جان‌شناسان از عددها فارغ‌اند ** غرقه‌ی دریای بی‌چونند و چند

جان شو و از راه جان جان را شناس ** یار بینش شو نه فرزند قیاس

چون ملک با عقل یک سررشته‌اند ** بهر حکمت را دو صورت گشته‌اند

آن ملک چون مرغ بال و پر گرفت ** وین خرد بگذاشت پر و فر گرفت

لاجرم هر دو مناصر آمدند ** هر دو خوش رو پشت همدیگر شدند 3195

هم ملک هم عقل حق را واجدی ** هر دو آدم را معین و ساجدی

نفس و شیطان بوده ز اول واحدی ** بوده آدم را عدو و حاسدی

آنک آدم را بدن دید او رمید ** و آنک نور متمن دید او خمید

آن دو دیده‌روشنان بودند ازین ** وین دو را دیده ندیده غیر طین

این بیان اکنون چو خر بر یخ بماند ** چون نشاید بر جهود انجیل خواند 3200

کی توان با شیعه گفتن از عمر ** کی توان بربط زدن در پیش کر

لیک گر در ده به گوشه یک کسست ** های هویی که برآوردم بسست

مستحق شرح را سنگ و کلوخ ** ناطقی گردد مشرح با رسوخ

بیان آنک حق تعالی هرچه داد و آفرید از سماوات و ارضین و اعیان و اعراض همه باستدعاء حاجت آفرید خود را محتاج چیزی باید کردن تا بدهد کی امن یجیب المضطر اذا دعاه اضطرار گواه استحقاقست

آن نیاز مریمی بودست و درد ** که چنان طفلی سخن آغاز کرد

جزو او بی او برای او بگفت ** جزو جزوت گفت دارد در نهفت 3205

دست و پا شاهد شوندت ای رهی ** منکری را چند دست و پا نهی

ور نباشی مستحق شرح و گفت ** ناطقه‌ی ناطق ترا دید و بخفت

هر چه رویید از پی محتاج رست ** تا بیابد طالبی چیزی که جست

حق تعالی گر سماوات آفرید ** از برای دفع حاجات آفرید

هر کجا دردی دوا آنجا رود ** هر کجا فقری نوا آنجا رود 3210

هر کجا مشکل جواب آنجا رود ** هر کجا کشتیست آب آنجا رود

آب کم جو تشنگی آور بدست ** تا بجوشد آب از بالا و پست

تا نزاید طفلک نازک گلو ** کی روان گردد ز پستان شیر او

رو بدین بالا و پستیها بدو ** تا شوی تشنه و حرارت را گرو

بعد از آن بانگ زنبور هوا ** بانگ آب جو بنوشی ای کیا 3215