صد هزار اندر هزار از مرد و زن ** پس چرا محروم ماندند از زمن‌‌

صد هزاران قرن ز آغاز جهان ** همچو اژدرها گشاده صد دهان‌‌ 950

مکرها کردند آن دانا گروه ** که ز بن بر کنده شد ز آن مکر کوه‌‌

کرد وصف مکرهاشان ذو الجلال ** لتزول منه اقلال الجبال‌‌

جز که آن قسمت که رفت اندر ازل ** روی ننمود از شکار و از عمل‌‌

جمله افتادند از تدبیر و کار ** ماند کار و حکم‌‌های کردگار

کسب جز نامی مدان ای نامدار ** جهد جز وهمی مپندار ای عیار 955

نگریستن عزراییل بر مردی و گریختن آن مرد در سرای سلیمان و تقریر ترجیح توکل بر جهد و قلت فایده‌‌ی جهد

زاد مردی چاشتگاهی در رسید ** در سرا عدل سلیمان در دوید

رویش از غم زرد و هر دو لب کبود ** پس سلیمان گفت ای خواجه چه بود

گفت عزراییل در من این چنین ** یک نظر انداخت پر از خشم و کین‌‌

گفت هین اکنون چه می‌‌خواهی بخواه ** گفت فرما باد را ای جان پناه‌‌

تا مرا ز ینجا به هندستان برد ** بو که بنده کان طرف شد جان برد 960

نک ز درویشی گریزانند خلق ** لقمه‌‌ی حرص و امل ز آنند خلق‌‌

ترس درویشی مثال آن هراس ** حرص و کوشش را تو هندستان شناس‌‌

باد را فرمود تا او را شتاب ** برد سوی قعر هندستان بر آب‌‌

روز دیگر وقت دیوان و لقا ** پس سلیمان گفت عزراییل را

کان مسلمان را بخشم از چه چنان ** بنگریدی تا شد آواره ز خان‌‌ 965

گفت من از خشم کی کردم نظر ** از تعجب دیدمش در رهگذر

که مرا فرمود حق که امروز هان ** جان او را تو به هندستان ستان‌‌

از عجب گفتم گر او را صد پر است ** او به هندستان شدن دور اندر است‌‌

تو همه کار جهان را همچنین ** کن قیاس و چشم بگشا و ببین‌‌

از که بگریزیم از خود ای محال ** از که برباییم از حق ای وبال‌‌ 970

باز ترجیح‌‌نهادن شیر جهد را بر توکل و فواید جهد را بیان کردن‌‌

شیر گفت آری و لیکن هم ببین ** جهدهای انبیا و مومنین‌‌

حق تعالی جهدشان را راست کرد ** آن چه دیدند از جفا و گرم و سرد

حیله‌‌هاشان جمله حال آمد لطیف ** کل شی‌‌ء من ظریف هو ظریف‌‌