آب را هر دم کند پوشیده او ** آن هوا خندان و گریان عقل تو

آب را هر دم کند پوشیده او ** آن هوا خندان و گریان عقل تو 1830

Suyu daima örter; hava buna güler; akılsa ağlar durur.

چونک تقوی بست دو دست هوا ** حق گشاید هر دو دست عقل را

Allah korkusu, havanın ellerini bağlarsa Hakk aklın ellerini çözer.

پس حواس چیره محکوم تو شد ** چون خرد سالار و مخدوم تو شد

Hizmetkârın âkil olursa sana galip olan duygularda mahkûmun olur.

حس را بی‌خواب خواب اندر کند ** تا که غیبیها ز جان سر بر زند

Gayba mensup sırlar, can âleminden zuhur etsin diye duyguları zahirî olmayan bir uykuya daldırır da,

هم به بیداری ببینی خوابها ** هم ز گردون بر گشاید بابها

İnsan uyanıkken rüyalar da görür, insana gök kapıları da açılır.

قصه‌ی خواندن شیخ ضریر مصحف را در رو و بینا شدن وقت قرائت

Kör Şeyhin Kur’an’ı yüzünden okuması ve Kur’an okurken gözlerinin görmesi

دید در ایام آن شیخ فقیر ** مصحفی در خانه‌ی پیری ضریر 1835

Yoksul şeyhin biri, bir vakitler kör bir pirin evinde bir mushaf gördü.

پیش او مهمان شد او وقت تموز ** هر دو زاهد جمع گشته چند روز

Temmuz ayı idi, ona mihman olmuştu: O iki zâhit, birkaç gün bir araya gelmişlerdi.

گفت اینجا ای عجب مصحف چراست ** چونک نابیناست این درویش راست

Kendi kendisine “Burada mushafın ne işi var? Bu adam kör” dedi.

اندرین اندیشه تشویشش فزود ** که جز او را نیست اینجا باش و بود

Bu düşünceye düştü, huzuru kaçtı; “Burada bu körden başka kimse de yok, bu ne iş?

اوست تنها مصحفی آویخته ** من نیم گستاخ یا آمیخته

Burada yalnız o var, bir de buraya mushaf koymuş. Ben ne bunağım, ne sersem…

تا بپرسم نه خمش صبری کنم ** تا به صبری بر مرادی بر زنم 1840

Onun için hiçbir şey sormayayım, sabredeyim de sabırla muradıma erişeyim” dedi.

صبر کرد و بود چندی در حرج ** کشف شد کالصبر مفتاح الفرج

Sabretti, bir müddet gönlü sıkıldı, fakat nihayet meseleyi anladı. Çünkü sabır, genişliğin anahtarıdır.

صبرکردن لقمان چون دید کی داود حلقه‌ها می‌ساخت از سال کردن با این نیت کی صبر از سال موجب فرج باشد

Lokman’ın Davud aleyhisselâm’ı demir halkalar yaparken görüp merak etmesi, sabredersem elbette anlarım diye sormayıp sabretmesi

رفت لقمان سوی داود صفا ** دید کو می‌کرد ز آهن حلقه‌ها

Lokman, tertemiz Davud’un yanına gitmiş, onun demir halkalar yapmakta olduğunu görmüştü.

جمله را با همدگر در می‌فکند ** ز آهن پولاد آن شاه بلند

O yüce padişah demir halkalar yapıyor, halkaları birbirine takıyordu.

صنعت زراد او کم دیده بود ** درعجب می‌ماند وسواسش فزود

Lokman silah yapma sanatını pek görmemişti, şaşırıp kaldı, vesveseleri arttı.

کین چه شاید بود وا پرسم ازو ** که چه می‌سازی ز حلقه تو بتو 1845

Bu nedir acaba, şunu bir sorsam, bu kat kat halkalarla ne yapıyorsun desem, dedi.

باز با خود گفت صبر اولیترست ** صبر تا مقصود زوتر رهبرست

Sonra yine kendi kendisine dedi ki: “ Dur hele sabır daha iyi. Sabır, adamı maksadına çabucak ulaştırır.

چون نپرسی زودتر کشفت شود ** مرغ صبر از جمله پران‌تر بود

Sormazsam iş daha çabuk anlaşılır. Sabırlı kuş, bütün kuşlardan daha iyi uçar.

ور بپرسی دیرتر حاصل شود ** سهل از بی صبریت مشکل شود

Fakat sorarsam maksadı daha geç anlarım, kolaycacık anlayacağım şey, bu sorgumla güçleşir.

چونک لقمان تن بزد هم در زمان ** شد تمام از صنعت داود آن

Lokman, orada bir müddet sabredip durdu. Bu müddet içinde Davud da zırhı yapıp tamamladı.

پس زره سازید و در پوشید او ** پیش لقمان کریم صبرخو 1850

Kerem ve sabır sahibi Lokman’ın önünde bedenine geçirip giyindi.

گفت این نیکو لباسست ای فتی ** درمصاف و جنگ دفع زخم را

“Civanım, bu, savaşta yaralanmamak için güzel bir elbisedir” dedi.

گفت لقمان صبر هم نیکو دمیست ** که پناه و دافع هر جا غمیست

Lokman dedi ki. “Sabır da güzel bir iş. Her dertte ona sığınmak gerek, her gamı o giderir.”

صبر را با حق قرین کرد ای فلان ** آخر والعصر را آگه بخوان

A kişi “Vel asri” suresinin sonunu dikkatlice oku da bak. Allah o surede sabrı hakla beraber andı, sabrı hakka eş etti.

صد هزاران کیمیا حق آفرید ** کیمیایی همچو صبر آدم ندید

Allah, yüz binlerce kimya yarattı ama insan, sabır gibi bir kimya görmedi.

بقیه‌ی حکایت نابینا و مصحف

Körün Mushaf okuması hikâyesinin sonu