ور بخسپی مشتری بینی به خواب ** چغد بد کی خواب بیند جز خراب
Uyusan bile rüyada o müşteriyi görmedesin. Kötü baykuş, rüyada yıkık yerden başka bir şey görebilir mi?
مشتری خواهی بهر دم پیچ پیچ ** تو چه داری که فروشی هیچ هیچ
Kıvrıla büküle her an müşteriyi aramadasın. Fakat neyin var ki satacaksın? Hiçbir şeyin yok, hiçbir şeyin.
گر دلت را نان بدی یا چاشتی ** از خریداران فراغت داشتی
Gönlünde bir ekmek, bir kuşluk kahvaltısı olsaydı alıcılara aldırmazdın bile.
قصه‌ی آن شخص کی دعوی پیغامبری می‌کرد گفتندش چه خورده‌ای کی گیج شده‌ای و یاوه می‌گویی گفت اگر چیزی یافتمی کی خوردمی نه گیج شدمی و نه یاوه گفتمی کی هر سخن نیک کی با غیر اهلش گویند یاوه گفته باشند اگر چه در آن یاوه گفتن مامورند
Peygamberlik davasına kalkışan kişiye “Ne yedin de böyle ahmaklaştın, saçma sapan söyleniyorsun?” denilince “Bir şey bulup yeseydim ne ahmaklaşırdım ne saçma sapan söylenirdim” demesi. Her iyi söze, ehlinden başkasına söylenirse saçma denir, hatta söyliyenler, o sözü söylemeye memur olsalar bile
آن یکی می‌گفت من پیغامبرم ** از همه پیغامبران فاضلترم
Birisi ben peygamberim bütün peygamberlerden üstünüm diyordu.
گردنش بستند و بردندش به شاه ** کین همی گوید رسولم از اله 1120
Boynunu bağlayıp padişaha götürdüler, dediler ki: Bu, ben Tanrı elçisiyim demekte.
خلق بر وی جمع چون مور و ملخ ** که چه مکرست و چه تزویر و چه فخ
Halk, bu ne hiledir, bu ne saçma ve kötü şey diye karınca ve çekirge gibi başına üşüşmüş.
گر رسول آنست که آید از عدم ** ما همه پیغامبریم و محتشم
Eğer bu, yokluk aleminden elçi olarak gelmişse diyorlar, biz hep peygamberiz hep yüceyiz.
ما از آنجا آمدیم اینجا غریب ** تو چرا مخصوص باشی ای ادیب
Biz de oradan garip olarak geldik, neden bu peygamberlik, sana mahsus olsun?
نه شما چون طفل خفته آمدیت ** بی‌خبر از راه وز منزل بدیت
Siz de uyuyan bir çocuk gibi yoldan, duraktan habersiz bir halde gelmediniz mi?
از منازل خفته بگذشتید و مست ** بی‌خبر از راه و از بالا و پست 1125
Duraklarda uykuda ve sarhoş olarak geçtiniz. Yoldan, yukarıdan, aşağıdan bir haberiniz bile yoktu.
ما به بیداری روان گشتیم و خوش ** از ورای پنج و شش تا پنج و شش
Bizse hoş bir halde beş duygu ve altı cihet aleminin ötesinden ta beş duygu ve altı cihet alemine kadar uyanık olarak yürüdük.
دیده منزلها ز اصل و از اساس ** چون قلاووز آن خبیر و ره‌شناس
Kılavuzlarımız haberdardı yol biliyorlardı. Onun için durakların aslını temelini gördük.
شاه را گفتند اشکنجه‌ش بکن ** تا نگوید جنس او هیچ این سخن
Peygamberlik davasına kalkışsan hakkında padişaha, ona işkence ettir de bir daha bu çeşit söz söylemesin dediler.
شاه دیدش بس نزار و بس ضعیف ** که به یک سیلی بمیرد آن نحیف
Padişah, onu pek bitkin pek zayıf gördü. Bir sille vurulsa ölüverecekti.
کی توان او را فشردن یا زدن ** که چو شیشه گشته است او را بدن 1130
Artık onu dövmenin ona işkence etmenin imkanı mı vardı? Bedeni adeta cama dönmüştü.
لیک با او گویم از راه خوشی ** که چرا داری تو لاف سر کشی
Padişah, ona güzellikle neden bu serkeşlik davasına giriştin? Diye sorayım,
که درشتی ناید اینجا هیچ کار ** هم به نرمی سر کند از غار مار
Burada sertlik iş görmez tatlı dil, yılanı bile ininden çıkarır dedi.
مردمان را دور کرد از گرد وی ** شه لطیفی بود و نرمی ورد وی
Halkı onun başından dağıttı. Padişah iyi bir adamdı zikri, virdi de iyilikti.
پس نشاندش باز پرسیدش ز جا ** که کجا داری معاش و ملتجی
Onu bir yere oturttu, yerini yurdunu sordu. Neyle geçinirsin nereye sığınırsın dedi.
گفت ای شه هستم از دار السلام ** آمده از ره درین دار الملام 1135
Adam dedi ki: Darüsselam’danım, oradan yola çıktım, bu melamet yurduna düştüm.
نه مرا خانه‌ست و نه یک همنشین ** خانه کی کردست ماهی در زمین
Ne bir evim var, ne benimle düşüp kalkan. Hiç ayın yerde evi olur mu?
باز شه از روی لاغش گفت باز ** که چه خوردی و چه داری چاشت‌ساز
Padişah latife ederek dedi ki: Ne yedin kuşluk övünü olarak neyin var?
اشتهی داری چه خوردی بامداد ** که چنین سرمستی و پر لاف و باد
İştahın var mı? Sabahleyin ne yedin ki böyle sarhoş bir hale gelmiş, atıp tutuyor, esip savuruyorsun?
گفت اگر نانم بدی خشک و طری ** کی کنیمی دعوی پیغامبری