English    Türkçe    فارسی   

5
674-698

  • شمع جمله شد زبانه پا و سر  ** سایه را نبود بگرد او گذر 
  • Mum, baştan aşağı alevden ibarettir. Gölge onun çevresine uğrayamaz.

  • موم از خویش و ز سایه در گریخت  ** در شعاع از بهر او کی شمع ریخت  675
  • Mum kendisinden de kaçtı, gölgeden de. Mumu dökenin isteğine uydu,ışığına sığındı.

  • گفت او بهر فنایت ریختم  ** گفت من هم در فنا بگریختم 
  • Mumu döken muma der ki: Seni yok olmak için döktüm. O da, ben yokluğa kaçtım diye cevap verir.

  • این شعاع باقی آمد مفترض  ** نه شعاع شمع فانی عرض 
  • Bu var olan ışık, lazım bir ışıktır, geçici ve arızi ışık gibi değil.

  • شمع چون در نار شد کلی فنا  ** نه اثر بینی ز شمع و نه ضیا 
  • Mum ateşte tamamı ile yok oldu mu artık ondan ne bir eser görürsün ne bir ışık!

  • هست اندر دفع ظلمت آشکار  ** آتش صورت به مومی پایدار 
  • Suret ateşi karanlığı gidermek için mum suretinde durur.

  • برخلاف موم شمع جسم کان  ** تا شود کم گردد افزون نور جان  680
  • Beden mumu şu görünen mumun aksinedir; yok oldukça can nuru artar.

  • این شعاع باقی و آن فانیست  ** شمع جان را شعله‌ی ربانیست 
  • Bu ebedi ışıktır, mumsa geçici. Can mumunun alevi, Allah’ya aittir.

  • این زبانه‌ی آتشی چون نور بود  ** سایه‌ی فانی شدن زو دور بود 
  • Ateşten meydana gelen şu ateş, nur olduğundan geçici gölge, ondan uzaklaşmıştır.

  • ابر را سایه بیفتد در زمین  ** ماه را سایه نباشد همنشین 
  • Bulutun gölgesi yere düşer. Fakat gölge, ayla düşüp kalkmaz.

  • بی‌خودی بی‌ابریست ای نیک‌خواه  ** باشی اندر بی‌خودی چون قرص ماه 
  • A bahtı yaver kişi, kendinden geçmek, bulutsuz bir jale gelmektir. Kendinden geçtin mi değirmi aya benzersin.

  • باز چون ابری بیاید رانده  ** رفت نور از مه خیالی مانده  685
  • Fakat rüzgâr bir bulutu sürüp getirdi mi o vakit Ay'ın nûru gider ve ancak bir hayal kalır. (TM)

  • از حجاب ابر نورش شد ضعیف  ** کم ز ماه نو شد آن بدر شریف 
  • Bulut ardında kalmasından o Ay'ın nûru zayıflar, tam ay halinde iken yeni hilâlden daha zayıf olur. (TM)

  • مه خیالی می‌نماید ز ابر و گرد  ** ابر تن ما را خیال‌اندیش کرد 
  • Bulut ve toz yüzünden ay, bir hayal gibi görünür. İşte beden bulutu da bizi hayal düşüncesine sürer.

  • لطف مه بنگر که این هم لطف اوست  ** که بگفت او ابرها ما را عدوست 
  • Ayın lutfuna bak ki bu da onun lutfudur, çünkü bize, bulutlar düşmanımızdır demiştir.

  • مه فراغت دارد از ابر و غبار  ** بر فراز چرخ دارد مه مدار 
  • Ay, ne buluta aldırış eder, ne toza. O, göğün yücesindedir.

  • ابر ما را شد عدو و خصم جان  ** که کند مه را ز چشم ما نهان  690
  • Bulut bizim canımıza düşmandır. Bulut bizim gözümüzden ayı gizler.

  • حور را این پرده زالی می‌کند  ** بدر را کم از هلالی می‌کند 
  • Bu perde, huriyi Zâl gibi kuvvetlendirir, dolunayı yeni aydan daha noksan bir hale getirir.

  • ماه ما را در کنار عز نشاند  ** دشمن ما را عدوی خویش خواند 
  • Ay bizi yücelik kucağına oturtmuş, düşmanımızı kendi düşmanı saymıştır.

  • تاب ابر و آب او خود زین مهست  ** هر که مه خواند ابر را بس گمرهست 
  • Bulutun letafeti ve parlaklığı da yandandır. Fakat buluta ay diyen hayli yol sapıtmıştır.

  • نور مه بر ابر چون منزل شدست  ** روی تاریکش ز مه مبدل شدست 
  • Ayın nuru buluta vurdu mu onun kara yüzünü ay gibi parlatır.

  • گرچه همرنگ مهست و دولتیست  ** اندر ابر آن نور مه عاریتیست  695
  • Gerçi ayla aynı renge boyanmıştır. Bu da bir devlettir ama buluttaki o nur, eğretidir.

  • در قیامت شمس و مه معزول شد  ** چشم در اصل ضیا مشغول شد 
  • Kıyamette güneş de kalmaz, ay da. Göz ışığın aslı ile meşgul olur.

  • تا بداند ملک را از مستعار  ** وین رباط فانی از دارالقرار 
  • Bu suretle temelli mülkle eğreti mülk seçilir. Şu fani konak, karar yurdundan ayrılır.

  • دایه عاریه بود روزی سه چار  ** مادرا ما را تو گیر اندر کنار 
  • Dadı, bir kaç gün içindir. Ey ana sen bizi kucağına al.