ای خنک آن را که او ایام پیش ** مغتنم دارد گزارد وام خویش‏

ای خنک آن را که او ایام پیش ** مغتنم دارد گزارد وام خویش‏ 1215

Ne mutlu o kişiye ki gençlik çağını ganimet bilir de borcunu öder.

اندر آن ایام کش قدرت بود ** صحت و زور دل و قوت بود

Kudretli olduğu günlerde sıhhatli, güçlü, kuvvetli bulunduğu zamanlarda bu işi başarır.

و آن جوانی همچو باغ سبز و تر ** می‏رساند بی‏دریغی بار و بر

Çünkü gençlik çağı, yemyeşil, terütaze bir bahçe gibi esirgemeksizin meyveleri yetiştirir.

چشمه‏های قوت و شهوت روان ** سبز می‏گردد زمین تن بدان‏

Genç adamın kuvvet ve şehvet çeşmeleri akıp durur. Bedenin zeminini onlarla yeşertir.

خانه‏ی معمور و سقفش بس بلند ** معتدل ارکان و بی‏تخلیط و بند

Gençlik; mamur, tavanı adamakıllı yüksek, dört duvarı sapasağlam bir eve benzer.

پیش از آن که ایام پیری در رسد ** گردنت بندد به حبل من مسد 1220

Ne mutlu o kişiye ki ihtiyarlık günleri gelip çatmadan, boynunu liften yapılmış iple bağlamadan…

خاک شوره گردد و ریزان و سست ** هرگز از شوره نبات خوش نرست‏

Toprak çoraklaşıp akmadan, kaymadan işini başarmıştır. Çünkü çorak yerden güzel nebatat asla yetişmez.

آب زور و آب شهوت منقطع ** او ز خویش و دیگران نامنتفع‏

İhtiyarın gücü, kuvveti kesilir, şehvet suyu akmaz olur. Kendisinden de faydalanmaz, başkalarına da faydası dokunmaz.

ابروان چون پالدم زیر آمده ** چشم را نم آمده تاری شده‏

Kaşları eyer kuskunu gibi aşağı düşer, gözü yaşarır, görmez olur.

از تشنج رو چو پشت سوسمار ** رفته نطق و طعم و دندانها ز کار

Yüzü buruşur, kertenkele sırtına döner. Söz söyleyemez, tat alamaz olur, dişleri bir şey kesmez bir hale gelir.

روز بی‏گه لاشه لنگ و ره دراز ** کارگه ویران عمل رفته ز ساز 1225

Gün geçip gitmiş, akşam çağı gelip çatmış, leş gibi beden topallamakta, yolsa uzun. İş görülecek yer yıkık iş işten geçmiş..

بیخهای خوی بد محکم شده ** قوت بر کندن آن کم شده‏

Kötü huyların kökleri kuvvetlenmiş, onu kökünden söküp çıkarma kuvveti de azalmış!

فرمودن والی آن مرد را که این خار بن را که نشانده‏ای بر سر راه بر کن

Valinin, yola diken ekene “Yola diktiğin dikenleri sök” diye emir vermesi

همچو آن شخص درشت خوش سخن ** در میان ره نشاند او خار بن‏

Bu iş, o tatlı sözlü, fakat kötü huylu adamın yol üstüne diken dikmesine benzer.

ره گذریانش ملامت‏گر شدند ** بس بگفتندش بکن این را نکند

Yoldan geçenler ona darılmaya başladılar, bu dikenleri sök diye bir hayli söylediler, fakat fayda etmedi.

هر دمی آن خار بن افزون شدی ** پای خلق از زخم آن پر خون شدی‏

Her an o dikenler çoğalmakta, halkın ayağı dikenler yüzünden kanamaktaydı.

جامه‏های خلق بدریدی ز خار ** پای درویشان بخستی زار زار 1230

Halkın elbisesi dikenlerden yırtılmakta, yoksulların ayakları paramparça olmaktaydı.

چون به جد حاکم بدو گفت این بکن ** گفت آری بر کنم روزیش من‏

Vali, ona “Mutlaka bunları sök” dedikçe. “ Evet, bir gün sökerim” diyordu.

مدتی فردا و فردا وعده داد ** شد درخت خار او محکم نهاد

Bir müddet “Yarın, yarın” diye vade verip durdu. Bu müddet için de diktiği dikenler kökleşti, kuvvetlendi.

گفت روزی حاکمش ای وعده کژ** پیش آ در کار ما وا پس مغژ

Vali, bir gün “ Ey vadin de durmayan, beri gel, emrettiğimiz işi sürüncemede bırakma” dedi.

گفت الایام یا عم بیننا ** گفت عجل لا تماطل دیننا

Adam dedi ki: Babacığım, bir hayli gün var, bugün olmazsa yarın! ”Vali “ Hayır, acele davran, işi savsaklama.

تو که می‏گویی که فردا این بدان ** که به هر روزی که می‏آید زمان‏ 1235

Sen bu işi yarın görürüm diyorsun ama şunu bil ki gün geçtikçe,

آن درخت بد جوان‏تر می‏شود ** وین کننده پیر و مضطر می‏شود

O dikenler daha ziyade yeşeriyor, dikeni sökecek de ihtiyarlayıp âciz bir hale geliyor.

خار بن در قوت و برخاستن ** خار کن در پیری و در کاستن‏

Diken kuvvetlenmekte, büyümekte, diken sökecekse ihtiyarlamakta, kuvvetten düşmekte.

خار بن هر روز و هر دم سبز و تر ** خار کن هر روز زار و خشکتر

Diken her gün, her an yeşerip tazelenmekte. Diken her gün perişan bir hale gelmekte, kuruyup kalmakta!

او جوانتر می‏شود تو پیرتر ** زود باش و روزگار خود مبر

O daha ziyade gençleşiyor, sen daha fazla ihtiyarlıyorsun. Çabuk ol, zamanını geçirme” dedi.