گر سرش جنبد پیر باد رو ** تو به سر جنبانیش غره مشو

Rüzgarın tesiri ile başını sallasa da baş sallanmasına aldanma.

آن سرش گوید سمعنا ای صبا ** پای او گوید عصینا خلنا

Başı, ey seher yeli, duyduk, peki der ama ayağı isyan ediyoruz bırak bizi der.

چون ندارد سیر می‌راند چون عام ** بر توکل می‌نهد چون کور گام

Kısa görüşlüde gezip dolaşmayı bilmediğinden aşağılık kişiler gibi sürünüp gider... körler gibi Tanrıya dayanıp adım atar.

بر توکل تا چه آید در نبرد ** چون توکل کردن اصحاب نرد 2900

Savaşta Tanrıya dayanmaktan ne fayda çıkar ki? Bu tavla oynayan acemilerin Tanrıya dayanmasına benzer.

وآن نظرهایی که آن افسرده نیست ** جز رونده و جز درنده‌ی پرده نیست

Donup kalmamış olan keskin bakışlarsa, ileriyi delip gider, perdeleri yırtıp görür.

آنچ در ده سال خواهد آمدن ** این زمان بیند به چشم خویشتن

Bu bakışa sahip olanlar, on yıl sonra olacak şeyi şimdicik, hem de gözleri ile görürler.

هم‌چنین هر کس به اندازه‌ی نظر ** غیب و مستقبل ببیند خیر وشر

Böylece herkes bakışı ve görüşü miktarınca gaybı da görür, geleceği de... hayrı da görür şerri de.

چونک سد پیش و سد پس نماند ** شد گذاره چشم و لوح غیب خواند

Gözün önünde ardında bir hail kalmadı mı bütün dünya dümdüz olur, göz, gayp levhini bile okur.

چون نظر پس کرد تا بدو وجود ** ماجرا و آغاز هستی رو نمود 2905

Gözünü ardına çevirdi mi varlığın başladığı zamandan itibaren bütün macera ve âlemin yaradılışı gözüne görünür!

بحث املاک زمین با کبریا ** در خلیفه کردن بابای ما

Yer meleklerinin ululuk ıssı Tanrı ile babamızın halife olması hususunda bahse giriştiklerini duyar görür.

چون نظر در پیش افکند او بدید ** آنچ خواهد بود تا محشر پدید

Ön tarafa baktı mı mahşere kadar ne olacaksa onların da hepsi gözünün önünde canlanır.

پس ز پس می‌بیند او تا اصل اصل ** پیش می‌بیند عیان تا روز فصل

Şu halde arkaya bakınca aslın aslına kadar... önüne bakınca kıyamete kadar her şey gözüne apaçık görünür.

هر کسی اندازه‌ی روشن‌دلی ** غیب را بیند به قدر صیقلی

Herkes gönlünün aydınlığı ve cilâsı nispetinde gaybı görür.

هر که صیقل بیش کرد او بیش دید ** بیشتر آمد برو صورت پدید 2910

Kim gönlünü daha fazla cilâladı ise daha ziyade görür... ona daha fazla suretler görünür.

گر تو گویی کان صفا فضل خداست ** نیز این توفیق صیقل زان عطاست

Sen eğer bu arılık Tanrı lûtfu dersen gönlünü arıtmaya muvaffak oluş da onun vergisidir, onun lûtfundandır.

قدر همت باشد آن جهد و دعا ** لیس للانسان الا ما سعی

O çalışma da o dua da himmet miktarıncadır... “İnsan, ancak çalıştığını elde eder!”

واهب همت خداوندست و بس ** همت شاهی ندارد هیچ خس

Himmeti veren ancak Tanrıdır... hiçbir saman çöpü, padişahın himmetine sahip değildir.

نیست تخصیص خدا کس را به کار ** مانع طوع و مراد و اختیار

Tanrının bir adamı bir işe ayırması, bir işe koşması, dileği, isteği, ihtiyar ve iradeyi men etmek değildir ki!

لیک چون رنجی دهد بدبخت را ** او گریزاند به کفران رخت را 2915

Fakat talihsize bir zahmet erdi mi o pılısını pırtısını toplar, küfür ve isyan semtine çeker.

نیکبختی را چو حق رنجی دهد ** رخت را نزدیکتر وا می‌نهد

Talihli birisine bir zahmet verdi mi o, pılısını pırtısını daha yakına çeker getirir.

بددلان از بیم جان در کارزار ** کرده اسباب هزیمت اختیار

Kötü yürekliler, korkularından savaşta kaçma sebeplerini ele alırlar, onlara yapışırlar.

پردلان در جنگ هم از بیم جان ** حمله کرده سوی صف دشمنان

Cesur erlerse yine can korkusundan düşman saflarına hücum ederler.

رستمان را ترس و غم وا پیش برد ** هم ز ترس آن بددل اندر خویش مرد

Korku ve tasa Rüstem’leri ileri götürür... o kötü yürekli korkaksa korkusundan olduğu yerde ölür gider.

چون محک آمد بلا و بیم جان ** زان پدید آید شجاع از هر جبان 2920

Belâ ve can korkusu mihenktir... onun içindir yiğitler, tehlike anında korkaklardan ayırt edilirler.

وحی کردن حق به موسی علیه‌السلام کی ای موسی من کی خالقم تعالی ترا دوست می‌دارم

Tanrı’nın Musa Aleyhisselâm’a”Ey Musa,ben yaratıcı Tanrı,seni seviyorum”diye vahyetmesi

گفت موسی را به وحی دل خدا ** کای گزیده دوست می‌دارم ترا

Tanrı Musa’nın gönlüne vahyetti: “Ey seçilmiş kişi ben seni seviyorum.”