پس زیانش نیست پر گو بر مکن ** گر رسد تیری به پیش آرد مجن

Şu halde ona de ki: Kanadını yolma, onun bir zararı yoktur. Bu çeşit adama ok gelse önüne kalkanını tutar.

لیک بر من پر زیبا دشمنیست ** چونک از جلوه‌گری صبریم نیست

Fakat bana bu güzel kanat düşmandır. Çünkü sabredemiyor, cilveleniyorum.

گر بدی صبر و حفاظم راه‌بر ** بر فزودی ز اختیارم کر و فر 655

Eğer çekinme ve korunma bana yol gösterseydi ihtiyar yüzünden debdebem, devletim artardı.

هم‌چو طفلم یا چو مست اندر فتن ** نیست لایق تیغ اندر دست من

Ben çocuğa yahut sarhoşa benziyorum, sınanmalara tahammülüm yok. Benim elime kılıç vermek caiz değildir.

گر مرا عقلی بدی و منزجر ** تیغ اندر دست من بودی ظفر

Eğer aklım olsaydı da beni men etseydi kılıç, elimde bir zafer vasıtası olurdu.

عقل باید نورده چون آفتاب ** تا زند تیغی که نبود جز صواب

Güneş gibi nurlar saçan bir akıl lazım ki doğrudan başka bir suretle kılıç vurmasın.

چون ندارم عقل تابان و صلاح ** پس چرا در چاه نندازم سلاح

Parlak aklım ve iyi bir huyum yok, şu halde silahımı neden kuyuya atmayayım?

در چه اندازم کنون تیغ و مجن ** کین سلاح خصم من خواهد شدن 660

Bu silah, bana düşman olacak. Onun için kılıçla kalkanı kuyuya atıyorum.

چون ندارم زور و یاری و سند ** تیغم او بستاند و بر من زند

Ne kolumda kuvvet var, ne dayanacağım bir yer. Kılıcımı atmazsam düşmanım elimden alır onunla beni yaralar.

رغم این نفس وقیحه‌خوی را ** که نپوشد رو خراشم روی را

Bu kötü huylu nefis, yüzünü örtmemekte. Ben de onun inadına yüzümü yırtmadayım.

تا شود کم این جمال و این کمال ** چون نماند رو کم افتم در وبال

Bu suretle şu yücelik, şu güzellik azalsın da tamamı ile bitince de ben vebale az düşeyim.

چون بدین نیت خراشم بزه نیست ** که به زخم این روی را پوشیدنیست

Yüzümü bu niyetle yırttığımdan suçum yok. Çünkü, bu yüzü yaralarla örtmek gerek.

گر دلم خوی ستیری داشتی ** روی خوبم جز صفا نفراشتی 665

Gönlüm, gizlenme huyuna sahip olsaydı yüzüm, günden güne parlar, güzelleşirdi.

چون ندیدم زور و فرهنگ و صلاح ** خصم دیدم زود بشکستم سلاح

Kuvvetim kudretim yok, iyiliğe de meyledemiyorum. Bunu gördüm, düşmanımı da gördüm, derhal silahımı kırdım.

تا نگردد تیغ من او را کمال ** تا نگردد خنجرم بر من وبال

Bu suretle de onun bana üstün olmamasına, hançerimin kendime vebal olmamasına gayret etmiş oldum.

می‌گریزم تا رگم جنبان بود ** کی فرار از خویشتن آسان بود

Damarım oynadıkça kaçıyorum, çünkü adamın kendisinden kaçması kolaydır.

آنک از غیری بود او را فرار ** چون ازو ببرید گیرد او قرار

Başkasından kaçan, ondan kurtulunca karar eder.

من که خصمم هم منم اندر گریز ** تا ابد کار من آمد خیزخیز 670

Halbuki benim düşmanım da benim, benden kaçan da ben. Şu halde işim kıyamete kadar boyuna kaçmaktır.

نه به هندست آمن و نه در ختن ** آنک خصم اوست سایه‌ی خویشتن

Adama kendi gölgesi düşman olursa ne Hint’te emin olur, ne Huten’de.

در صفت آن بی‌خودان کی از شر خود و هنر خود آمن شده‌اند کی فانی‌اند در بقای حق هم‌چون ستارگان کی فانی‌اند روز در آفتاب و فانی را خوف آفت و خطر نباشد

Gündüzün güneşte yok olan yıldızlar gibi Allah varlığında yok olup kendisinden geçenler, hüner ve sanatlariyle şerlerinden emin olmuşlardır. Yok olana tehlike olamaz.

چون فناش از فقر پیرایه شود ** او محمدوار بی‌سایه شود

Bir adam yokluğa erişir, kendisine yokluğu ziynet edinirse, o adamın, Muhammet gibi gölgesi olmaz.

فقر فخری را فنا پیرایه شد ** چون زبانه‌ی شمع او بی‌سایه شد

“Yokluk benim iftiharımdır” sırrına ziynet yokluktur. Bu çeşit adam, mumun alevi gibi gölgesizdir.

شمع جمله شد زبانه پا و سر ** سایه را نبود بگرد او گذر

Mum, baştan aşağı alevden ibarettir. Gölge onun çevresine uğrayamaz.

موم از خویش و ز سایه در گریخت ** در شعاع از بهر او کی شمع ریخت 675

Mum kendisinden de kaçtı, gölgeden de. Mumu dökenin isteğine uydu,ışığına sığındı.

گفت او بهر فنایت ریختم ** گفت من هم در فنا بگریختم

Mumu döken muma der ki: Seni yok olmak için döktüm. O da, ben yokluğa kaçtım diye cevap verir.

این شعاع باقی آمد مفترض ** نه شعاع شمع فانی عرض

Bu var olan ışık, lazım bir ışıktır, geçici ve arızi ışık gibi değil.