تو به جای آن عصا آب منی ** چون بیفکندی شد آن شخص سنی

Sen de o sopa yerine meninin nasıl döktün de o meni, güzelim bir şahıs oldu?

یار شد یا مار شد آن آب تو ** زان عصا چونست این اعجاب تو 3455

O menin, bir dost oldu yahut bir yılan kesildi. Asâ’nın yılan olduğuna şaşıyorsun değil mi? Fakat buna daha ziyade şaşmak icap etmez mi?

هیچ ماند آب آن فرزند را ** هیچ ماند نیشکر مر قند را

Hiç meni, o çocuğa benzer mi? Hiç şeker kamışı, şekere benzer mi?

چون سجودی یا رکوعی مرد کشت ** شد در آن عالم سجود او بهشت

Adam, bir rükû yahut sücud etti mi onun rükû ve sücudu, o âlemde bağ, bahçe olur.

چونک پرید از دهانش حمد حق ** مرغ جنت ساختش رب الفلق

Ağzından Allah’ya bir övüş utçumu tan yerini ağartan Allah, o övüşü bir cennet kuşu yapar.

حمد و تسبیحت نماند مرغ را ** گرچه نطفه‌ی مرغ بادست و هوا

Kuşun menisi de yeldir, havadır ama senin Allah’ı övüşün, Allah’ı tesbih edişin, hiç de kuşa benzemez.

چون ز دستت رست ایثار و زکات ** گشت این دست آن طرف نخل و نبات 3460

Yoksullara ihsanda bulundun, zekât verdin, elinle bir hayırda bulundun mu o âlemde bu hayır, ağaçlık, çayırlık, çimenlik olur.

آب صبرت جوی آب خلد شد ** جوی شیر خلد مهر تست و ود

Sabır suyun, cennetteki nehirler… Cennetin süt ırmağı, sevgin, aşkındır.

ذوق طاعت گشت جوی انگبین ** مستی و شوق تو جوی خمر بین

İbadetten zevk alman, bal nehri, Allah aşkıyla sarhoş olman, şevk duyman şarap ırmağıdır.

این سببها آن اثرها را نماند ** کس نداند چونش جای آن نشاند

Bu sebepler, o eserlere benzemez. Fakat Allah, nasıl oldu da bu sebeplerin yerine o eserleri getirdi? Kimse bilmez.

این سببها چون به فرمان تو بود ** چار جو هم مر ترا فرمان نمود

Bu sebepler, dünyada nasıl senin ihtiyarınla, senin fermanınla meydana geldiyse o dört ırmak da ahrette şüphe yok, senin fermanına tabi olur.

هر طرف خواهی روانش می‌کنی ** آن صفت چون بد چنانش می‌کنی 3465

Onları ne tarafa dilersen akıtırsın. Sebepleri nasıl tasarruf ettiysen onları da öyle tasarruf edersin.

چون منی تو که در فرمان تست ** نسل آن در امر تو آیند چست

Menin nasıl sana tabiyse meniden gelen soy sop da derhal senin emrine girer, sana tabi olur.

می‌دود بر امر تو فرزند نو ** که منم جزوت که کردی‌اش گرو

Oğlum, senin buyruğunla koşar, yürür… Ben senin cüz’ünüm, beni anamın karnında rehin olarak bırakan sendin, der.

آن صفت در امر تو بود این جهان ** هم در امر تست آن جوها روان

O sıfat, bu âlemde senin emrindeydi. Cennette de o ırmaklar senin emrindedir.

آن درختان مر ترا فرمان‌برند ** کان درختان از صفاتت با برند

Cennetteki ağaçlar, senin fermanına tabidir, çünkü o ağaçlar, senin sıfatlarından yeşerdi, meyve verdi.

چون به امر تست اینجا این صفات ** پس در امر تست آنجا آن جزات 3470

Bu sıfatlar, burada nasıl senin emrine tabiyse onlara karşılık olan şeyler de orada senin emrine tabidir.

چون ز دستت زخم بر مظلوم رست ** آن درختی گشت ازو زقوم رست

Bir mazluma karşı elinden bir zulüm çıktımı o zulüm bir ağaç olur, o ağaçtan zakkum biter.

چون ز خشم آتش تو در دلها زدی ** مایه‌ی نار جهنم آمدی

Kızgınlıkla gönüllere ateş saldın mı cehennem ateşinin aslı oldun gitti.

آتشت اینجا چو آدم سوز بود ** آنچ از وی زاد مرد افروز بود

Ateşin burada nasıl adamları yakarsa ondan meydana gelen eser de orada seni yakar.

آتش تو قصد مردم می‌کند ** نار کز وی زاد بر مردم زند

Kızgınlığın ateşin adamlara saldırmakta ya… Ondan meydana gelen ateş de adamlara saldırır.

آن سخنهای چو مار و کزدمت ** مار و کزدم گشت و می‌گیرد دمت 3475

O yılana, akrebe benzeyen sözlerin yılan ve akrep olur da seni kuyruğundan yakalar.

اولیا را داشتی در انتظار ** انتظار رستخیزت گشت یار

Velîlere uymadın, onları bekletip durdun, orada da kıyamet gününün beklenmesi san yâr olur, bekler durursun.

وعده‌ی فردا و پس‌فردای تو ** انتظار حشرت آمد وای تو

Hele yarın, hele öbür gün diye vaat eder, Allah’a dönmeyi sallar durursun ya… İşte bu bekleyiş, mahşerdeki beklemendir, vay sana!

منتظر مانی در آن روز دراز ** در حساب و آفتاب جان‌گداز

O uzun günde hesap için, canlar yakan güneşin altında bekler kalırsın…