آنچنان که عاشقی بر زرق زار ** هست عاشق رزق هم بر رزق‌خوار

آنچنان که عاشقی بر زرق زار ** هست عاشق رزق هم بر رزق‌خوار 2400

در تقریر معنی توکل حکایت آن زاهد کی توکل را امتحان می‌کرد از میان اسباب و شهر برون آمد و از قوارع و ره‌گذر خلق دور شد و ببن کوهی مهجوری مفقودی در غایت گرسنگی سر بر سر سنگی نهاد و خفت و با خود گفت توکل کردم بر سبب‌سازی و رزاقی تو و از اسباب منقطع شدم تا ببینم سببیت توکل را

آن یکی زاهد شنود از مصطفی ** که یقین آید به جان رزق از خدا

گر بخواهی ور نخواهی رزق تو ** پیش تو آید دوان از عشق تو

از برای امتحان آن مرد رفت ** در بیابان نزد کوهی خفت تفت

که ببینم رزق می‌آید به من ** تا قوی گردد مرا در رزق ظن

کاروانی راه گم کرد و کشید ** سوی کوه آن ممتحن را خفته دید 2405

گفت این مرد این طرف چونست عور ** در بیابان از ره و از شهر دور

ای عجب مرده‌ست یا زنده که او ** می‌نترسد هیچ از گرگ و عدو

آمدند و دست بر وی می‌زدند ** قاصدا چیزی نگفت آن ارجمند

هم نجنبید و نجنبانید سر ** وا نکرد از امتحان هم او بصر

پس بگفتند این ضعیف بی‌مراد ** از مجاعت سکته اندر اوفتاد 2410

نان بیاوردند و در دیگی طعام ** تا بریزندش به حلقوم و به کام

پس بقاصد مرد دندان سخت کرد ** تا ببیند صدق آن میعاد مرد

رحمشان آمد که این بس بی‌نواست ** وز مجاعت هالک مرگ و فناست

کارد آوردند قوم اشتافتند ** بسته دندانهاش را بشکافتند

ریختند اندر دهانش شوربا ** می‌فشردند اندرو نان‌پاره‌ها 2415

گفت ای دل گرچه خود تن می‌زنی ** راز می‌دانی و نازی می‌کنی

گفت دل دانم و قاصد می‌کنم ** رازق الله است بر جان و تنم

امتحان زین بیشتر خود چون بود ** رزق سوی صابران خوش می‌رود

جواب دادن روبه خر را و تحریض کردن او خر را بر کسب

گفت روبه این حکایت را بهل ** دستها بر کسب زن جهد المقل

دست دادستت خدا کاری بکن ** مکسبی کن یاری یاری بکن 2420

هر کسی در مکسبی پا می‌نهد ** یاری یاران دیگر می‌کند

زانک جمله کسب ناید از یکی ** هم دروگر هم سقا هم حایکی

این بهنبازیست عالم بر قرار ** هر کسی کاری گزیند ز افتقار

طبل‌خواری در میانه شرط نیست ** راه سنت کار و مکسب کردنیست

جواب گفتن خر روباه را کی توکل بهترین کسبهاست کی هر کسبی محتاجست به توکل کی ای خدا این کار مرا راست آر و دعا متضمن توکلست و توکل کسبی است کی به هیچ کسبی دیگر محتاج نیست الی آخره