آن جنودا لم تروها صف زده ** گشت جان او ز بیم آتشکده
Sizin görmediğiniz o gayp askerlerinin saf kurduklarını görünce canı, korkudan bir ateşgede kesildi.
پای خود وا پس کشیده می‌گرفت ** که همی‌بینم سپاهی من شگفت4040
Ayağını gerisin geriye çekmeye başladı. “Ben pek kalabalık bir ordu görüyorum.
ای اخاف الله ما لی منه عون ** اذهبوا انی اری ما لاترون
Allah’tan korkarım ben, o bana yardım etmez. Çekilin gidin… Ben, sizin görmediğinizi görüyorum” dedi.
گفت حارث ای سراقه شکل هین ** دی چرا تو می‌نگفتی اینچنین
Hâris dedi ki: “Ey Suraka, neden dün böyle söylemiyordun?”
گفت این دم من همی‌بینم حرب ** گفت می‌بینی جعاشیش عرب
Suraka şekline girmiş olan Şeytan “Şimdi savaşın başlamak üzere olduğunu görüyorum” dedi. Hâris, “Sen, ancak Arapların hor hakir bir topluluğunu görmektesin.
می‌نبینی غیر این لیک ای تو ننگ ** آن زمان لاف بود این وقت جنگ
Bundan başka bir şey görmüyorsun ama ey aşağılık herif, o zaman lâf zamanıydı, şimdi savaş zamanı.
دی همی‌گفتی که پایندان شدم ** که بودتان فتح و نصرت دم‌بدم4045
Dün ben dayanır, ayak direrim, size yardımda bulunurum, bu suretle de üst gelirsiniz diyordun.
دی زعیم الجیش بودی ای لعین ** وین زمان نامرد و ناچیز و مهین
A melûn, dün ordu kumandanı kesilmiştin, şimdi namertleştin, bayağılaştın, korkaklaştın.
تا بخوردیم آن دم تو و آمدیم ** تو بتون رفتی و ما هیزم شدیم
Senin sözüne kandık da geldik… Bu belâ tuzağına düştük” dedi.
چونک حارث با سراقه گفت این ** از عتابش خشمگین شد آن لعین
Hâris, bu sözleri söyleyince o melûn bu azardan kızdı, hiddetlendi.
دست خود خشمین ز دست او کشید ** چون ز گفت اوش درد دل رسید
Bu sözlerden gönlü dertlendi, kızgınlıkla elini, Hâris’in elinden çekti.
سینه‌اش را کوفت شیطان و گریخت ** خون آن بیچارگان زین مکر ریخت4050
Göğsünü döverek kaçıp gitti; o biçarelerin kanını da bu hileyle döktü.
چونک ویران کرد چندین عالم او ** پس بگفت این بری منکم
O, bunca âlemi yıktı, harap etti de sonra “Ben sizden değilim” dedi.
کوفت اندر سینه‌اش انداختش ** پس گریزان شد چو هیبت تاختش
Meleklerin heybetini görünce Hâris’in göğsüne bir yumruk aşk edip yere yıktı, kaçıverdi!
نفس و شیطان هر دو یک تن بوده‌اند ** در دو صورت خویش را بنموده‌اند
Nefisle Şeytan, ikisi de birdir… Surette kendisini iki gösterdi.
چون فرشته و عقل کایشان یک بدند ** بهر حکمتهاش دو صورت شدند
Melekle akıl da birdir, himmeti var da onun için iki suret oldu.
دشمنی داری چنین در سر خویش ** مانع عقلست و خصم جان و کیش4055
İçinde, aklı alan, cana da düşman, dine de düşman olan böyle bir düşmanın var.
یکنفس حمله کند چون سوسمار ** پس بسوراخی گریزد در فرار
Bir an kertenkele gibi saldırır… Derken hemencecik bir deliğe kaçıverir.
در دل او سوراخها دارد کنون ** سر ز هر سوراخ می‌آرد برون
Gönlün de nice delikler var. Her delikten baş çıkarıp durmada!
نام پنهان گشتن دیو از نفوس ** واندر آن سوراخ رفتن شد خنوس
Şeytanın insanlardan gizlenmesine, bir deliğe girip saklanmasına “Hunus” derler.
که خنوسش چون خنوس قنفذست ** چون سر قنفذ ورا آمد شذست
Onun gizlenmesi de kirpinin büzülüp gizlenmesine benzer. Kirpi büzülür de kafasını çıkarır, tekrar gizler ya… o da öyle işte.
که خدا آن دیو را خناس خواند ** کو سر آن خارپشتک را بماند4060