از ایاز این خود محالست و بعید ** کو یکی دریاست قعرش ناپدید

هفت دریا اندرو یک قطره‌ای ** جمله‌ی هستی ز موجش چکره‌ای 1880

جمله پاکیها از آن دریا برند ** قطره‌هااش یک به یک میناگرند

شاه شاهانست و بلک شاه‌ساز ** وز برای چشم بد نامش ایاز

چشمهای نیک هم بر وی به دست ** از ره غیرت که حسنش بی‌حدست

یک دهان خواهم به پهنای فلک ** تا بگویم وصف آن رشک ملک

ور دهان یابم چنین و صد چنین ** تنگ آید در فغان این حنین 1885

این قدر گر هم نگویم ای سند ** شیشه‌ی دل از ضعیفی بشکند

شیشه‌ی دل را چو نازک دیده‌ام ** بهر تسکین بس قبا بدریده‌ام

من سر هر ماه سه روز ای صنم ** بی‌گمان باید که دیوانه شوم

هین که امروز اول سه روزه است ** روز پیروزست نه پیروزه است

هر دلی که اندر غم شه می‌بود ** دم به دم او را سر مه می‌بود 1890

قصه‌ی محمود و اوصاف ایاز ** چون شدم دیوانه رفت اکنون ز ساز

بیان آنک آنچ بیان کرده می‌شود صورت قصه است وانگه آن صورتیست کی در خورد این صورت گیرانست و درخورد آینه‌ی تصویر ایشان و از قدوسیتی کی حقیقت این قصه راست نطق را ازین تنزیل شرم می‌آید و از خجالت سر و ریش و قلم گم می‌کند و العاقل یکفیه الاشاره

زانک پیلم دید هندستان به خواب ** از خراج اومید بر ده شد خراب

کیف یاتی النظم لی والقافیه ** بعد ما ضاعت اصول العافیه

ما جنون واحد لی فی الشجون ** بل جنون فی جنون فی جنون

ذاب جسمی من اشارات الکنی ** منذ عاینت البقاء فی الفنا 1895

ای ایاز از عشق تو گشتم چو موی ** ماندم از قصه تو قصه‌ی من بگوی

بس فسانه‌ی عشق تو خواندم به جان ** تو مرا که افسانه گشتستم بخوان

خود تو می‌خوانی نه من ای مقتدی ** من که طورم تو موسی وین صدا

کوه بیچاره چه داند گفت چیست ** زانک موسی می‌بداند که تهیست

کوه می‌داند به قدر خویشتن ** اندکی دارد ز لطف روح تن 1900

تن چو اصطرلاب باشد ز احتساب ** آیتی از روح هم‌چون آفتاب

آن منجم چون نباشد چشم‌تیز ** شرط باشد مرد اصطرلاب‌ریز

تا صطرلابی کند از بهر او ** تا برد از حالت خورشید بو