غفلت و نسیان بد آموخته ** ز آتش تعظیم گردد سوخته

Gaflet ve kötü bir alışma olan unutkanlık, ululama ateşiyle yanıp gider.

هیبتش بیداری و فطنت دهد ** سهو نسیان از دلش بیرون جهد

Onun heybeti adama uyanıklık ve anlayış verir, adamın içindeki unutkanlık ve yanılma çıkar, kalmaz.

وقت غارت خواب ناید خلق را ** تا بنرباید کسی زو دلق را

Yağma zamanı, halkın uykusu gelmez. Kimse, hırkamı çalmasınlar diye uyumaz.

خواب چون در می‌رمد از بیم دلق ** خواب نسیان کی بود با بیم حلق 4100

Hırka korkusiyle bile uyku kaçarsa artık can ve ' boğaz korkusu ile kim uyur ki?

لاتاخذ ان نسینا شد گواه ** که بود نسیان بوجهی هم گناه

Buna tanık, "Rabbimiz, unutup işlediğimiz suçlarla bizi suçlu sayma" âyetidir. Çünkü unutma da bir bakımdan suçtur.

زانک استکمال تعظیم او نکرد ** ورنه نسیان در نیاوردی نبرد

Unutan, onu lâyık olduğu veçhile ululamıştır. Yoksa hiç savaşta adamı uyku tutar mı?

گرچه نسیان لابد و ناچار بود ** در سبب ورزیدن او مختار بود

Unutma, çaresiz gelip çatar ama buna tutulmamak için de sebeplere yapışmak lâzım.

که تهاون کرد در تعظیمها ** تا که نسیان زاد یا سهو و خطا

Çünkü onu ululamada gevşeklik gösterdi mi insanda ya unutma meydana gelir, ya yanlış.

هم‌چو مستی کو جنایتها کند ** گوید او معذور بودم من ز خود 4105

Sarhoş gibi hani. O ada cinayetlerde bulunur, sonra da mazurdum, ne yapayım der.

گویدش لیکن سبب ای زشتکار ** از تو بد در رفتن آن اختیار

Ona derler ki: Doğru ama a kötü işli, o zıkkımı sen içtin, dileğinle, isteğinle zıkkımlandın.

بی‌خودی نامد بخود تش خواندی ** اختیارت خود نشد تش راندی

Sarhoşluk, sana kendi kendine gelmedi, onu sen davet ettin. O dileği de kendin meydana getirdin.

گر رسیدی مستی بی‌جهد تو ** حفظ کردی ساقی جان عهد تو

Sarhoşluk, senin kastın, çalışıp çabalaman olmasaydı da kendi kendine sana gelip çatsaydı can sakisi, senin ahdını korur, gözetirdi.

پشت‌دارت بودی او و عذرخواه ** من غلام زلت مست اله

Sana arka olur, senin adına o, özür dilerdi. Tanrı sarhoşluğuna kul köle olayım.

عفوهای جمله عالم ذره‌ای ** عکس عفوت ای ز تو هر بهره‌ای 4110

Ey her çeşit elde edilen şey, kendisinden olan Tanrı, bütün âlemin af ve ihsanı, senin ihsanından bir zerredir.

عفوها گفته ثنای عفو تو ** نیست کفوش ایها الناس اتقوا

Aflar, senin affını överler, insanlar, sakının, ona benzer, ona eşit yoktur.

جانشان بخش و ز خودشان هم مران ** کام شیرین تو اند ای کامران

Onların canlarını sen bağışla, huzurundan da kovma. Ey muradına erişen, senin damağının tadıdır onlar.

رحم کن بر وی که روی تو بدید ** فرقت تلخ تو چون خواهد کشید

Yüzünü görene acı, nasıl olur da seni gören, acı ayrılığını çekebilir?

از فراق و هجر می‌گویی سخن ** هر چه خواهی کن ولیکن این مکن

Ayrılıktan bahsediyorsun, ne yaparsan yap da bunu yapma.

صد هزاران مرگ تلخ شصت تو ** نیست مانند فراق روی تو 4115

Senin tuzağına tutulup yüz binlerce defa ölmek bile senden ayrılmaya bedel olamaz.

تلخی هجر از ذکور و از اناث ** دور دار ای مجرمان را مستغاث

Ey suçluların feryadına yetişen, ayrılık acısını erlerden de uzaklaştır, kadınlardan da.

بر امید وصل تو مردن خوشست ** تلخی هجر تو فوق آتشست

Senin vuslatını umarak ölmek hoştur. Fakat ayrılığının acısı, ateşin üstündedir.

گبر می‌گوید میان آن سقر ** چه غمم بودی گرم کردی نظر

Kâfir bile cehennemde bana bir baksaydın cehennemde olduğuma gam mı çekerdim deyip durur.

کان نظر شیرین کننده‌ی رنجهاست ** ساحران را خونبهای دست و پاست

Çünkü o bakış, bütün eziyetleri tatlılaştırır; büyücülerin el ve ayaklarının kan diyetidir o bakış.

تفسیر گفتن ساحران فرعون را در وقت سیاست با او کی لا ضیر انا الی ربنا منقلبون

Firavun, büyücüleri öldüreceği zaman onlar, "Zararı yok.. Biz, Tanrımıza döneriz" dediler, bunun tefsiri

نعره‌ی لا ضیر بشنید آسمان ** چرخ گویی شد پی آن صولجان 4120

Gökyüzü "Zararı yok" sesini duydu. Gökyüzü, sanki o savlıcana bir top kesildi.

ضربت فرعون ما را نیست ضیر ** لطف حق غالب بود بر قهر غیر

Firavun'un vuruşu bize zarar vermez ki dediler, Tanrı'nın lütfu, başkalarının kahrından üstündür.