تا که لقمان دست سوی آن برد ** قاصدا تا خواجه پس خوردش خورد

سور او خوردی و شور انگیختی ** هر طعامی کاو نخوردی ریختی‏

ور بخوردی بی‏دل و بی‏اشتها ** این بود پیوندی بی‏انتها

خربزه آورده بودند ارمغان ** گفت رو فرزند لقمان را بخوان‏

چون برید و داد او را یک برین ** همچو شکر خوردش و چون انگبین‏ 1515

از خوشی که خورد داد او را دوم ** تا رسید آن گرچها تا هفدهم‏

ماند گرچی گفت این را من خورم ** تا چه شیرین خربزه ست این بنگرم‏

او چنین خوش می‏خورد کز ذوق او ** طبعها شد مشتهی و لقمه جو

چون بخورد از تلخیش آتش فروخت ** هم زبان کرد آبله هم حلق سوخت‏

ساعتی بی‏خود شد از تلخی آن ** بعد از آن گفتش که ای جان و جهان‏ 1520

نوش چون کردی تو چندین زهر را ** لطف چون انگاشتی این قهر را

این چه صبر است این صبوری از چه روست ** یا مگر پیش تو این جانت عدوست‏

چون نیاوردی به حیلت حجتی ** که مرا عذری است بس کن ساعتی‏

گفت من از دست نعمت بخش تو ** خورده‏ام چندان که از شرمم دو تو

شرمم آمد که یکی تلخ از کفت ** من ننوشم ای تو صاحب معرفت‏ 1525

چون همه اجزام از انعام تو ** رسته‏اند و غرق دانه و دام تو

گر ز یک تلخی کنم فریاد و داد ** خاک صد ره بر سر اجزام باد

لذت دست شکر بخشت بداشت ** اندر این بطیخ تلخی کی گذاشت‏

از محبت تلخها شیرین شود ** از محبت مسها زرین شود

از محبت دردها صافی شود ** از محبت دردها شافی شود 1530

از محبت مرده زنده می‏کنند ** از محبت شاه بنده می‏کنند

این محبت هم نتیجه‏ی دانش است ** کی گزافه بر چنین تختی نشست‏

دانش ناقص کجا این عشق زاد ** عشق زاید ناقص اما بر جماد

بر جمادی رنگ مطلوبی چو دید ** از صفیری بانگ محبوبی شنید

دانش ناقص نداند فرق را ** لاجرم خورشید داند برق را 1535