English    Türkçe    فارسی   

5
722-746

  • عقل او مشغول رخت و قفل و در  ** غافل از شحنه‌ست و از آه سحر 
  • Hırsızın aklı, pılı pırtıda, kilitte ve kapıdadır. Şahneden ve seher çağından ah edeceğinden gafildir.

  • او چنان غرقست در سودای خود  ** غافلست از طالب و جویای خود 
  • Sevdasına öyle dalmıştır ki kendisini arayandan haberi bile yoktur.

  • گر حشیش آب و هوایی می‌خورد  ** معده‌ی حیوانش در پی می‌چرد 
  • Bir ot, arı duru bir suyu içti mi derhal bir hayvan gelir, onu otlar yer.

  • آکل و ماکول آمد آن گیاه  ** هم‌چنین هر هستیی غیر اله  725
  • O ot, hem yer, hem yenir. Tanrı’dan her varlık böyledir işte.

  • و هو یطعمکم و لا یطعم چو اوست  ** نیست حق ماکول و آکل لحم و پوست 
  • Tanrı “Sizi doyurur, fakat kendi yemek yemez” Tanrı ne yenir ne yer. O, et ve deri değildir.

  • آکل و ماکول کی ایمن بود  ** ز آکلی که اندر کمین ساکن بود 
  • Yiyen ve yenilen, pusuya gizlenmiş bulunan bir yiyiciden nasıl emin olabilir?

  • امن ماکولان جذوب ماتمست  ** رو بدان درگاه کو لا یطعم است 
  • Yenen şeylerin emin olması, sonunda yas ve matem verir. Yürü, yemeyen içmeyen Tanrı’nın tapısına git.

  • هر خیالی را خیالی می‌خورد  ** فکر آن فکر دگر را می‌چرد 
  • Her hayal, başka bir hayali yemekte, her düşünce, başka bir düşünceyi otlamaktadır.

  • تو نتانی کز خیالی وا رهی  ** یا بخسپی که از آن بیرون جهی  730
  • Hayalden geçemiyorsun, yahut da uyuyup ondan kurtulamıyorsun.

  • فکر زنبورست و آن خواب تو آب  ** چون شوی بیدار باز آید ذباب 
  • Düşünce arıdır, uykunsa su. Uyusan bile uyandın mı yine başına üşüşür.

  • چند زنبور خیالی در پرد  ** می‌کشد این سو و آن سو می‌برد 
  • Nice hayal arılar uçuşup durur, seni bu yana o yana çekiştirir.

  • کمترین آکلانست این خیال  ** وآن دگرها را شناسد ذوالجلال 
  • Bu hayal, yiyenlerin en aşağılığıdır. Öbürlerini ise ululuk ıssı Tanrı bilir.

  • هین گریز از جوق اکال غلیظ  ** سوی او که گفت ما ایمت حفیظ 
  • Kendine gel de o kaba ve haşin yiyiciler bölüğünden kaç. “Seni biz koruruz” diyen Tanrı’ya sığın.

  • یا به سوی آن که او آن حفظ یافت  ** گر نتانی سوی آن حافظ شتافت  735
  • Yahut da o koruyucuya koşup kurtulmak elinden gelmiyorsa o koruma sıfatını kazanan kişiye kaç.

  • دست را مسپار جز در دست پیر  ** حق شدست آن دست او را دستگیر 
  • Elini pirden başkasına verme. Pirin elini tutan Tanrı’dır.

  • پیر عقلت کودکی خو کرده است  ** از جوار نفس که اندر پرده است 
  • Senin kocalmış aklın, çocukluğu huy edinmiştir, nefis civarında bu huyu kazanmıştır. O, perde altındadır.

  • عقل کامل را قرین کن با خرد  ** تا که باز آید خرد زان خوی بد 
  • Kamil bir aklı, aklına arkadaş et de aklın, o kötü huydan vazgeçsin.

  • چونک دست خود به دست او نهی  ** پس ز دست آکلان بیرون جهی 
  • Elini onun eline verdin mi yiyicilerin elinden kurtulursun.

  • دست تو از اهل آن بیعت شود  ** که یدالله فوق ایدیهم بود  740
  • Tanrı, “Tanrı eli onların ellerinin üstündedir” dedi ya, işte senin elin de o biat ehlinin eli olur.

  • چون بدادی دست خود در دست پیر  ** پیر حکمت که علیمست و خطیر 
  • Elini pirin eline verdin, o her şeyi bilen ulu pire uydun mu, kurtuldun demektir.

  • کو نبی وقت خویشست ای مرید  ** تا ازو نور نبی آید پدید 
  • Çünkü o, ey mürit, vaktinin peygamberidir... Peygamberin nuru ondan zuhur eder.

  • در حدیبیه شدی حاضر بدین  ** وآن صحابه‌ی بیعتی را هم‌قرین 
  • Ona uydun, onun elini tuttun mu Hudeybiye’de bulunup Peygambere biat eden sahabeden olursun.

  • پس ز ده یار مبشر آمدی  ** هم‌چو زر ده‌دهی خالص شدی 
  • Cennetle muştulanan o on kişiden sayılırsın, halis ve potada erise bile ayarı düşmez altına dönersin.

  • تا معیت راست آید زانک مرد  ** با کسی جفتست کو را دوست کرد  745
  • Bu bilelik doğrudur çünkü insan kimi severse ona eşittir.

  • این جهان و آن جهان با او بود  ** وین حدیث احمد خوش‌خو بود 
  • Bu alemde de onunladır, o alemde de. Bu, huyları güzel Ahmet’in hadisidir.