English    Türkçe    فارسی   

2
1180-1204

  • تاب نور چشم با پیه است جفت ** نور دل در قطره‏ی خونی نهفت‏ 1180
  • Göz nuru iç yağıyla eş olmuştur, gönül nuru bir katre kanda gizli.

  • شادی اندر گرده و غم در جگر ** عقل چون شمعی درون مغز سر
  • Neşe ciğerin kızılındandır, gam karasında; akıl bir mum gibi beynim içinde.

  • این تعلقها نه بی‏کیف است و چون ** عقلها در دانش چونی زبون‏
  • Bu alâkadar keyfiyetsiz bir tarzdadır. Akıllar, bu keyfiyetsizliği bilmede âcizdir.

  • جان کل با جان جزو آسیب کرد ** جان از او دری ستد در جیب کرد
  • Külli can, cüzi cana alâkalandı; can ondan bir inci alıp boynuna koydu.

  • همچو مریم جان از آن آسیب جیب ** حامله شد از مسیح دل فریب‏
  • Meryem nasıl gönüller alan Mesih’e gebe kaldıysa can da onun gibi koynuna aldığı o inciden gebe kaldı.

  • آن مسیحی نه که بر خشک و تر است ** آن مسیحی کز مساحت برتر است‏ 1185
  • Fakat o Mesih, kuru ve yaş üstünde, yeryüzünde seyahat eden Mesih değildir. O Mesih’in şanı seyahatten yücedir.

  • پس ز جان جان چو حامل گشت جان ** از چنین جانی شود حامل جهان‏
  • Can, canlar canından gebe kaldı ya. İşte cihan, böyle candan gebe kalır.

  • پس جهان زاید جهان دیگری ** این حشر را وا نماید محشری‏
  • Cihan da başka bir cihan doğurur. Bu mahşer de başka bir mahşer gösterir.

  • تا قیامت گر بگویم بشمرم ** من ز شرح این قیامت قاصرم‏
  • Kıyamete kadar söylesem, saysam bu kıyameti anlatamam.

  • این سخنها خود به معنی یا ربی است ** حرفها دام دم شیرین لبی است‏
  • Bu, sözler, mana bakımından “ Yarab” nidasına benzer. Harfler, bir tatlı dudaklının nefesini avlamağa tuzaktır.

  • چون کند تقصیر پس چون تن زند ** چون که لبیکش به یا رب می‏رسد 1190
  • Kulun “Yarab” sözüne Allah’ın “Lebbeyk” cevabı geldikten sonra, nasıl olur da “Yarab” demekte kusur eder?

  • هست لبیکی که نتوانی شنید ** لیک سر تا پای بتوانی چشید
  • Fakat bu “ lebbeyk” öyle bir “Lebbeyk” tir ki onu işitemezsin ama baştan aşağıya kadar bütün vücudunla tadabilirsin.

  • کلوخ انداختن تشنه از سر دیوار در جوی آب
  • Susuz birisinin duvarın üstünden ırmağa taş, topaç atması

  • بر لب جو بود دیواری بلند ** بر سر دیوار تشنه‏ی دردمند
  • Bir ırmak kıyısında yüksek bir duvar vardı. Duvarın üstünde dertli bir susuz duruyordu.

  • مانعش از آب آن دیوار بود ** از پی آب او چو ماهی زار بود
  • Suya erişmesine o duvar mâniydi. Susuz adam, âdeta su için balık gibi çırpınmaktaydı.

  • ناگهان انداخت او خشتی در آب ** بانگ آب آمد به گوشش چون خطاب‏
  • Birden suya bir kerpiç parçası attı. Suyun sesi bir göz gibi kulağına geldi.

  • چون خطاب یار شیرین لذیذ ** مست کرد آن بانگ آبش چون نبیذ 1195
  • O ses, tatlı bir sevgilinin sesi gibiydi. O ses, adamı şarap gibi sarhoş etmişti.

  • از صفای بانگ آب آن ممتحن ** گشت خشت انداز ز آن جا خشت‏کن‏
  • O mihnetlere düşmüş adam, suyun temiz sesinden hoşlanıp duvardan kerpiç kopararak suya atmaya başladı.

  • آب می‏زد بانگ یعنی هی ترا ** فایده چه زین زدن خشتی مرا
  • Su sanki “Ey adam, bana taş atmadan ne fayda elde ediyorsun ki?” diye bağırmaktaydı.

  • تشنه گفت آیا مرا دو فایده است ** من از این صنعت ندارم هیچ دست‏
  • Susuz dedi ki. “ Ey su, iki fayda var. Onun için ben bu işten el çekmem.

  • فایده‏ی اول سماع بانگ آب ** کاو بود مر تشنگان را چون رباب‏
  • Birinci fayda şu: Su sesini duymak, susuzlara rebap dinlemek gibi.

  • بانگ او چون بانگ اسرافیل شد ** مرده را زین زندگی تحویل شد 1200
  • Su sesi İsrafil’in sesine benziyor. Ölü bile bu sesten hayat bulmada.

  • یا چو بانگ رعد ایام بهار ** باغ می‏یابد از او چندین نگار
  • Yahut bu ses, bahar günlerindeki gök gürültüsü sesini andırıyor. Bu ses yüzünden bağlar, bahçeler, ne kadar güzelleşiyor, çiçeklerle dolar.

  • یا چو بر درویش ایام زکات ** یا چو بر محبوس پیغام نجات‏
  • Yahut yoksula zekât zamanını geldiği söylenmiş, mahpusa kurtuluş müjdesi verilmiş gibi.

  • چون دم رحمان بود کان از یمن ** می‏رسد سوی محمد بی‏دهن‏
  • Muhammet’e Yemen’den gelen ve ağızsız söylenen Rahman nefesine.

  • یا چو بوی احمد مرسل بود ** کان به عاصی در شفاعت می‏رسد
  • Yahut âsilere şefaate gelen Ahmed’in,