کی بیاید بلبل و گل بو کند ** کی چو طالب فاخته کوکو کند

Nasıl olur da bülbül gülü koklar; üveyik kuşu, bir istekli gibi “Kû-kû- nerede, nerede” diye öter?

کی بگوید لکلک آن لک لک به جان ** لک چه باشد ملک تست ای مستعان‏

Nasıl olur da leylek “lek, lek – senin sesin” sesini canla, başla çıkarır. Ey yardımı dilenen Allah, senin de ne demek? Zaten her şey senin mülkünden ibaret.

کی نماید خاک اسرار ضمیر ** کی شود بی‏آسمان بستان منیر

Nasıl olur da toprak, içteki sırları gösterir? Nasıl olur da bahçe gökyüzü gibi aydınlanır?

از کجا آورده‏اند آن حله‏ها ** من کریم من رحیم کلها

Bu güzel ve ağır elbiseleri nereden getirdiler? Hepsini de kerem sahibi Allahtan. Hepsini de merhamet sahibi Allahtan!

آن لطافتها نشان شاهدی است ** آن نشان پای مرد عابدی است‏ 1665

O letafetler, bir güzellik nişanesidir, o nişane de ibadet edici bir erin ayak izi.

آن شود شاد از نشان کاو دید شاه ** چون ندید او را نباشد انتباه‏

Padişahtan nişane gören sevinir. Görmeyene gelince, uyanıp kendine gelemez.

روح آن کس کاو به هنگام أ لست ** دید رب خویش و شد بی‏خویش و مست‏

Elest deminde Rabbini görüp sarhoş olarak kendinden geçen kişinin ruhu bu gün de Rabbini görür, kendinden geçer.

او شناسد بوی می کاو می بخورد ** چون نخورد او می چه داند بوی کرد

Şarap kokusunu şarap içen tanır. Şarap içmeyen şarap kokusunu ne bilsin?

ز انکه حکمت همچو ناقه‏ی ضاله است ** همچو دلاله شهان را داله است‏

Hikmet, müminin kaybolmuş devesine benzer, Hikmet, teşrifatçı gibi adamı padişahla görüştürür.

تو ببینی خواب در یک خوش لقا ** کاو دهد وعده و نشانی مر ترا 1670

Rüyada güzel yüzlü birisini görürsün, o sana vade verir, alâmetler söyler.

که مراد تو شود اینک نشان ** که بپیش آید ترا فردا فلان‏

Muradın olacak, nişanesi de bu: Yarın sana filân kişi gelecek.

یک نشانی آن که او باشد سوار ** یک نشانی که ترا گیرد کنار

Onun bir alâmeti atlı oluşudur. Bir alâmeti de şu: Seni görünce kucaklayacak.

یک نشانی که بخندد پیش تو ** یک نشان که دست بندد پیش تو

Bir alâmeti de seni görünce gülmesi; diğer bir nişanesi de sana karşı el kavuşturmasıdır.

یک نشانی آن که این خواب از هوس ** چون شود فردا نگویی پیش کس‏

Diğer bir alâmeti de şudur ki: Heveslenip bu rüyayı yarın hiç kimseye söylemeyeceksin.

ز ان نشان با والد یحیی بگفت ** که نیایی تا سه روز اصلا به گفت‏ 1675

Bu alâmet, Yahya’nın babasına da gösterilmiş, ona da “ Üç güne kadar kimseye bir söz söylemeye muktedir olamazsın.

تا سه شب خامش کن از نیک و بدت ** این نشان باشد که یحیی آیدت‏

Üç geceye dek iyiden kötüden bahsetme, sus. İşte bu senden Yahya adlı bir çocuk olacağına alâmettir.

دم مزن سه روز اندر گفت‏وگو ** کاین سکوت است آیت مقصود تو

Üç gün konuşma. Bu susmak senin maksadına erişeceğine delâlet eder.

هین میاور این نشان را تو به گفت ** وین سخن را دار اندر دل نهفت‏

Kendine gel, bunları dile getirme. Bu sözü gönlünde gizli tut” denmişti.

این نشانها گویدش همچون شکر ** این چه باشد صد نشانی دگر

Sana da bu alâmetleri şeker gibi tatlı, tatlı söyler. Hatta bunlar nedir ki? Daha yüzlerce nişaneler var.

این نشان آن بود کان ملک و جاه ** که همی‏جویی بیابی از اله‏ 1680

Bu rüya; durmadan dinlenmeden biteviye Allah’tan dilediğin saltanata, istediğin makama erişeceğine alâmettir.

آن که می‏گریی به شبهای دراز ** و انکه می‏سوزی سحرگه در نیاز

Olması için uzun gecelerde ağlayıp inlediğin, seher çağlarında niyaz ettiğin muradına;

آن که بی‏آن روز تو تاریک شد ** همچو دوکی گردنت باریک شد

Eline girmedikçe günlerini karartan, boynunu iğ gibi incelten maksadına erişeceğine delâlet eder.

و آن چه دادی هر چه داری در زکات ** چون زکات پاک بازان رختهات‏

Temiz erler nasıl varını, yoğunu verirlerse sen de onu elde etmek için varını, yoğunu verdin;

رختها دادی و خواب و رنگ رو ** سر فدا کردی و گشتی همچو مو

Malını, mülkünü, uykunu feda ettin, yüzünün rengi kaçtı, hatta başından bile geçtin, bir kıl gibi kaldın;

چند در آتش نشستی همچو عود ** چند پیش تیغ رفتی همچو خود 1685

Nice demdir ödağacı gibi ateşlere atıldın. Kaç kereler miğfer gibi kılıç önüne gittin!