بر مکن پر را و دل بر کن ازو ** زانک شرط این جهاد آمد عدو

چون عدو نبود جهاد آمد محال ** شهوتت نبود نباشد امتثال 575

صبر نبود چون نباشد میل تو ** خصم چون نبود چه حاجت حیل تو

هین مکن خود را خصی رهبان مشو ** زانک عفت هست شهوت را گرو

بی‌هوا نهی از هوا ممکن نبود ** غازیی بر مردگان نتوان نمود

انفقوا گفتست پس کسپی بکن ** زانک نبود خرج بی‌دخل کهن

گر چه آورد انفقوا را مطلق او ** تو بخوان که اکسبوا ثم انفقوا 580

هم‌چنان چون شاه فرمود اصبروا ** رغبتی باید کزان تابی تو رو

پس کلوا از بهر دام شهوتست ** بعد از آن لاتسرفوا آن عفتست

چونک محمول به نبود لدیه ** نیست ممکن بود محمول علیه

چونک رنج صبر نبود مر ترا ** شرط نبود پس فرو ناید جزا

حبذا آن شرط و شادا آن جزا ** آن جزای دل‌نواز جان‌فزا 585

در بیان آنک ثواب عمل عاشق از حق هم حق است

عاشقان را شادمانی و غم اوست ** دست‌مزد و اجرت خدمت هم اوست

غیر معشوق ار تماشایی بود ** عشق نبود هرزه سودایی بود

عشق آن شعله‌ست کو چون بر فروخت ** هرچه جز معشوق باقی جمله سوخت

تیغ لا در قتل غیر حق براند ** در نگر زان پس که بعد لا چه ماند

ماند الا الله باقی جمله رفت ** شاد باش ای عشق شرکت‌سوز زفت 590

خود همو بود آخرین و اولین ** شرک جز از دیده‌ی احول مبین

ای عجب حسنی بود جز عکس آن ** نیست تن را جنبشی از غیر جان

آن تنی را که بود در جان خلل ** خوش نگردد گر بگیری در عسل

این کسی داند که روزی زنده بود ** از کف این جان جان جامی ربود

وانک چشم او ندیدست آن رخان ** پیش او جانست این تف دخان 595

چون ندید او عمر عبدالعزیز ** پیش او عادل بود حجاج نیز

چون ندید او مار موسی را ثبات ** در حبال سحر پندارد حیات

مرغ کو ناخورده است آب زلال ** اندر آب شور دارد پر و بال