English    Türkçe    فارسی   

5
2461-2485

  • وای آنک عقل او ماده بود  ** نفس زشتش نر و آماده بود 
  • Vay aklı dişi, kötü ve çirkin nefsi erkek ve atılmaya hazır olana!

  • لاجرم مغلوب باشد عقل او  ** جز سوی خسران نباشد نقل او 
  • Nihayet onun aklı alt olur. Ziyandan başka bir yere göçemez.

  • ای خنک آن کس که عقلش نر بود  ** نفس زشتش ماده و مضطر بود 
  • Ne mutlu aklı erkek olana, çirkin nefsi dişi ve âciz bulunana!

  • عقل جزوی‌اش نر و غالب بود  ** نفس انثی را خرد سالب بود 
  • Cüzi aklı, erkek ve üst olursa dişi nefsini aklı, alt eder.

  • حمله‌ی ماده به صورت هم جریست  ** آفت او هم‌چو آن خر از خریست  2465
  • Görünüşte dişinin saldırması da kuvvetlidir ama onun ziyanı, o eşek gibi, eşekliğindendir.

  • وصف حیوانی بود بر زن فزون  ** زانک سوی رنگ و بو دارد رکون 
  • Kadında hayvan sıfatı üstündür. Çünkü kadının renge, kokuya meyli vardır.

  • رنگ و بوی سبزه‌زار آن خر شنید  ** جمله حجتها ز طبع او رمید 
  • O eşek de çayırlığın rengini, kokusunu duyunca elindeki bütün deliller kaçıp gitti.

  • تشنه محتاج مطر شد وابر نه  ** نفس را جوع البقر بد صبر نه 
  • Yağmura muhtaç bir susuz haline geldi, bulut yoktu, öküz açlığına uğradı, sabrı yoktu.

  • اسپر آهن بود صبر ای پدر  ** حق نبشته بر سپر جاء الظفر 
  • Babam, sabır demir kalkandır. Tanrı, kalkana "Zafer geldi çattı" yazısını yazmıştır.

  • صد دلیل آرد مقلد در بیان  ** از قیاسی گوید آن را نه از عیان  2470
  • Mukallit, söz arasında yüzlerce delil getirir. Fakat onları kıyas bakımından söyler, açık bir tarzda değil.

  • مشک‌آلودست الا مشک نیست  ** بوی مشکستش ولی جز پشک نیست 
  • Misklere bulanmıştır ama misk değildir. Kendisinde misk kokusu vardır ama pis bir şeydir ancak.

  • تا که پشکی مشک گردد ای مرید  ** سالها باید در آن روضه چرید 
  • Ey mürit, pislik, misk haline gelinceye kadar yıllarca o bahçede otlamak gerek.

  • که نباید خورد و جو هم‌چون خران  ** آهوانه در ختن چر ارغوان 
  • Evet, arpa yememeli eşekler gibi. Ceylâncasına Huten ülkesinde erguvan otlamak gerek.

  • جز قرنفل یا سمن یا گل مچر  ** رو به صحرای ختن با آن نفر 
  • Karanfilden, yaseminden, gülden başka bir şey otlama. O ceylânlarla Huten sahrasına yürü!

  • معده را خو کن بدان ریحان و گل  ** تا بیابی حکمت و قوت رسل  2475
  • Mideni o reyhanlara, güllere alıştır da peygamberlerin hikmet ve gıdasını bul.

  • خوی معده زین که و جو باز کن  ** خوردن ریحان و گل آغاز کن 
  • Mideni şu ottan, arpadan vazgeçir, reyhan ve gül yemeye başla.

  • معده‌ی تن سوی کهدان می‌کشد  ** معده‌ی دل سوی ریحان می‌کشد 
  • Ten midesi, insanı samanlığa çeker. Gönül midesi reyhanlığa.

  • هر که کاه و جو خورد قربان شود  ** هر که نور حق خورد قرآن شود 
  • Ot ve arpa yiyen kurban olur. Tanrı nuriyle gıdalanan Kuran olur.

  • نیم تو مشکست و نیمی پشک هین  ** هین میفزا پشک افزا مشک چین 
  • Senin yarın pisliktir, yarın misk. Kendine gel de pisliği değil, Çin miskini artır.

  • آن مقلد صد دلیل و صد بیان  ** در زبان آرد ندارد هیچ جان  2480
  • O mukallitte yüzlerce delil, yüzlerce söz vardır. Ama dile getirince görürsün ki onlarda can yok.

  • چونک گوینده ندارد جان و فر  ** گفت او را کی بود برگ و ثمر 
  • Söyliyende can ve fer olmazsa sözünde yaprak ve meyva nerden olacak? Öyle söz, tesir eder mi hiç?

  • می‌کند گستاخ مردم را به راه  ** او بجان لرزان‌ترست از برگ کاه 
  • Küstahçasına insanları yola sokar ama kendisi saman çöpünden fazla titrer.

  • پس حدیثش گرچه بس با فر بود  ** در حدیثش لرزه هم مضمر بود 
  • Sözü pek parlaktır, fakat sözünde de bir titreyiş gizlidir.

  • فرق میان دعوت شیخ کامل واصل و میان سخن ناقصان فاضل فضل تحصیلی بر بسته 
  • Kâmil ve Tanrı'ya ulaşmış şeyhin davetiyle, okumakla fazilet kazanmış kişilerin sözleri arasındaki fark

  • شیخ نورانی ز ره آگه کند  ** با سخن هم نور را همره کند 
  • Nura ulaşmış şeyh, insana yol bildirir, sözünü nurla yoldaş eder.

  • جهد کن تا مست و نورانی شوی  ** تا حدیثت را شود نورش روی  2485
  • Çalış çabala da sarhoş ol, nura ulaş, sözünden Tanrı nuru aksın.