گرنه گه خوارست آن گنده‌دهان ** گویدی کز خوی زاغم وا رهان

O ağzı kokan kuzgun, eğer pislik yemeseydi beni kuzgun huyundan kurtar diye yalvarırdı.

مناجات

Münacat

ای مبدل کرده خاکی را به زر ** خاک دیگر را بکرده بوالبشر 780

Ey toprağı altına çeviren, bir başka toprağı da insanlar babası yapan Tanrı!

کار تو تبدیل اعیان و عطا ** کار من سهوست و نسیان و خطا

Senin işin, eşyayı olduğu halden çevirmek, ihsan ve lutüflarda bulunmaktır, benim işimse yanlışa düşmek, unutmak ve hata etmektir.

سهو و نسیان را مبدل کن به علم ** من همه خلمم مرا کن صبر و حلم

Bilginle yanlışımı noksanı mı döndür. Ben baştan aşağıya kadar sümükten ibaretim, sen beni sabırdan, hilimden ibaret bir hale getir.

ای که خاک شوره را تو نان کنی ** وی که نان مرده را تو جان کنی

Ey çorak toprağı ekmek haline getiren, ey ölü ekmeği canlandıran, can eden.

ای که جان خیره را رهبر کنی ** وی که بی‌ره را تو پیغمبر کنی

Ey şaşırmış cana rehberlik eden, ey yolunu sapıtmışı peygamber yapan!

می‌کنی جزو زمین را آسمان ** می‌فزایی در زمین از اختران 785

Yeryüzünün bir cüzünü gök yaparsın. Yeryüzünün neşesini yıldızlarla artırırsın.

هر که سازد زین جهان آب حیات ** زوترش از دیگران آید ممات

Kim bu alemden bir abıhayat elde ederse ölüm, ona başkalarından daha çabuk gelir çatar.

دیده‌ی دل کو به گردون بنگریست ** دید که اینجا هر دمی میناگریست

Kâinata bakan gönül gözü, görür ki burada daima yeniden yeniye bozulup düzelen şeyler var.

قلب اعیانست و اکسیری محیط ** ایتلاف خرقه‌ی تن بی‌مخیط

Şu ten hırkasının iğnesiz, ipliksiz dikilmesinden ve bakırı altın yapan iksirden başka bir şey değildir.

تو از آن روزی که در هست آمدی ** آتشی یا بادی یا خاکی بدی

Sen, var olduğun gün, ya ateştin, ya yel, yahut da toprak.

گر بر آن حالت ترا بودی بقا ** کی رسیدی مر ترا این ارتقا 790

Eğer o halde ebediyen kalman mümkün olsaydı hiç sana bu yücelik nasip olur muydu?

از مبدل هستی اول نماند ** هستی بهتر به جای آن نشاند

Tanrı seni değiştirdi. Önceki varlığın kalmadı. Onun yerine sana daha iyi varlık verdi.

هم‌چنین تا صد هزاران هستها ** بعد یکدیگر دوم به ز ابتدا

Böylece yüz binlerce varlığa büründün ki daima ikinci varlık, ilkinden iyidir.

از مبدل بین وسایط را بمان ** کز وسایط دور گردی ز اصل آن

Bunları değiştiren Tanrı’dan gör de vasıtaları bırak. Çünkü vasıtalara kapıldın da aslından uzaklaştın.

واسطه هر جا فزون شد وصل جست ** واسطه کم ذوق وصل افزونترست

Nerede vasıta çoğalırsa ulaşma kaybolur gider.

از سبب‌دانی شود کم حیرتت ** حیرت تو ره دهد در حضرتت 795

Şaşkınlığın, her şeyi sebepten bilmendendir. Halbuki hayret, sana o tapıya yol açar.

این بقاها از فناها یافتی ** از فنااش رو چرا برتافتی

Bu varlıkları yokluklardan buldun. Öyleyse neden yokluktan yüz çevirdin?

زان فناها چه زیان بودت که تا ** بر بقا چفسیده‌ای ای نافقا

O yokluktan ne ziyana uğradın ki varlığa yapıştın a yer faresi!

چون دوم از اولینت بهترست ** پس فنا جو و مبدل را پرست

Madem ki ikinci evvelkinden daha iyidir, yokluğu ara, insanı halden hale değiştirene tap.

صد هزاران حشر دیدی ای عنود ** تاکنون هر لحظه از بدو وجود

A inatçı, varlığa düştüğün demden beri şimdiye kadar her lahza yüz binlerce haşir gördün.

از جماد بی‌خبر سوی نما ** وز نما سوی حیات و ابتلا 800

Haberin yokken cemad aleminden yetişip gelişen nebat alemine geldin. Nebat aleminden de hayat ve iptila alemine düştün.

باز سوی عقل و تمییزات خوش ** باز سوی خارج این پنج و شش

Sonra tekrar güzelim akıl ve temyiz alemine gider, bu beş duyguyla altı cihet aleminden kurtulursun.

تا لب بحر این نشان پایهاست ** پس نشان پا درون بحر لاست

Bu ayak izleri, deniz kıyısına kadar gider. Sonra deniz içinde ayak izleri yok olur biter.

زانک منزلهای خشکی ز احتیاط ** هست دهها و وطنها و رباط

Çünkü kuruluk menzillerinde ihtiyat için köyler vardır, yurtlar vardır, konaklar vardır.