همچو من از مستی شهوت ببر ** مستی شهوت ببین اندر شتر

Benim gibi şehvet sarhoşluğundan kesil, bu sarhoşluğu, devede seyret!

باز این مستی شهوت در جهان ** پیش مستی ملک دان مستهان 820

Sonra da âlemdeki bu şehvet sarhoşluğu, bil ki meleklerin sarhoşluğuna karşı pek hordur, pek bayağıdır.

مستی آن مستی این بشکند ** او به شهوت التفاتی کی کند

O sarhoşluk, bu sarhoşluğu kırar, mahveder. Melek, nasıl olur da şehvete iltifat eder ki?

آب شیرین تا نخوردی آب شور ** خوش بود خوش چون درون دیده نور

Tatlı suyu tatmadıkça acı su, insana gözünün nuru gibi hoş gelir.

قطره‌ای از باده‌های آسمان ** بر کند جان را ز می وز ساقیان

Gökyüzü şaraplarının bir katrası bile insanı şaraptan da vazgeçirir, sâkilerden de!

تا چه مستیها بود املاک را ** وز جلالت روحهای پاک را

Artık düşün sen, meleklerin ne sarhoşlukları olur, tertemiz ruhlar, ululuktan ne mestîliklere düşer!

که به بوی دل در آن می بسته‌اند ** خم باده‌ی این جهان بشکسته‌اند 825

Onlar, bu şaraptan bir koku alarak gönüllerini vermişler, bu âlem şarabının küpünü kırmışlardır.

جز مگر آنها که نومیدند و دور ** همچو کفاری نهفته در قبور

Ancak, ümitsiz ve o âlemden uzak olanlar, kâfirler gibi kabirlerinde gizlenmişler,

ناامید از هر دو عالم گشته‌اند ** خارهای بی‌نهایت کشته‌اند

İki âlemden de ümitlerini kesmişler, hadde hesaba gelmez dikenler ekmişlerdir!

پس ز مستیها بگفتند ای دریغ ** بر زمین باران بدادیمی چو میغ

Hârût la Mârût, sarhoşluklarından “Ah ne olurdu, bulut gibi biz de yeryüzüne rahmet yağdırsak,

گستریدیمی درین بی‌داد جا ** عدل و انصاف و عبادات و وفا

Bu zulüm yurduna adalet, insaf, ibadet ve vefayı yaysaydık” dediler.

این بگفتند و قضا می‌گفت بیست ** پیش پاتان دام ناپیدا بسیست 830

Onlar bunu dedi ama kaza ve kader de “Durun ayaklarınızın önünde gizli tuzaklar pek çok.

هین مدو گستاخ در دشت بلا ** هین مران کورانه اندر کربلا

Kendinize gelin de belâ çölüne küstahça gitmeyin… Kendinize gelin de körcesine Kerbelâ’ya at sürmeyin!

که ز موی و استخوان هالکان ** می‌نیابد راه پای سالکان

Çünkü o çölde helâk olanların kıllarından, kemiklerinden yolcu, ayak basacak yer bulamaz.

جمله‌ی راه استخوان و موی و پی ** بس که تیغ قهر لاشی کرد شی

Yol, baştanbaşa kıl, kemik, sinir doludur. Allah’ın kahır kılıcı, nice varları yok etmiştir!

گفت حق که بندگان جفت عون ** بر زمین آهسته می‌رانند و هون

Allah, “Allah’ın inayetine erişen kullar, yeryüzünde yavaş ve mülâyim bir surette yürürler” dedi.

پا برهنه چون رود در خارزار ** جز بوقفه و فکرت و پرهیزگار 835

Ayağı yalın olan dikenlikte nasıl yürür? Dura, dura. Düşüne, düşüne, ihtiyatla adım ata ata! diyordu.

این قضا می‌گفت لیکن گوششان ** بسته بود اندر حجاب جوششان

Kaza bunu söylüyordu ama onların kulakları, coşkunlukları yüzünden tıkanmış, sağır olmuştu.

چشمها و گوشها را بسته‌اند ** جز مر آنها را که از خود رسته‌اند

Varlıklarından kurtulanlardan başka herkesin gözlerini bağlamışlar, kulaklarını tıkamışlardır.

جز عنایت که گشاید چشم را ** جز محبت که نشاند خشم را

Gözleri, Allah inayetinden başka ne açar, kızgınlığı sevgiden başka ne yatıştırır?

جهد بی توفیق خود کس را مباد ** در جهان والله اعلم بالسداد

Dilerim, Allah ihsanı olmayan muvaffakiyete ulaşmak için çalışıp çabalama, dünyada kimseye mukadder olmasın, Doğruyu Allah daha iyi bilir.

قصه‌ی خواب دیدن فرعون آمدن موسی را علیه السلام و تدارک اندیشیدن

Firavun’un Musa aleyhisselâm’ı rüyada görmesi ve doğmaması için tedbirlere girişmesi

جهد فرعونی چو بی توفیق بود ** هرچه او می‌دوخت آن تفتیق بود 840

Firavunun çalışıp çabalaması, Allah ihsanı olan muvaffakiyete ulaşmamıştı. Allah muvaffakiyet vermediği için de diktiği yırtılıp sökülüyordu.

از منجم بود در حکمش هزار ** وز معبر نیز و ساحر بی‌شمار

Hükmünde binlerce müneccim, binlerce düş yorucu, binlerce büyücü vardı.

مقدم موسی نمودندش بخواب ** که کند فرعون و ملکش را خراب

Firavuna rüyasında Musa’nın doğacığını, Firavun’u ve saltanatını mahvedeceğini göstermişlerdi.

با معبر گفت و با اهل نجوم ** چون بود دفع خیال و خواب شوم

Düş yorucularla müneccimlere “Bu hayâlin, bu kötü rüyanın delâlet ettiği şeyi nasıl defetmeli?” dedi.