مرده باید بود پیش حکم حق ** تا نیاید زخم از رب الفلق‌‌

ترجیح نهادن شیر جهد و اکتساب را بر توکل و تسلیم‌‌

گفت آری گر توکل رهبر است ** این سبب هم سنت پیغمبر است‌‌

گفت پیغمبر به آواز بلند ** با توکل زانوی اشتر ببند

رمز الکاسب حبیب الله شنو ** از توکل در سبب کاهل مشو

ترجیح نهادن نخجیران توکل را بر اجتهاد

قوم گفتندش که کسب از ضعف خلق ** لقمه‌‌ی تزویر دان بر قدر حلق‌‌ 915

نیست کسبی از توکل خوبتر ** چیست از تسلیم خود محبوبتر

بس گریزند از بلا سوی بلا ** بس جهند از مار سوی اژدها

حیله کرد انسان و حیله‌‌ش دام بود ** آن که جان پنداشت خون آشام بود

در ببست و دشمن اندر خانه بود ** حیله‌‌ی فرعون زین افسانه بود

صد هزاران طفل کشت آن کینه کش ** و آن که او می‌‌جست اندر خانه‌‌اش‌‌ 920

دیده‌‌ی ما چون بسی علت در اوست ** رو فنا کن دید خود در دید دوست‌‌

دید ما را دید او نعم العوض ** یابی اندر دید او کل غرض‌‌

طفل تا گیرا و تا پویا نبود ** مرکبش جز گردن بابا نبود

چون فضولی گشت و دست و پا نمود ** در عنا افتاد و در کور و کبود

جانهای خلق پیش از دست و پا ** می‌‌پریدند از وفا اندر صفا 925

چون به امر اهبطوا بندی شدند ** حبس خشم و حرص و خرسندی شدند

ما عیال حضرتیم و شیر خواه ** گفت الخلق عیال للإله‌‌

آن که او از آسمان باران دهد ** هم تواند کاو ز رحمت نان دهد

باز ترجیح‌‌نهادن شیر جهد را بر توکل‌‌

گفت شیر آری ولی رب العباد ** نردبانی پیش پای ما نهاد

پایه پایه رفت باید سوی بام ** هست جبری بودن اینجا طمع خام‌‌ 930

پای داری چون کنی خود را تو لنگ ** دست داری چون کنی پنهان تو چنگ‌‌

خواجه چون بیلی به دست بنده داد ** بی‌‌زبان معلوم شد او را مراد

دست همچون بیل اشارتهای اوست ** آخر اندیشی عبارتهای اوست‌‌

چون اشارتهاش را بر جان نهی ** در وفای آن اشارت جان دهی‌‌

پس اشارتهای اسرارت دهد ** بار بر دارد ز تو کارت دهد 935