چون جدا گردد ز جو داند عنود ** که اندرو آن آب خوش از جوی بود

چون جدا گردد ز جو داند عنود ** که اندرو آن آب خوش از جوی بود 1280

آبگینه هم بداند از غروب ** که آن لمع بود از مه تابان خوب

چونک چشمش را گشاید امر قم ** پس بخندد چون سحر بار دوم

خنده‌ش آید هم بر آن خنده‌ی خودش ** که در آن تقلید بر می‌آمدش

گوید از چندین ره دور و دراز ** کین حقیقت بود و این اسرار و راز

من در آن وادی چگونه خود ز دور ** شادیی می‌کردم از عمیا و شور 1285

من چه می‌بستم خیال و آن چه بود ** درک سستم سست نقشی می‌نمود

طفل راه را فکرت مردان کجاست ** کو خیال او و کو تحقیق راست

فکر طفلان دایه باشد یا که شیر ** یا مویز و جوز یا گریه و نفیر

آن مقلد هست چون طفل علیل ** گر چه دارد بحث باریک و دلیل

آن تعمق در دلیل و در شکال ** از بصیرت می‌کند او را گسیل 1290

مایه‌ای کو سرمه‌ی سر ویست ** برد و در اشکال گفتن کار بست

ای مقلد از بخارا باز گرد ** رو به خواری تا شوی تو شیرمرد

تا بخارای دگر بینی درون ** صفدران در محفلش لا یفقهون

پیک اگر چه در زمین چابک‌تگیست ** چون به دریا رفت بسکسته رگیست

او حملناهم بود فی‌البر و بس ** آنک محمولست در بحر اوست کس 1295

بخشش بسیار دارد شه بدو ** ای شده در وهم و تصویری گرو

آن مرید ساده از تقلید نیز ** گریه‌ای می‌کرد وفق آن عزیز

او مقلدوار هم‌چون مرد کر ** گریه می‌دید و ز موجب بی‌خبر

چون بسی بگریست خدمت کرد و رفت ** از پیش آمد مرید خاص تفت

گفت ای گریان چو ابر بی‌خبر ** بر وفاق گریه‌ی شیخ نظر 1300

الله الله الله ای وافی مرید ** گر چه درتقلید هستی مستفید

تا نگویی دیدم آن شه می‌گریست ** من چو او بگریستم که آن منکریست

گریه‌ی پر جهل و پر تقلید و ظن ** نیست هم‌چون گریه‌ی آن متمن

تو قیاس گریه بر گریه مساز ** هست زین گریه بدان راه دراز