گشت دریاها مسخرشان و کوه ** چار عنصر نیز بنده‌ی آن گروه

Denizler de onların buyruklarına uymuştur, dağlar da. Dört unsur bile onlara kul, köle kesilmiştir.

این خود اکرامیست از بهر نشان ** تا ببینند اهل انکار آن عیان

Bu, inkar edenler, apaçık görsünler de inansınlar diye onlara bir Tanrı ikramıdır.

آن کرامتهای پنهانشان که آن ** در نیاید در حواس و در بیان 1195

Onlar, öyle gizli ikram ve ihsanlara nail olmuşlardır ki, ne akla, hayale gelir, ne de söze sığar.

کار آن دارد خود آن باشد ابد ** دایما نه منقطع نه مسترد

Zaten iş, ebedi olan, kesilmeyen, tükenmesine imkan bulunmayan ikram ve ihsandır.

مناجات

Münacat

ای دهنده‌ی قوت و تمکین و ثبات ** خلق را زین بی‌ثباتی ده نجات

Ey gıda, temkin ve sebat ihsan eden Tanrı, halkı bu sebatsızlıktan kurtar.

اندر آن کاری که ثابت بودنیست ** قایمی ده نفس را که منثنیست

Sabit olmak lazım olan iş de bu iki büklüm olmuş nefse yardım et, onu doğrult.

صبرشان بخش و کفه‌ی میزان گران ** وا رهانشان از فن صورتگران

Sen onlara sabır ver, sen onların terazilerinin iyilik kefelerini ağırlaştır, sen onları suret düzenlerinin hilesinden kurtar.

وز حسودی بازشان خر ای کریم ** تا نباشند از حسد دیو رجیم 1200

Ey kerem sahibi, sen onları hasetten geri çek de haset yüzünden taşlanmış Şeytan olmasınlar.

در نعیم فانی مال و جسد ** چون همی‌سوزند عامه از حسد

Halk geçici mal ve beden uğruna hasetten yanıp duruyor.

پادشاهان بین که لشکر می‌کشند ** از حسد خویشان خود را می‌کشند

Padişahlara baksana. Haset yüzünden ordu çekip akrabalarını öldürüyorlar.

عاشقان لعبتان پر قذر ** کرده قصد خون و جان همدگر

Pislikle dolu düzenbaz aşılar, birbirlerinin kanına, canına kastediyorlar.

ویس و رامین خسرو و شیرین بخوان ** که چه کردند از حسد آن ابلهان

Vise’nin, Ramin’in, Husrev’in, Şirin’in hikayelerini oku, o ahmakların haset yüzünden neler yaptıklarını gör.

که فنا شد عاشق و معشوق نیز ** هم نه چیزند و هواشان هم نه چیز 1205

Aşık da yok oldu, maşuk da. Zaten onlar da bir şey değillerdi, aşk ve hevesleri de.

پاک الهی که عدم بر هم زند ** مر عدم را بر عدم عاشق کند

O temiz Tanrı’dır ki yoku yoka aşık eder, yoklukları birbirine vurur, işler çıkarır.

در دل نه‌دل حسدها سر کند ** نیست را هست این چنین مضطر کند

Gönlü perişan aşığın gönlünde hasetler baş gösterir. Var olan, yoku bu çeşit güçlüklere sokar, böyle mecbur eder.

این زنانی کز همه مشفق‌تراند ** از حسد دو ضره خود را می‌خورند

Herkesten ziyade merhametli, esirgeyici olan şu kadınlar yok mu? Öyle olduğu halde iki ortak hasetten birbirini yer.

تا که مردانی که خود سنگین‌دلند ** از حسد تا در کدامین منزلند

Taş yürekli erkekleri düşün, artık haset yüzünden onlar da ne hale düşerler, bir kıyas et.

گر نکردی شرع افسونی لطیف ** بر دریدی هر کسی جسم حریف 1210

Şeriat, latif afsun okumasaydı herkes, düşmanının bedenini yırtar, paramparça ederdi.

شرع بهر دفع شر رایی زند ** دیو را در شیشه‌ی حجت کند

Şeriat şerri def etmek için bir rey kullanır, Şeytanı delil şişesi içine hapseder.

از گواه و از یمین و از نکول ** تا به شیشه در رود دیو فضول

Boşboğaz Şeytanı, tanıkla, yeminle, aht’e yemininden dönmesinden ilzam ederde Şeytan bu suretle şişeye girer.

مثل میزانی که خشنودی دو ضد ** جمع می‌آید یقین در هزل و جد

Şeriat iki zıttı hoşnut eden bir teraziye benzer. Alayla doğruyu bir araya getirir.

شرع چون کیله و ترازو دان یقین ** که بدو خصمان رهند از جنگ و کین

Şeriat, bil ki kileye teraziye benzer. Onun sebebi ile iki düşman da savaştan kinden kurtulur.

گر ترازو نبود آن خصم از جدال ** کی رهد از وهم حیف و احتیال 1215

Terazi olmasa o düşman, ziyan ettiğini, hileye uğradığını vehim etmeden nasıl kurtulurdu?

پس درین مردار زشت بی‌وفا ** این همه رشکست و خصمست و جفا

Şu halde şu vefasız pis dünyada ne varsa hep hasettir, hep düşmandır, hep cefadır.

پس در اقبال و دولت چون بود ** چون شود جنی و انسی در حسد

Dünya böyle olunca artık devlet ve ikbale erişme hususunda cinler ve insanlar, nasıl hasede düşerler, düşün!