که بدین عقل آوری ارزاق را ** زان دگر مفرش کنی اطباق را

که بدین عقل آوری ارزاق را ** زان دگر مفرش کنی اطباق را 3235

Rızıklarını bu akılla elde dersin. Öbür akla gelince: Onunla yedi kat gökleri, kendine bir döşeme yaparsın.

چون ببازی عقل در عشق صمد ** عشر امثالت دهد یا هفت‌صد

Tanrı sevgisine düşer, aklınla oynarsan Tanrı, sana o aklın onlarca fazlasını, hattâ yedi yüzünü ihsan eder.

آن زنان چون عقلها درباختند ** بر رواق عشق یوسف تاختند

O kadındır, akıllarıyle oynadılar da Yusuf'un aşk sayvanına sıçradılar.

عقلشان یک‌دم ستد ساقی عمر ** سیر گشتند از خرد باقی مرد

Ömür sakisi, bir an onların akıllarını aldı, ömürlerinin sonuna kadar akla doydular, adını bile anmadılar.

اصل صد یوسف جمال ذوالجلال ** ای کم از زن شو فدای آن جمال

Ululuk ıssı Tanrı'nın güzelliğiyse yüzlerce Yusuf güzelliğinin de aslıdır. Ey kadından aşağı adam, o güzelliğe feda ol.

عشق برد بحث را ای جان و بس ** کو ز گفت و گو شود فریاد رس 3240

Ey can, bahsi ancak akıl keser. Nerde insanı dedikodudan kurtarıp feryada yetişen biri?

حیرتی آید ز عشق آن نطق را ** زهره نبود که کند او ماجرا

O söze aşk yüzünden bir hayrettir gelir, macerayı nakletmeye takati kalmaz.

که بترسد گر جوابی وا دهد ** گوهری از لنج او بیرون فتد

Çünkü bir cevap verirse içindeki incinin düşeceğinden korkar.

لب ببندد سخت او از خیر و شر ** تا نباید کز دهان افتد گهر

O, hayırdan da adamakıllı dudağını yummuştur,, serden de. Ağzından incinin düşeceğinden ürker.

هم‌چنانک گفت آن یار رسول ** چون نبی بر خواندی بر ما فصول

Nitekim Peygamber'in dostu da demiştir ki: Peygamber, bize bir şeyden haber verdi, bir şey söyledi mi..

آن رسول مجتبی وقت نثار ** خواستی از ما حضور و صد وقار 3245

O seçilmiş Peygamber, bu incileri saçtığı sırada bizden yüzlerce huzur, yüzlerce vekar isterdi.

آنچنان که بر سرت مرغی بود ** کز فواتش جان تو لرزان شود

Hani başında bir kuş olur da uçmasın diye canin titrer.

پس نیاری هیچ جنبیدن ز جا ** تا نگیرد مرغ خوب تو هوا

Yerinden bile kımıldamaz,o güzelim kuş havalanmasın dersin.

دم نیاری زد ببندی سرفه را ** تا نباید که بپرد آن هما

Nefes alma,öksürüğün bile gelse kendini sıkar,o devlet kuşu uçar diye korkundan öksürmezsin bile.

ور کست شیرین بگوید یا ترش ** بر لب انگشتی نهی یعنی خمش

O sırada birisi sana tatlı,yahut acı bir söz söylese ağzına parmağını kor,sus demek istersin.

حیرت آن مرغست خاموشت کند ** بر نهد سردیگ و پر جوشت کند 3250

İşte o kuş hayrettir,seni susturur.Tencerenin ağzını kapatır,seni kaynatmaya başlar.

پرسیدن پادشاه قاصدا ایاز را کی چندین غم و شادی با چارق و پوستین کی جمادست می‌گویی تا ایاز را در سخن آورد

Padişahın,Eyaz'ı söyletmek üzere mahsus 'Bunca gamı,neşeyi,cansız bir şey olan çarıkla pöstekiye neden söylersin?'diye sordu

ای ایاز این مهرها بر چارقی ** چیست آخر هم‌چو بر بت عاشقی

Ey Eyaz,bir çarık parçasına şu sevgi nedir?Neden bir put gibi ona aşıksın?

هم‌چو مجنون از رخ لیلی خویش ** کرده‌ای تو چارقی را دین و کیش

Mecnun gibi kendi Leyla’ndan yüzünü çevirmişsin de bir çarığı kendine din,iman edinmişsin.

با دو کهنه مهر جان آمیخته ** هر دو را در حجره‌ای آویخته

چند گویی با دو کهنه نو سخن ** در جمادی می‌دمی سر کهن

İki eski çarığa niceye kadar bir taze sözler söyleyerek,cansız bir şeye ezeli sırrı açacaksın?

چون عرب با ربع و اطلال ای ایاز ** می‌کشی از عشق گفت خود دراز 3255

Ey ayaz,Araplar gibi sevginden çöllerde kalan çadır yerlerine,oralardaki döküntülere uzun uzun hitap ediyorsun.

چارقت ربع کدامین آصفست ** پوستین گویی که کرته‌ی یوسفست

Çarığın göçüp giden hangi sevgilinden kalma?Pöstekin,sanki Yusuf'un gömleği!

هم‌چو ترسا که شمارد با کشش ** جرم یکساله زنا و غل و غش

Hıristiyan,gibi hani..gider de keşişe bir yıllık suçunu,yaptığı zinaları,kalbinden geçirdiği kötülükleri sayıp döker.

تا بیامرزد کشش زو آن گناه ** عفو او را عفو داند از اله

Keşiş,suçunu bağışladı mı,onun affını Tanrı affı bilir.

نیست آگه آن کشش از جرم و داد ** لیک بس جادوست عشق و اعتقاد

Halbuki o papaz,ne suç bilir,ne adalet.Ama aşk ve inanış,pek kudretli bir sihirbazdır.