English    Türkçe    فارسی   

5
1859-1883

  • شاه را گفتند او را حجره‌ایست  ** اندر آنجا زر و سیم و خمره‌ایست 
  • Padişaha onun bir odası var dediler, oraya biriktirdiği altınları, gümüşleri altın küplerini koymuş.

  • راه می‌ندهد کسی را اندرو  ** بسته می‌دارد همیشه آن در او  1860
  • Kimseyi oraya sokmuyor. Daima kapısını kapalı tutuyor.

  • شاه فرمود ای عجب آن بنده را  ** چیست خود پنهان و پوشیده ز ما 
  • Padişah dedi ki: Tuhaf şey. O kölenin bizden gizlediği nedir ki acaba?

  • پس اشارت کرد میری را که رو  ** نیم‌شب بگشای و اندر حجره شو 
  • Bir beye, Oraya git, gece yarısı kapıyı aç, odaya gir.

  • هر چه یابی مر ترا یغماش کن  ** سر او را بر ندیمان فاش کن 
  • Ne bulursan yağma et, sırrını da kapı yoldaşlarına aç.

  • با چنین اکرام و لطف بی‌عدد  ** از لیمی سیم و زر پنهان کند 
  • Bizden bu kadar ikramlar gördüğü, sayısız lütuflarımıza nail olduğu halde hasisliğinden altın gümüş biriktiriyor ha!

  • می‌نماید او وفا و عشق و جوش  ** وانگه او گندم‌نمای جوفروش  1865
  • Vefa gösterme de seviyorum demede, coşup köpürmede. Hey gidi buğday gösterip arpa satan hey!

  • هر که اندر عشق یابد زندگی  ** کفر باشد پیش او جز بندگی 
  • Sevgide dirilik bulana kulluktan başka her şey haramdır, dedi.

  • نیم‌شب آن میر با سی معتمد  ** در گشاد حجره‌ی او رای زد 
  • Gece yarısı o bey, otuz tane güvenilir adamla Eyaz’ın odasını açmaya gitti.

  • مشعله بر کرده چندین پهلوان  ** جانب حجره روانه شادمان 
  • Bunca yiğit meşaleler yakmışlar, sevinerek odaya gidiyorlar.

  • که امر سلطانست بر حجره زنیم  ** هر یکی همیان زر در کش کنیم 
  • Padişahın emri bu. Odayı açacak, altın torbalarını alacağız diyorlardı.

  • آن یکی می‌گفت هی چه جای زر  ** از عقیق و لعل گوی و از گهر  1870
  • Onların birisi hey gidi hey diyordu, altın da nedir? Akik, lâl ve inciden haber ver.

  • خاص خاص مخزن سلطان ویست  ** بلک اکنون شاه را خود جان ویست 
  • Çünkü Padişah mahzeninin en has kulu o. Hatta bu güz o padişaha can mesabesinde.

  • چه محل دارد به پیش این عشیق  ** لعل و یاقوت و زمرد یا عقیق 
  • Böyle bir sevgiye karsı yakutun, lâl-in akikin sözü mü olur?

  • شاه را بر وی نبودی بد گمان  ** تسخری می‌کرد بهر امتحان 
  • Padişahın ondan şüphesi yoktu. Sınama için bir latifeye girişmişti.

  • پاک می‌دانستش از هر غش و غل  ** باز از وهمش همی‌لرزید دل 
  • Onu her türlü gıllugıştan temiz biliyordu. Fakat yine de vehmimden gönlü titriyordu.

  • که مبادا کین بود خسته شود  ** من نخواهم که برو خجلت رود  1875
  • Allah esirgesin diyordu, ya böyle bir şey çıkarda bundan incinirse. Utanmasını hiç istemem.

  • این نکردست او و گر کرد او رواست  ** هر چه خواهد گو بکن محبوب ماست 
  • Bunu yapmamıştır ya, yapsa bile pekala yapmış. O benim sevgilim, ne dilerse yapsın!

  • هر چه محبوبم کند من کرده‌ام  ** او منم من او چه گر در پرده‌ام 
  • Sevgilimin yaptığını ben yaptım demektir. Ben perdeyim ama hakikatte o benden ibarettir, ben de oyum.

  • باز گفتی دور از آن خو و خصال  ** این چنین تخلیط ژاژست و خیال 
  • Sonra Ondan diyordu, bu çeşit huylar ne kadar uzak. Bu saçma bir söz beyhude bir hayal.

  • از ایاز این خود محالست و بعید  ** کو یکی دریاست قعرش ناپدید 
  • Eyaz’ın böyle bir şey yapmasına imkan yok. Çünkü o bir deniz ki dibini görmenin imkanı bulunmaz.

  • هفت دریا اندرو یک قطره‌ای  ** جمله‌ی هستی ز موجش چکره‌ای  1880
  • Yedi deniz de o denizin bir katresi. Bütün varlık onun dalgasından bir damla.

  • جمله پاکیها از آن دریا برند  ** قطره‌هااش یک به یک میناگرند 
  • Bütün temizlikleri o denizden elde ederler. Katreleri teker,teker birer sırça yapan sanatkar.

  • شاه شاهانست و بلک شاه‌ساز  ** وز برای چشم بد نامش ایاز 
  • O padişahlar padişahı, hatta padişahlar meydana getiren o. Yalnız kötü göz deymesin diye adı Eyaz olmuş.

  • چشمهای نیک هم بر وی به دست  ** از ره غیرت که حسنش بی‌حدست 
  • Kötü göz söyle dursun, iyi gözler bile onu nazarlar. Çünkü güzelliğinin haddi yok, elbette kıskanacaklar.