جمله در بازار از آن گشتند بند ** تا چو سود افتاد مال خود دهند

جمله در بازار از آن گشتند بند ** تا چو سود افتاد مال خود دهند 4105

زر در انبانها نشسته منتظر ** تا که سود آید ببذل آید مصر

چون ببیند کاله‌ای در ربح بیش ** سرد گردد عشقش از کالای خویش

گرم زان ماندست با آن کو ندید ** کاله‌های خویش را ربح و مزید

همچنین علم و هنرها و حرف ** چون بدید افزون از آنها در شرف

تا به از جان نیست جان باشد عزیز ** چون به آمد نام جان شد چیز لیز 4110

لعبت مرده بود جان طفل را ** تا نگشت او در بزرگی طفل‌زا

این تصور وین تخیل لعبتست ** تا تو طفلی پس بدانت حاجتست

چون ز طفلی رست جان شد در وصال ** فارغ از حس است و تصویر و خیال

نیست محرم تا بگویم بی‌نفاق ** تن زدم والله اعلم بالوفاق

مال و تن برف‌اند ریزان فنا ** حق خریدارش که الله اشتری 4115

برفها زان از ثمن اولیستت ** که هیی در شک یقینی نیستت

وین عجب ظنست در تو ای مهین ** که نمی‌پرد به بستان یقین

هر گمان تشنه‌ی یقینست ای پسر ** می‌زند اندر تزاید بال و پر

چون رسد در علم پس پر پا شود ** مر یقین را علم او بویا شود

زانک هست اندر طریق مفتتن ** علم کمتر از یقین و فوق ظن 4120

علم جویای یقین باشد بدان ** و آن یقین جویای دیدست و عیان

اندر الهیکم بجو این را کنون ** از پس کلا پس لو تعلمون

می‌کشد دانش ببینش ای علیم ** گر یقین گشتی ببینندی جحیم

دید زاید از یقین بی امتهال ** آنچنانک از ظن می‌زاید خیال

اندر الهیکم بیان این ببین ** که شود علم الیقین عین الیقین 4125

از گمان و از یقین بالاترم ** وز ملامت بر نمی‌گردد سرم

چون دهانم خورد از حلوای او ** چشم‌روشن گشتم و بینای او

پا نهم گستاخ چون خانه روم ** پا نلرزانم نه کورانه روم

آنچ گل را گفت حق خندانش کرد ** با دل من گفت و صد چندانش کرد