آن سگ عالم شکار گور کرد ** وین سگ بی‏مایه قصد کور کرد

علم چون آموخت سگ رست از ضلال ** می‏کند در بیشه‏ها صید حلال‏

سگ چو عالم گشت شد چالاک زحف ** سگ چو عارف گشت شد ز اصحاب کهف‏

سگ شناسا شد که میر صید کیست ** ای خدا آن نور اشناسنده چیست‏ 2365

کور نشناسد نه از بی‏چشمی است ** بلکه این ز آن است کز جهل است مست‏

نیست خود بی‏چشم تر کور از زمین ** این زمین از فضل حق شد خصم بین‏

نور موسی دید و موسی را نواخت ** خسف قارون کرد و قارون را شناخت‏

رجف کرد اندر هلاک هر دعی ** فهم کرد از حق که یا أرض ابلعی‏

خاک و آب و باد و نار با شرر ** بی‏خبر با ما و با حق با خبر 2370

ما بعکس آن ز غیر حق خبیر ** بی‏خبر از حق و از چندین نذیر

لاجرم أشفقن منها جمله‏شان ** کند شد ز آمیز حیوان حمله‏شان‏

گفته بیزاریم جمله زین حیات ** کاو بود با خلق حی با حق موات‏

چون بماند از خلق گردد او یتیم ** انس حق را قلب می‏باید سلیم‏

چون ز کوری دزد دزدد کاله‏ای ** می‏کند آن کور عمیا ناله‏ای‏ 2375

تا نگوید دزد او را کان منم ** کز تو دزدیدم که دزد پر فنم‏

کی شناسد کور دزد خویش را ** چون ندارد نور چشم و آن ضیا

چون بگوید هم بگیر او را تو سخت ** تا بگوید او علامتهای رخت‏

پس جهاد اکبر آمد عصر دزد ** تا بگوید که چه دزدیده است مزد

اولا دزدید کحل دیده‏ات ** چون ستانی باز یابی تبصرت‏ 2380

کاله‏ی حکمت که گم کرده‏ی دل است ** پیش اهل دل یقین آن حاصل است‏

کوردل با جان و با سمع و بصر ** می‏نداند دزد شیطان را ز اثر

ز اهل دل جو از جماد آن را مجو ** که جماد آمد خلایق پیش او

مشورت جوینده آمد نزد او ** کای اب کودک شده رازی بگو

گفت رو زین حلقه کاین در باز نیست ** باز گرد امروز روز راز نیست‏ 2385

گر مکان را ره بدی در لامکان ** همچو شیخان بودمی من بر دکان‏

خواندن محتسب مست خراب افتاده را به زندان‏