کو به نزد من نیرزد نیم دانگ ** تو گران کردی بهایش را به بانگ

Bence o yarım akça bile etmez. Fakat pahasını bağıra çağıra sen arttırdın.

پس جوابش داد صدیق ای غبی ** گوهری دادی به جوزی چون صبی

Sıddıyk, a ahmak diye cevap verdi, çocuk gibi bir cevize karşılık bir inci verdin.

کو به نزد من همی‌ارزد دو کون ** من به جانش ناظرستم تو بلون 1040

Bence o iki cihana değer. Ben cana bakıyorum sen renge bakıyorsun.

زر سرخست او سیه‌تاب آمده ** از برای رشک این احمق‌کده

O kızıl altın, fakat şu ahmaklar yurdunda oturanların hasedi yüzünden kara görünmede.

دیده‌ی این هفت رنگ جسمها ** در نیابد زین نقاب آن روح را

Cisimlerin şu yedi rengini gören baş gözü, bu perde ardından o ruhu göremez.

گر مکیسی کردیی در بیع بیش ** دادمی من جمله ملک و مال خویش

Eğer satışta biraz daha nekeslik etseydin bütün malımı mülkümü verirdim.

ور مکاس افزودیی من ز اهتمام ** دامنی زر کردمی از غیر وام

Daha ziyade üstüne düşseydin başkalarından bir etek dolusu altın borç alır, onu da verirdim.

سهل دادی زانک ارزان یافتی ** در ندیدی حقه را نشکافتی 1045

Fakat bedava buldun da ucuz verdin. Hokkayı açıp da içindeki inciyi görmedin.

حقه سربسته جهل تو بداد ** زود بینی که چه غبنت اوفتاد

Cahilliğinden üstü kapalın okkayı verdin, yakında görürsün sen ne zarara girdin!

حقه‌ی پر لعل را دادی به باد ** هم‌چو زنگی در سیه‌رویی تو شاد

Lâl dolu hokkayı yele verdin. Zenci gibi kara yüzlü oluşuna da seviniyorsun.

عاقبت وا حسرتا گویی بسی ** بخت ودولت را فروشد خود کسی

Sonunda çok eyvah dersin. Hiçbir kimse bahtı, devleti satar mı?

بخت با جامه‌ی غلامانه رسید ** چشم بدبختت به جز ظاهر ندید

Baht sana köle elbiselerini bürünmüş de gelmişti. Fakat talihsiz gözün, zâhirden başka bir şey görmedi ki.

او نمودت بندگی خویشتن ** خوی زشتت کرد با او مکر و فن 1050

O sana kulluğunu gösterdi, fakat çirkin huyun onunla hileye, düzene girişti.

این سیه‌اسرار تن‌اسپید را ** بت‌پرستانه بگیر ای ژاژخا

A herzevekil bu bedeni ak, gönlü kara köleyi puta taparcasına al bakalım.

این ترا و آن مرا بردیم سود ** هین لکم دین ولی دین ای جهود

Bu senin, o da benim. İkimiz kârlıyız a kâfir. Senin dinin senin, benimki benim!

خود سزای بت‌پرستان این بود ** جلش اطلس اسپ او چوبین بود

Puta tapanların lâyığı budur zaten. Çulu atlas olur atı sopa.

هم‌چو گور کافران پر دود و نار ** وز برون بر بسته صد نقش و نگار

Kâfirlerin mezarı gibi dumanla ateşle doludur içi, fakat dışarısı yüzlerce nakışla, ziynetle bezenmiştir.

هم‌چو مال ظالمان بیرون جمال ** وز درونش خون مظلوم و وبال 1055

Zâlimlerim malları gibi hani. Dışarıdan güzel görünür ama hakikatte mazlûm kanıdır, vebalidir.

چون منافق از برون صوم و صلات ** وز درون خاک سیاه بی‌نبات

Münafık gibi görünüşte orucu, namazı görünür de hakikatte otsuz, çimensiz kapkara topraktır.

هم‌چو ابری خالیی پر قر و قر ** نه درو نفع زمین نه قوت بر

Gar gur edip duran boş buluta benzer. Ondan ne yeryüzünde bir fayda vardır, ne buğdaya bir kuvvet.

هم‌چو وعده‌ی مکر و گفتار دروغ ** آخرش رسوا و اول با فروغ

Hileli ve yalan vâde gibi hani. Sonu rüsvaylıktır, fakat önü parlak görünür.

بعد از آن بگرفت او دست بلال ** آن ز زخم ضرس محنت چون خلال

Ondan sonra Bilâl’in elini tuttu, o mihmetin dişlerinde bir hilâle dönmüş olan dostun eline yapıştı, yola düştüler.

شد خلالی در دهانی راه یافت ** جانب شیرین‌زبانی می‌شتافت 1060

O bir hilâle dönmüş de ağza yol bulmuştu, tatlı dilli birine gitmekteydi.

چون بدید آن خسته روی مصطفی ** خر مغشیا فتاد او بر قفا

Zayıf, hasta bir haldeydi. Mustafa’nın yüzünü görünce sırt üstü düşüp bayıldı.

تا بدیری بی‌خود و بی‌خویش ماند ** چون به خویش آمد ز شادی اشک راند

Uzun müddet kendisinden geçmiş olarak öyle baygın kaldı. Kendine gelince sevincinden gözyaşları dökmeye başladı.