تیزچشم آمد خرد بینای پیش ** که خدایش سرمه کرد از کحل خویش

تیزچشم آمد خرد بینای پیش ** که خدایش سرمه کرد از کحل خویش 4570

گفت پیغامبر که هستند از فنون ** اهل جنت در خصومتها زبون

از کمال حزم و س الظن خویش ** نه ز نقص و بد دلی و ضعف کیش

در فره دادن شنیده در کمون ** حکمت لولا رجال مومنون

دست‌کوتاهی ز کفار لعین ** فرض شد بهر خلاص مومنین

قصه‌ی عهد حدیبیه بخوان ** کف ایدیکم تمامت زان بدان 4575

نیز اندر غالبی هم خویش را ** دید او مغلوب دام کبریا

زان نمی‌خندم من از زنجیرتان ** که بکردم ناگهان شبگیرتان

زان همی‌خندم که با زنجیر و غل ** می‌کشمتان سوی سروستان و گل

ای عجب کز آتش بی‌زینهار ** بسته می‌آریمتان تا سبزه‌زار

از سوی دوزخ به زنجیر گران ** می‌کشمتان تا بهشت جاودان 4580

هر مقلد را درین ره نیک و بد ** همچنان بسته به حضرت می‌کشد

جمله در زنجیر بیم و ابتلا ** می‌روند این ره بغیر اولیا

می‌کشند این راه را بیگاروار ** جز کسانی واقف از اسرار کار

جهد کن تا نور تو رخشان شود ** تا سلوک و خدمتت آسان شود

کودکان را می‌بری مکتب به زور ** زانک هستند از فواید چشم‌کور 4585

چون شود واقف به مکتب می‌دود ** جانش از رفتن شکفته می‌شود

می‌رود کودک به مکتب پیچ پیچ ** چون ندید از مزد کار خویش هیچ

چون کند در کیسه دانگی دست‌مزد ** آنگهان بی‌خواب گردد شب چو دزد

جهد کن تا مزد طاعت در رسد ** بر مطیعان آنگهت آید حسد

ائتیا کرها مقلد گشته را ** ائتیا طوعا صفا بسرشته را 4590

این محب حق ز بهر علتی ** و آن دگر را بی غرض خود خلتی

این محب دایه لیک از بهر شیر ** و آن دگر دل داده بهر این ستیر

طفل را از حسن او آگاه نه ** غیر شیر او را ازو دلخواه نه

و آن دگر خود عاشق دایه بود ** بی غرض در عشق یک‌رایه بود