ای دریغا پیش ازین بودیم اجل ** تا عذابم کم بدی اندر وجل

Keşke bundan önce ölseydim de o balçıkta çektiklerim, daha az olsaydı.

در تفسیر قول رسول علیه‌السلام ما مات من مات الا و تمنی ان یموت قبل ما مات ان کان برا لیکون الی وصول البر اعجل و ان کان فاجرا لیقل فجوره

Rasul aleyhisselam’ın “Ölümünü ölmeden önce istiyen ölmemiş sayılır. İyiyse iyiliğe ulaşmaya acele eder, kötüyse kötülüğünün azalmasını diler” hadisinin tefsiri

زین بفرمودست آن آگه رسول ** که هر آنک مرد و کرد از تن نزول

İşte onun için o her şeyi bilen peygamber, “Kim ölür bedenini terk ederse,

نبود او را حسرت نقلان و موت ** لیک باشد حسرت تقصیر و فوت 605

Öldüğünden, göçtüğünden dolayı hasrete düşmez. Ancak taksiratından, fırsatı fevt ettiğinden hasrete düşer.

هر که میرد خود تمنی باشدش ** که بدی زین پیش نقل مقصدش

Ölen keşke maksadıma bundan önce erişseydim diye diler.

گر بود بد تا بدی کمتر بدی ** ور تقی تا خانه زوتر آمدی

Kötüyse, önce ölseydi kötülüğü daha az olurdu. İyiyse, iyilik yurduna daha önce gelirdi.

گوید آن بد بی‌خبر می‌بوده‌ام ** دم به دم من پرده می‌افزوده‌ام

Kötü, haberim yokmuş, ben an be an önümdeki perdeleri arttırıp duruyormuşum.

گر ازین زودتر مرا معبر بدی ** این حجاب و پرده‌ام کمتر بدی

Bundan önce buraya göçseydim bu perdem, daha az olurdu der” buyurmuştur.

از حریصی کم دران روی قنوع ** وز تکبر کم دران چهره‌ی خشوع 610

Hırsa düşüp kanaat yüzünü az yırt. Ululanıp aşağılanma yüzünü az incit.

هم‌چنین از بخل کم در روی جود ** وز بلیسی چهره‌ی خوب سجود

Hasisliğinden cömertlik yüzünü, Şeytanlığından secdenin güzelim cemalini az parala.

بر مکن آن پر خلد آرای را ** بر مکن آن پر ره‌پیمای را

O cenneti bezeyen kanatları yolma. O yolları kaplayan kanatları koparma.

چون شنید این پند در وی بنگریست ** بعد از آن در نوحه آمد می‌گریست

Tavus kuşu, bu öğüdü duyunca ona baktı. Sonra da zari, zari ağlamaya koyuldu.

نوحه و گریه‌ی دراز دردمند ** هر که آنجا بود بر گریه‌ش فکند

O dertlini feryadı figanı orada bulunanları da feryada düşürdü.

وآنک می‌پرسید پر کندن ز چیست ** بی‌جوابی شد پشیمان می‌گریست 615

Neden kanatlarını yoluyorsun diye soran cevapsız kalıp pişman bir halde ağlamalı oldu.

کز فضولی من چرا پرسیدمش ** او ز غم پر بود شورانیدمش

Neden boşboğazlıkta bulundum da sordum? O, zaten dertle doluymuş, ben onu büsbütün coşturdum diyordu.

می‌چکید از چشم تر بر خاک آب ** اندر آن هر قطره مدرج صد جواب

Gözlerinden akan yaşlar toprağa damlamakta idi. Damlayan katraların her birinde yüzlerce cevap vardı.

گریه‌ی با صدق بر جانها زند ** تا که چرخ و عرش را گریان کند

Doğru ve özden ağlayış, canlara dokunur, feleği ve arşı bile ağlatır.

عقل و دلها بی‌گمان عرشی‌اند ** در حجاب از نور عرشی می‌زیند

Akıl ve gönüller, şüphe yok ki arşa mensuptur, hicap içinde olarak arş nurundan doğarlar.

در بیان آنک عقل و روح در آب و گل محبوس‌اند هم‌چون هاروت و ماروت در چاه بابل

Akıl ve ruh da Harut ve Marut’un Babil Kuyusunda mahpus oldukları gibi balçık içinde mahpustur.

هم‌چو هاروت و چو ماروت آن دو پاک ** بسته‌اند اینجا به چاه سهمناک 620

Harut’la Marut gibi. O iki temiz melek de bu alemde korkunç bir kuyuda mahpusturlar.

عالم سفلی و شهوانی درند ** اندرین چه گشته‌اند از جرم‌بند

Aşağılık şehvet alemine düştüler de suçları yüzünden bu kuyuda bağlana kaldılar.

سحر و ضد سحر را بی‌اختیار ** زین دو آموزند نیکان و شرار

İyilerle kötüler büyüyü ve büyüyü bozan şeyleri bu iki melekten öğrenirler.

لیک اول پند بدهندش که هین ** سحر را از ما میاموز و مچین

Fakat önce kendine gel, büyüyü öğrenme vazgeç bu sevdadan.

ما بیاموزیم این سحر ای فلان ** از برای ابتلا و امتحان

Biz bu büyüyü seni belaya uğratmak ve sınamak için öğretiriz diye öğüt verirler.

که امتحان را شرط باشد اختیار ** اختیاری نبودت بی‌اقتدار 625

Sınamada şart ihtiyar sahibi olmaktır. Kudret elde olmadıkça da ihtiyar olamaz.

میلها هم‌چون سگان خفته‌اند ** اندریشان خیر و شر بنهفته‌اند

İstekler uyumuş köpeklere benzer. Onlardaki hayır ve şer de gizlidir.

چونک قدرت نیست خفتند این رده ** هم‌چو هیزم‌پاره‌ها و تن‌زده

Kudretleri olmadığı için bunlar, yere yatmış odun parçaları gibi yatakalmışlardır.