هم‌چو ز آتش ذره‌ای در بیشه‌ها ** اندر آن ذره شود بیشه فنا 3395
Nitekim bir zerrecik ateş,ormanlara düşse o zerre,bütün ormanları yakar,yok eder.
چون خیالی در دل شه یا سپاه ** کرد اندر جنگ خصمان را تباه
Padişahın,yahut ordunun gönlündeki hayal gibi.O hayal de hayaldir ama savaşta düşmanları mahveder.
یک ستاره در محمد رخ نمود ** تا فنا شد گوهر گبر و جهود
Muhammed'in yüzünde bir yıldızdır parladı,kafirlerin,çıfıtların gevherleri yok oldu.
آنک ایمان یافت رفت اندر امان ** کفرهای باقیان شد دو گمان
İmana erişen aman buldu,imana gelmiyenlerin şüphesi iki kat oldu.
کفر صرف اولین باری نماند ** یا مسلمانی و یا بیمی نشاند
Önce gelenlerin halis küfrü kalmadı da yerini ya müslümanlık tuttu,ya korku..
این به حیله آب و روغن کردنیست ** این مثلها کفو ذره‌ی نور نیست 3400
Bu da hileyle suyu yağa karıştırmaktır.Bu örnekler,nurun zerresine eşit olamaz.
ذره نبود جز حقیری منجسم ** ذره نبود شارق لا ینقسم
Zerre,bir cisimden ayrılmış,küçücük bir parçadan başka bir şey değildir.Zerre,taksim kabul etmiyen güneş olamaz ki.
گفتن ذره مرادی دان خفی ** محرم دریا نه‌ای این دم کفی
Zerre demekte bil ki gizli bir muradım var.Sen,denize mahrem değilsin,ancak köpüksün şimdi.
آفتاب نیر ایمان شیخ ** گر نماید رخ ز شرق جان شیخ
Şeyhin parlak iman güneşi,şeyhin can doğusundan yüz gösterse,
جمله پستی گنج گیرد تا ثری ** جمله بالا خلد گیرد اخضری
Bütün aşağılık alemi ta yerin dibine kadar hazine kesilir,bütün yücelikler alemi,yemyeşil cennete döner.
او یکی جان دارد از نور منیر ** او یکی تن دارد از خاک حقیر 3405
Onun aydın nurdan bir canı var.Hor hakir topraktan bir bedeni.
ای عجب اینست او یا آن بگو ** که بماندم اندرین مشکل عمو
Şaştım kaldım,acaba o,bu mu,yoksa o mu?Söyle,bu işte müşküle düştüm.
گر وی اینست ای برادر چیست آن ** پر شده از نور او هفت آسمان
Kardeş,eğer o,bu ise o nedir ki yedi kat gök,onun nuriyle dolmuş.
ور وی آنست این بدن ای دوست چیست ** ای عجب زین دو کدامین است و کیست
Yok..o,bu değilse dostum,şu beden nedir öyleyse?Acaba bu ikisinden hangisi,o kim?
حکایت آن زن کی گفت شوهر را کی گوشت را گربه خورد شوهر گربه را به ترازو بر کشید گربه نیم من برآمد گفت ای زن گوشت نیم من بود و افزون اگر این گوشتست گربه کو و اگر این گربه است گوشت کو
Bir kadının,kocasına eti kedi yedi demesi,kocasının,kediyi terazide tartması,kedinin yarım batman gelmesi üzerine a kadın,et yarım batmandı,biraz da fazlaydı.Eğer bu etse kedi nerde,yok,bu kediyse et hani demesi.
بود مردی کدخدا او را زنی ** سخت طناز و پلید و ره‌زنی
Bir adamın bir karısı vardı. Pek hilebaz,pek kötü huylu ve yol kesici bir kadındı.
هرچه آوردی تلف کردیش زن ** مرد مضطر بود اندر تن زدن 3410
Adam,eve ne getirirse harcar,telef ederdi. Adam da sesini çıkarmazdı.
بهر مهمان گوشت آورد آن معیل ** سوی خانه با دو صد جهد طویل
Bir gün adam,konuğunu ağırlamak için yüzlerce sıkıntıyla biraz et aldı,eve getirdi.
زن بخوردش با کباب و با شراب ** مرد آمد گفت دفع ناصواب
Kadın onu kebap edip şarapla sildi,süpürdü.Adam gelince de düzensiz sözlerle hileye başladı.
مرد گفتش گوشت کو مهمان رسید ** پیش مهمان لوت می‌باید کشید
Adam dedi ki:Konuk geldi.et nerde?Konuğa yemek çıkarmak lazım.
گفت زن این گربه خورد آن گوشت را ** گوشت دیگر خر اگر باشد هلا
Kadın eti şu kedi yedi,hadi git et al yine dedi.
گفت ای ایبک ترازو را بیار ** گربه را من بر کشم اندر عیار 3415
Adam,Aybek dedi,teraziyi getir,şu kediyi bir tartayım.
بر کشیدش بود گربه نیم من ** پس بگفت آن مرد کای محتال زن
Terazi geldi,kediyi tarttı,yarım batman geldi.Bunun üzerine a hilebaz kadın dedi,
گوشت نیم من بود و افزون یک ستیر ** هست گربه نیم‌من هم ای ستیر
Et yarım batmandı,yarım okka kadar da fazlalığı olacak.Kedi de tam yarım batman geldi.
این اگر گربه‌ست پس آن گوشت کو ** ور بود این گوشت گربه کو بجو
Eğer bu,kediyse söyle,et nerede?Yok,bu etse hadi var,bucak bucak kediyi ara.
بایزید ار این بود آن روح چیست ** ور وی آن روحست این تصویر کیست
Bayezid de buysa o ruh nedir?O,o ruhsa şu suret kim?