English    Türkçe    فارسی   

4
2888-2912

  • تا سوم چارم دهم بر می‌شمر ** این فواید را به مقدار نظر
  • Böylece bunları, görüşünün miktarınca ta üçüncü dördüncü, onuncu surete kadar say dur.

  • هم‌چو بازیهای شطرنج ای پسر ** فایده‌ی هر لعب در تالی نگر
  • Oğul bunla, satrançtaki oyunlara benzer... her oyunun faydasını ondan sonrakinde gör.

  • این نهادند بهر آن لعب نهان ** وان برای آن و آن بهر فلان 2890
  • Bu oyunu, o gizli oyunu oynamak için, onu da diğer bir oyun için... nihayet o oyunu da bir başka oyun için oynarlar.

  • هم‌چنین دیده جهات اندر جهات ** در پی هم تا رسی در برد و مات
  • Gözünü böylece etraftan ileriye çevir de ta karşındakini mat edip oyunu kazanıncaya dek ne oyunlar oynayacaksan hepsini gör.

  • اول از بهر دوم باشد چنان ** که شدن بر پایه‌های نردبان
  • Merdiven basamaklarına çıkmak için önce birincisine, sonra ikincisine basmak lazım.

  • و آن دوم بهر سوم می‌دان تمام ** تا رسی تو پایه پایه تا به بام
  • İkincisi de bil ki üçüncüsüne çıkmak için kurulmuştur... böyle, böyle merdivenin son basamağına çıkar dama varırsın.

  • شهوت خوردن ز بهر آن منی ** آن منی از بهر نسل و روشنی
  • Yemek meni içindir... meni de soy sop üretmek, gönlü gözü aydınlatmak içindir.

  • کندبینش می‌نبیند غیر این ** عقل او بی‌سیر چون نبت زمین 2895
  • Fakat kısa görüşlü adam, ilk işten başka bir şey görmez... aklı yerde yetişen otlara benzer, yere mahkûmdur, gezmez dolaşamaz.

  • نبت را چه خوانده چه ناخوانده ** هست پای او به گل در مانده
  • Otu, ha çağırmışsın,ha çağırmamışsın... ayağı toprağa kakılmış kalmıştır.

  • گر سرش جنبد پیر باد رو ** تو به سر جنبانیش غره مشو
  • Rüzgarın tesiri ile başını sallasa da baş sallanmasına aldanma.

  • آن سرش گوید سمعنا ای صبا ** پای او گوید عصینا خلنا
  • Başı, ey seher yeli, duyduk, peki der ama ayağı isyan ediyoruz bırak bizi der.

  • چون ندارد سیر می‌راند چون عام ** بر توکل می‌نهد چون کور گام
  • Kısa görüşlüde gezip dolaşmayı bilmediğinden aşağılık kişiler gibi sürünüp gider... körler gibi Tanrıya dayanıp adım atar.

  • بر توکل تا چه آید در نبرد ** چون توکل کردن اصحاب نرد 2900
  • Savaşta Tanrıya dayanmaktan ne fayda çıkar ki? Bu tavla oynayan acemilerin Tanrıya dayanmasına benzer.

  • وآن نظرهایی که آن افسرده نیست ** جز رونده و جز درنده‌ی پرده نیست
  • Donup kalmamış olan keskin bakışlarsa, ileriyi delip gider, perdeleri yırtıp görür.

  • آنچ در ده سال خواهد آمدن ** این زمان بیند به چشم خویشتن
  • Bu bakışa sahip olanlar, on yıl sonra olacak şeyi şimdicik, hem de gözleri ile görürler.

  • هم‌چنین هر کس به اندازه‌ی نظر ** غیب و مستقبل ببیند خیر وشر
  • Böylece herkes bakışı ve görüşü miktarınca gaybı da görür, geleceği de... hayrı da görür şerri de.

  • چونک سد پیش و سد پس نماند ** شد گذاره چشم و لوح غیب خواند
  • Gözün önünde ardında bir hail kalmadı mı bütün dünya dümdüz olur, göz, gayp levhini bile okur.

  • چون نظر پس کرد تا بدو وجود ** ماجرا و آغاز هستی رو نمود 2905
  • Gözünü ardına çevirdi mi varlığın başladığı zamandan itibaren bütün macera ve âlemin yaradılışı gözüne görünür!

  • بحث املاک زمین با کبریا ** در خلیفه کردن بابای ما
  • Yer meleklerinin ululuk ıssı Tanrı ile babamızın halife olması hususunda bahse giriştiklerini duyar görür.

  • چون نظر در پیش افکند او بدید ** آنچ خواهد بود تا محشر پدید
  • Ön tarafa baktı mı mahşere kadar ne olacaksa onların da hepsi gözünün önünde canlanır.

  • پس ز پس می‌بیند او تا اصل اصل ** پیش می‌بیند عیان تا روز فصل
  • Şu halde arkaya bakınca aslın aslına kadar... önüne bakınca kıyamete kadar her şey gözüne apaçık görünür.

  • هر کسی اندازه‌ی روشن‌دلی ** غیب را بیند به قدر صیقلی
  • Herkes gönlünün aydınlığı ve cilâsı nispetinde gaybı görür.

  • هر که صیقل بیش کرد او بیش دید ** بیشتر آمد برو صورت پدید 2910
  • Kim gönlünü daha fazla cilâladı ise daha ziyade görür... ona daha fazla suretler görünür.

  • گر تو گویی کان صفا فضل خداست ** نیز این توفیق صیقل زان عطاست
  • Sen eğer bu arılık Tanrı lûtfu dersen gönlünü arıtmaya muvaffak oluş da onun vergisidir, onun lûtfundandır.

  • قدر همت باشد آن جهد و دعا ** لیس للانسان الا ما سعی
  • O çalışma da o dua da himmet miktarıncadır... “İnsan, ancak çalıştığını elde eder!”