تو به یک خواری گریزانی ز عشق ** تو به جز نامی چه می‌دانی ز عشق

عشق را صد ناز و استکبار هست ** عشق با صد ناز می‌آید به دست

عشق چون وافیست وافی می‌خرد ** در حریف بی‌وفا می‌ننگرد 1165

چون درختست آدمی و بیخ عهد ** بیخ را تیمار می‌باید به جهد

عهد فاسد بیخ پوسیده بود ** وز ثمار و لطف ببریده بود

شاخ و برگ نخل گر چه سبز بود ** با فساد بیخ سبزی نیست سود

ور ندارد برگ سبز و بیخ هست ** عاقبت بیرون کند صد برگ دست

تو مشو غره به علمش عهد جو ** علم چون قشرست و عهدش مغز او 1170

در بیان آنک مرد بدکار چون متمکن شود در بدکاری و اثر دولت نیکوکاران ببیند شیطان شود و مانع خیر گردد از حسد هم‌چون شیطان کی خرمن سوخته همه را خرمن سوخته خواهد ارایت الذی ینهی عبدا اذا صلی

وافیان را چون ببینی کرده سود ** تو چو شیطانی شوی آنجا حسود

هرکرا باشد مزاج و طبع سست ** او نخواهد هیچ کس را تن‌درست

گر نخواهی رشک ابلیسی بیا ** از در دعوی به درگاه وفا

چون وفاات نیست باری دم مزن ** که سخن دعویست اغلب ما و من

این سخن در سینه دخل مغزهاست ** در خموشی مغز جان را صد نماست 1175

چون بیامد در زبان شد خرج مغز ** خرج کم کن تا بماند مغز نغز

مرد کم گوینده را فکرست زفت ** قشر گفتن چون فزون شد مغز رفت

پوست افزون بود لاغر بود مغز ** پوست لاغر شد چو کامل گشت و نغز

بنگر این هر سه ز خامی رسته را ** جوز را و لوز را و پسته را

هر که او عصیان کند شیطان شود ** که حسود دولت نیکان شود 1180

چونک در عهد خدا کردی وفا ** از کرم عهدت نگه دارد خدا

از وفای حق تو بسته دیده‌ای ** اذکروا اذکرکم نشنیده‌ای

گوش نه اوفوا به عهدی گوش‌دار ** تا که اوفی عهدکم آید ز یار

عهد و قرض ما چه باشد ای حزین ** هم‌چو دانه‌ی خشک کشتن در زمین

نه زمین را زان فروغ و لمتری ** نه خداوند زمین را توانگری 1185

جز اشارت که ازین می‌بایدم ** که تو دادی اصل این را از عدم

خوردم و دانه بیاوردم نشان ** که ازین نعمت به سوی ما کشان