğin sûreta bizimle cinsiyeti yoktur ama sonucu bakımından onu cinsimiz bil.

  • ور ز غیر جنس باشد ذوق ما ** آن مگر مانند باشد جنس را
  • Eğer, bizimle cins olanlardan başka bir şeyden zevk alıyorsak o da ancak bizimle cinsiyeti olana benzer bir şeydir.

  • آن که مانند است باشد عاریت ** عاریت باقی نماند عاقبت‌‌
  • Cinse benzeyenden alınan zevk, dimî değildir. O zevk âriyettir. Âriyet nesne ise akıbet baki kalmaz.

  • مرغ را گر ذوق آید از صفیر ** چون که جنس خود نیابد شد نفیر 895
  • Kuşa, ıslıktan zevk gelirse de cinsini bulamayınca ok gibi uçar gider.

  • تشنه را گر ذوق آید از سراب ** چون رسد در وی گریزد جوید آب‌‌
  • Susuz kimseye seraptan zevk gelir, fakat ona erişince kaçar ve yine su arar.

  • مفلسان هم خوش شوند از زر قلب ** لیک آن رسوا شود در دار ضرب‌‌
  • Müflisler kalp altından hoşlanırlarsa da, o altın darphanede rüsvay olur.

  • تا زر اندودیت از ره نفگند ** تا خیال کژ ترا چه نفگند
  • Dikkat et; altın suyu ile boyaman seni yoldan alıkoymasın! Dikkat et; bâtıl hayal seni kuyuya düşürmesin!

  • از کلیله باز جو آن قصه را ** و اندر آن قصه طلب کن حصه را
  • Kelile’den bu hikâyeyi oku ve o kıssadan hisse almaya bak!

  • بیان توکل و ترک جهد گفتن نخجیران به شیر
  • Av hayvanlarının aslana, tevekkül edip çalışmayı terk etmesini söylemeleri

  • طایفه‌‌ی نخجیر در وادی خوش ** بودشان از شیر دایم کش مکش‌‌ 900
  • Güzel bir derede av hayvanları, aslan korkusundan ıstırap içindeydiler.

  • بس که آن شیر از کمین درمی‌‌ربود ** آن چرا بر جمله ناخوش گشته بود
  • Çünkü aslan, daima pusudan çıkıp birisini kapmaktaydı. O otlak bu yüzden hepsine fena geliyordu.

  • حیله کردند آمدند ایشان بشیر ** کز وظیفه ما ترا داریم سیر
  • Hileye başvurdular; aslanın huzuruna geldiler. “Biz sana gündelikle yiyecek verip doyuralım,

  • بعد از این اندر پی صیدی میا ** تا نگردد تلخ بر ما این گیا
  • Bundan sonra hiçbir av peşine düşme ki bu otlak, bize zehrolmasın” dediler.

  • جواب گفتن شیر نخجیران را و فایده‌‌ی جهد گفتن‌‌
  • Aslanın av hayvanlarına cevap verip çalışmanın faydasını söylemesi

  • گفت آری گر وفا بینم نه مکر ** مکرها بس دیده‌‌ام از زید و بکر
  • Aslan dedi ki: “Hileye uğramasam, vefa görecek olsam dediğiniz doğru. Ben şundan, bundan çok hileler görmüşümdür.

  • من هلاک فعل و مکر مردمم ** من گزیده‌‌ی زخم مار و کژدمم‌‌ 905
  • İnsanların yaptıkları işlerden, ettikleri hilelerden helâk olmuşum; o yılanlar, o akrepler tarafından çık ısırılmışım.

  • مردم نفس از درونم در کمین ** از همه مردم بتر در مکر و کین‌‌
  • İçinde pusu kurmuş olan nefis ise, kibir ve kin bakımından bütün adamlardan beterdir.

  • گوش من لا یلدغ المؤمن شنید ** قول پیغمبر به جان و دل گزید
  • Benim kulağım “mümin, bir zehirli hayvan deliğinden iki kere dağlanmaz” sözünü işitti; Peygamber’in sözünü canla, gönülle kabul etti.”

  • ترجیح نهادن نخجیران توکل را بر جهد و اکتساب‌‌
  • Av hayvanlarının tevekkülü çalışıp kazanmaya tercih eylemeleri

  • جمله گفتند ای حکیم با خبر ** الحذر دع لیس یغنی عن قدر
  • Hepsi dediler ki: “Ey halden haberdar hakîm! Çekinmeyi bırak; çekinme, insanı kaderin hükümlerinden kurtaramaz.

  • در حذر شوریدن شور و شر است ** رو توکل کن توکل بهتر است‌‌
  • Kaderden çekinmekte perişanlık ve kötülük vardır, yürü, tevekkül et ki tevekkül, hepsinden iyidir.