هست در چاه انعکاسات نظر ** کمترین آنک نماید سنگ زر675
Kuyuda göz, akisler yapar, insana hayaller görünür... Onların en bayağısı şudur: Taş altın şeklinde görünür!
وقت بازی کودکان را ز اختلال ** می‌نماید آن خزفها زر و مال
Oyun zamanı çocuklarda kızışırlar... O taş topaç kırıklarını altın ve mal görürler ya.
عارفانش کیمیاگر گشته‌اند ** تا که شد کانها بر ایشان نژند
Fakat Allah arifleri kimyager olmuşlardır da onlara madenler bile değersiz görünür artık!
دیدن درویش جماعت مشایخ را در خواب و درخواست کردن روزی حلال بی‌مشغول شدن به کسب و از عبادت ماندن و ارشاد ایشان او را و میوه‌های تلخ و ترش کوهی بر وی شیرین شدن به داد آن مشایخ
Dervişin, şeyhleri rüyada görüp kazanmaya uğraşmadan ve ibadetten kalmadan helâl bir rızık dilemesi, onlarında onu irşâd etmeleri, dağdaki acı ve ekşi meyvelerin, şeyhlerin himmetiyle dervişe tatlı gelmesi
آن یکی درویش گفت اندر سمر ** خضریان را من بدیدم خواب در
Dervişin biri hikâye etti: Ben rüyada Hızır’a mensup olan erenleri gördüm.
گفتم ایشان را که روزی حلال ** از کجا نوشم که نبود آن وبال
Onlara: “Helâl olan ve hiç vebali bulunmayan rızkı nereden elde edeyim?” dedim.
مر مرا سوی کهستان راندند ** میوه‌ها زان بیشه می‌افشاندند680
که خدا شیرین بکرد آن میوه را ** در دهان تو به همتهای ما
Allah, himmetimizle bunları sana tatlı etti...
هین بخور پاک و حلال و بی‌حساب ** بی صداع و نقل و بالا و نشیب
Hemen ye bunlar temiz, helâl ve sayısız... Aynı zamanda uğraşmaksızın, başın ağrımadan, yükünü çekmeden, yukarı aşağı koşmadan elde edilen rızıklardır dediler.
پس مرا زان رزق نطقی رو نمود ** ذوق گفت من خردها می‌ربود
Onları yedim, sözümde öyle bir feyiz, öyle bir tesir hâsıl oldu ki sözlerim, akılları hayran etmeye başladı.
گفتم این فتنه‌ست ای رب جهان ** بخششی ده از همه خلقان نهان
Rabbim dedim, bu bir imtihan... Sen bana bütün halktan gizli bir ihsanda bulun!
شد سخن از من دل خوش یافتم ** چون انار از ذوق می‌بشکافتم685
Söz söyleyemez bir hale geldim... Hoş bir gönle sahip oldum; zevkimden nar gibi yarıldım!
گفتم ار چیزی نباشد در بهشت ** غیر این شادی که دارم در سرشت
Dedim ki içimdeki bu zevk yok mu ya... Cennette bundan başka bir zevk olmasa bile,
هیچ نعمت آرزو ناید دگر ** زین نپردازم به حور و نیشکر
Başka bir nimet istemem... Bunu bırakıp da ceviz ve şeker yemeğe girişmem!
مانده بود از کسب یک دو حبه‌ام ** دوخته در آستین جبه‌ام
Kazancımdan elimde bir iki habbe kalmıştı. Onları cübbemin yenine dikmiştim.
نیت کردن او کی این زر بدهم بدان هیزم‌کش چون من روزی یافتم به کرامات مشایخ و رنجیدن آن هیزم‌کش از ضمیر و نیت او
Dervişin bu parayı şu oduncuya vereyim, çünkü ben şeyhlerin kerametiyle rızık elde ettim demesi, oduncunun, dervişin bu niyetini anlayıp incinmesi
آن یکی درویش هیزم می‌کشید ** خسته و مانده ز بیشه در رسید
Dervişin biri de odunculuk etmekteydi... Yorgun argın ormandan geldi.
پس بگفتم من ز روزی فارغم ** زین سپس از بهر رزقم نیست غم690
Onu görünce dedim ki: Artık benim rızıkla işim yok... Bundan sonra rızık için gam yemiyorum.
میوه‌ی مکروه بر من خوش شدست ** رزق خاصی جسم را آمد به دست
Kötü meyveler bana güzel ve hoş gelmekte... Hususi bir rızka nail oldum ben.
چونک من فارغ شدستم از گلو ** حبه‌ای چندست این بدهم بدو
Mademki boğaz derdinden kurtuldum, birkaç habbem var, onları şuna vereyim...
بدهم این زر را بدین تکلیف‌کش ** تا دو سه روزک شود از قوت خوش
Şu oduncuya bağışlayayım da o da iki üç günceğiz rızık derdinden kurtulsun!
خود ضمیرم را همی‌دانست او ** زانک سمعش داشت نور از شمع هو
Oduncu içinden geçeni anlıyormuş meğerse... Çünkü kulağı, Allah nuruyla nurlanmış!
بود پیشش سر هر اندیشه‌ای ** چون چراغی در درون شیشه‌ای695
Her düşünce, ona göre bir şişe içindeki kandil gibi. Hepsini görüyormuş!
هیچ پنهان می‌نشد از وی ضمیر ** بود بر مضمون دلها او امیر
İçten geçen ondan saklanamıyor... O, bütün gönüllerden geçenlere emîr kesilmiş!
پس همی منگید با خود زیر لب ** در جواب فکرتم آن بوالعجب
O sırrına şaşılacak er, benim bu düşünceme karşı ağzının içinden söylenip durmaktaydı.
که چنین اندیشی از بهر ملوک ** کیف تلقی الرزق ان لم یرزقوک
Padişahlar hakkında böyle düşünüyorsun ha... Onlar, sana rızık vermeseler nasıl rızıklanacaksın ki demekteydi.
من نمی‌کردم سخن را فهم لیک ** بر دلم می‌زد عتابش نیک نیک
Ben sözünü anlayamıyordum ama azarlanması gönlüme iyice aksediyordu.